Τι είναι το άσθμα;
Το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών, διαμέσου των οποίων ο αέρας, που αναπνέουμε φτάνει στους πνεύμονες. Η πάθηση αυτή επηρεάζει κυρίως τους λεπτούς σωλήνες, που οδηγούν τον αέρα, που αναπνέουμε στους πνεύμονες.
Στα ασθματικά άτομα οι σωλήνες αυτοί είναι τρόπον τινά πιο ευαίσθητοι, με αποτέλεσμα, αν έρθουν σε επαφή κάποια ερεθίσματα, να εμφανίζουν οίδημα στον αυλό τους (στο εσωτερικό τους δηλαδή) και – ενδεχομένως – υπερπαραγωγή βλέννης. Έτσι η διάμετρός τους περιορίζεται και δυσχεραίνεται η ροή του αέρα μέσω αυτών.
Συνεπώς, η κίνηση του αέρα από και προς τους πνεύμονες παρεμποδίζεται και παράγεται έντονος βήχας καθώς και χαρακτηριστικός συριστικός ήχος, ειδικά κατά την εκπνοή. Η σοβαρότητα του άσθματος διαφέρει από άτομο σε άτομο και μπορεί να κυμαίνεται από ελαφρά μέχρι και βαριά.
Η πάθηση αυτή χαρακτηρίζεται από επεισόδια άσθματος, μεταξύ των οποίων μεσολαβούν περίοδοι χωρίς συμπτώματα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 235 εκατομμύρια ανθρώπων πάσχουν από άσθμα, ενώ ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί στα 400 εκατομμύρια μέχρι το έτος 2025.
Τι σχέση έχει η κατανάλωση σακχάρων με την εκδήλωση άσθματος;
Η δραματική αύξηση των κρουσμάτων παιδικού άσθματος, που καταγράφηκε κατά τη δεκαετία του ’80, υποχρέωσε τους επιστήμονες να προσπαθήσουν να εντοπίσουν τους παράγοντες, οι οποίοι ενδεχομένως να συνδέονται με την έξαρση του φαινομένου.
Η παρατήρηση της παράλληλης αύξησης της κατανάλωσης τροφών και αναψυκτικών με πρόσθετα σάκχαρα κατά το ίδιο διάστημα, οδήγησε στο συμπέρασμα της πιθανής σύνδεσης των αλλαγών στη διατροφή με την πρόκληση άσθματος.
Πράγματι έκτοτε τα στοιχεία έχουν καταδείξει σύνδεση της υπερβολικής πρόσληψης σακχάρων και της παχυσαρκίας με την εμφάνιση άσθματος.
Είναι όλα τα σάκχαρα «επικίνδυνα»;
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όπως αυτές επικαιροποιήθηκαν το 2015. Η ημερήσια πρόσληψη «ελεύθερων» σακχάρων τόσο για τα παιδιά, όσο και για τους ενήλικες, θα πρέπει να περιορίζεται στο 10% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας, που λαμβάνεται από τις τροφές. Αν μάλιστα η ημερήσια πρόσληψη περιοριστεί στο 5%, δηλαδή στα περίπου 25 γραμμάρια, τότε προκύπτουν επιπλέον οφέλη για την υγεία.
«Ελεύθερα», ονομάζονται τα σάκχαρα, που προστίθενται στις τροφές και τα ποτά, καθώς και τα σάκχαρα, που περιέχονται στους χυμούς φρούτων, στα σιρόπια και στο μέλι.
Αντίθετα τα «εγγενή» ή «ενδογενή» σάκχαρα, που περιέχονται στα φρούτα και στα λαχανικά είναι – θα μπορούσε να πει κανείς – πιο «ασφαλή», διότι είναι «έγκλειστα» μέσα στα κύτταρα και απορροφώνται από τον οργανισμό με πιο αργό ρυθμό.
Η υπερβολική πρόσληψη σακχάρων και κατά τη διάρκεια της κύησης αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης άσθματος στο παιδί;
Μέσα στο 2017 εμφανίστηκαν στη διεθνή βιβλιογραφία μία Αμερικανική και μία Ευρωπαϊκή μελέτη, οι οποίες κατέδειξαν, πως πράγματι αν η έγκυος καταναλώνει υψηλές ποσότητες ελεύθερων σακχάρων, τότε το παιδί αντιμετωπίζει υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσει άσθμα μέχρι την ηλικία των 7 ετών περίπου.
Από τα στοιχεία, που προέκυψαν φάνηκε χαρακτηριστικά, πως αν η έγκυος καταναλώνει μεταξύ των 82 και των 345 γραμμαρίων ελεύθερων σακχάρων ημερησίως, τότε η πιθανότητα να εμφανίσει το παιδί της άσθμα διπλασιάζεται σε σχέση με την αντίστοιχη πιθανότητα, που αντιμετωπίζει ένα παιδί, του οποίου η μητέρα στην κύηση κατανάλωνε λιγότερα από 34 γραμμάρια σακχάρων.
Ο ακριβής μηχανισμός, μέσω του οποίου η κατανάλωση ελεύθερων σακχάρων από τη μητέρα ενδέχεται να αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης σακχάρου στο παιδία, δεν έχει διασαφηνισθεί.
Ποιες είναι οι πηγές των «ελεύθερων» σακχάρων;
Ενδεικτικά ελεύθερα σάκχαρα εντοπίζονται στα αναψυκτικά, στους χυμούς, στο γάλα, στα ενεργειακά ποτά στα γλυκά και στα γλυκίσματα.
Τι να κάνω τώρα που είμαι έγκυος;
Πολλές γενιές εγκύων έχουν ακούσει τη φράση «τώρα τρως για δύο», αυτό είναι εν μέρει αλήθεια. Πράγματι τρώτε για δύο, αυτό όμως στο οποίο πρέπει να δώσετε βάση είναι η ποιότητα των τροφών και ποτών, που καταναλώνετε και να προσέχετε να μην καταναλώνετε υπερβολική ποσότητα!
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
