Λίγα λόγια εισαγωγικά…
Η εξωσωματική γονιμοποίηση, από το 1978, οπότε και γεννήθηκε το πρώτο «παιδί του σωλήνα», έχει δώσει την ευκαιρία σε εκατομμύρια ζευγάρια σε όλον το κόσμο να αποκτήσουν παιδί.
Χάρη στα πρωτόκολλα, που σήμερα εφαρμόζονται, έχουμε καταφέρει να αυξήσουμε σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχίας της εξωσωματικής, ενώ παράλληλα οι όποιες παρενέργειες για τη γυναίκα είναι πλέον λιγότερο συνηθισμένες.
Σε καμία όμως περίπτωση δεν μπορεί κανείς να πει, ότι η ευόδωση της προσπάθειας απόκτησης τέκνου με εξωσωματική είναι εγγυημένη.
Υπάρχουν ζευγάρια, που δυστυχώς δεν κατάφεραν να μεγαλώσουν την οικογένειά τους, παρόλες τις ενίοτε πολλαπλές προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Οι λόγοι αποτυχίας της διαδικασίας είναι πολλοί και εν πολλοίς δεν έχουν προς ώρας τουλάχιστον πλήρως διασαφηνισθεί, ενώ ο κυριώτερος εξ αυτών είναι η ηλικία της γυναίκας.
Υπάρχουν όμως και αιτίες μείωσης των πιθανοτήτων της επιτυχίας της εξωσωματικής, που σχετίζονται με την υιοθέτηση κακών συνηθειών από την πλευρά της γυναίκας.
Ας δούμε ποιες είναι οι κακές αυτές συνήθειες…
Το κάπνισμα
Το κάπνισμα είναι μία κακή συνήθεια, που επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία πολλών συστημάτων του σώματός σας, μεταξύ των οποίων και του αναπαραγωγικού.
Μελέτη του 2018 κατέληξε στο συμπέρασμα, πως γυναίκες, οι οποίες καπνίζουν και υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση, έχουν κατά μέσον όρο λεπτότερο ενδομήτριο την ημέρα της εμβρυομεταφοράς. Το ενδομήτριο είναι ο ιστός, που καλύπτει εσωτερικά το τοίχωμα της ενδομητρικής κοιλότητας, εντός του οποίου εμφυτεύεται τελικά το έμβρυο. Ο ιστός αυτός είναι πλήρης θρεπτικών στοιχείων και αγγείων, απαραίτητων για την ανάπτυξη του εμβρύου ειδικά κατά τα πρώτα στάδια της κύησης. Επομένως, όσο πιο λεπτό είναι το ενδομήτριο, τόσο λιγότερα τα θρεπτικά αυτά στοιχεία και τόσο λιγότερο «φιλόξενο» είναι το περιβάλλον, μέσα στο οποίο θα μεγαλώσει το έμβρυο. Οι μελετητές απέδωσαν στο φαινόμενο αυτό τη μείωση των πιθανοτήτων επιτυχίας της εξωσωματικής, όταν πρόκειται για καπνίστριες.
Εξάλλου παρατηρήσεις σε ποντίκια, όπως αυτές καταγράφηκαν σε μελέτη του 2014 , κατέδειξαν, πως το κάπνισμα είναι επιβλαβές και σε ό,τι αφορά την ποιότητα των παραχθέντων ωαρίων. Οι επιστήμονες διετύπωσαν την υπόθεση, πως το κάπνισμα ως αποτέλεσμα έχει την συγκέντρωση βλαπτικών χημικών στοιχείων στις ωοθήκες. Τα στοιχεία αυτά δια της παρουσίας τους παρεμποδίζουν τη σωστή ωρίμανση των ωαρίων.
Για το λόγο αυτό συχνά συστήνουμε σε γυναίκες, που καπνίζουν, να απέχουν από τη βλαπτική αυτή συνήθεια για τουλάχιστον 3 μήνες πριν υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση.
Η κακή διατροφή
Οι σύγχρονοι ιλιγγιώδεις ρυθμοί ζωής δεν μας αφήνουν συχνά τον απαραίτητο χρόνο, για να ασχοληθούμε με τη διατροφή μας. Έτσι καταναλώνουμε σε πολλές περιπτώσεις «εύκολα» γεύματα, που όμως ενώ έχουν χαμηλή θρεπτική αξία, έχουν ιδιαίτερα υψηλή θερμιδική αξία. Κατά συνέπεια οδηγούμαστε στην παχυσαρκία.
Όπως κατέδειξαν και τα συμπεράσματα μελέτης του 2019, στην οποία ελήφθησαν υπόψη στοιχεία από 21 προγενέστερες μελέτες, δημοσιευθείσες μεταξύ του 2007 και του 2017.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, που δημοσίευσαν τη συγκεκριμένη μελέτη, οι πιθανότητες μία γυναίκα με Δείκτη Μάζας Σώματός (BMI) μεγαλύτερο των 30kg/m2 να αποκτήσει μωρό μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση καταγράφονται μειωμένες, σε σχέση με τις αντίστοιχες πιθανότητες, που έχει μία γυναίκα με φυσιολογικό BMI.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας μελέτης οι πιθανότητες αυτές μειώνονται έτι περαιτέρω, αν πλην της παχυσαρκίας, η γυναίκα έχει και Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών.
Επομένως, πριν μία γυναίκα υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση, καλό θα ήταν να προσέξει τη διατροφή της και να χάσει τα όποια παραπανίσια κιλά.
Αντί επιλόγου…
Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μία διαδικασία με υψηλό οικονομικό κόστος, ενώ θέτει σε δοκιμασία την ψυχική ισορροπία τόσο της γυναίκας, που θα υποβληθεί στη διαδικασία αυτή, όσο και του συντρόφου της, αφού συχνά είναι η «τελευταία» ελπίδα τους να αποκτήσουν παιδί…
Παρ’ όλη την πρόοδο της επιστήμης, η επιτυχία της εξωσωματικής δεν είναι δεδομένη για λόγους, που βρίσκονται έξω από τον έλεγχό μας. Υπάρχουν όμως παράγοντες, που επηρεάζουν αρνητικά τις πιθανότητες οι προσπάθειες να τελεσφορήσουν, οι οποίοι είναι υπό τον έλεγχό μας. Τέτοιοι παράγοντες είναι το κάπνισμα και η παχυσαρκία και καλόν είναι, πριν μία γυναίκα υποβληθεί σε εξωσωματική, να έχει αντιμετωπίσει τα δύο αυτά προβλήματα.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Ενδεικτική βιβλιογραφία
• Zixin Mai, Ming Lei, Bolan Yu, Hongzi Du, and Jianqiao Liu, “The Effects of Cigarette Smoke Extract on Ovulation, Oocyte Morphology and Ovarian Gene Expression in Mice”, PLoS One. 2014; 9(4): e95945
• Anna Heger, Michael Sator, Katharina Walch, and Detlef Pietrowski, “Smoking Decreases Endometrial Thickness in IVF/ICSI Patients”, Geburtshilfe Frauenheilkd. 2018 Jan; 78(1): 78–82.
• Nathalie Sermondade, Stéphanie Huberlant, Vanessa Bourhis-Lefebvre, Elisangela Arbo, Vanessa Gallot, Marina Colombani, Thomas Fréour, “Female Obesity Is Negatively Associated With Live Birth Rate Following IVF: A Systematic Review and Meta-Analysis “, Hum Reprod Update, 2019 Jul 1;25(4):439-451
