Με τον όρο μηκώνιο αναφερόμαστε στα πρώτα κόπρανα του νεογνού.
Το μηκώνιο αποτελείται από υλικά, που κατάπιε το νεογνό όσο ήταν μέσα στη μήτρα. Κατά βάσην αποτελείται από χολή και εντερικά κύτταρα και εμφανίζεται στο έντερο από τον πέμπτο μήνα της κύησης.
Έχει πάρει το όνομά του από την αρχαία ονομασία της παπαρούνας, «μήκων». Τι σχέση έχει τώρα το μηκώνιο με την παπαρούνα…. Το όπιο, το οποίο παράγεται από την παπαρούνα, όταν είναι ακατέργαστο, έχει μαύρο χρώμα σαν του μηκωνίου. Βέβαια το μηκώνιο, όταν αραιωθεί μέσα στο αμνιακό υγρό, παρουσιάζεται πράσινο ή κίτρινο.
Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, ο Αριστοτέλης παρατήρησε πως η παρουσία μηκωνίου στο αμνιακό υγρό κατά τον τοκετό συνδέεται με την γέννηση νεογνών, που κοιμούνται. Έτσι υπέθεσε πως, όπως και οι σπόροι της παπαρούνας (μήκων), το μηκώνιο κοιμίζει τα νεογνά και το ονόμασε αναλόγως.
Πράγματι, ο αρχαίος ημών πρόγονος είχε δίκιο, όπως και σε πολλά άλλα πράγματα. Η παρουσία μηκωνίου στο αμνιακό υγρό συνδέεται συχνά με νεογνά, τα οποία κατά τη γέννησή τους φαίνονται νωθρά και δεν παρουσιάζουν την επιθυμητή αντιδραστικότητα σε ερεθίσματα. Η νωθρότητα αυτή συνδέεται με πιθανή δυσχέρεια του νεογνού, όσο αυτό ήταν ακόμα μέσα στη μήτρα.
Φαίνεται πως συχνά ένα έμβρυο που δυσχερεί, αποβάλλει το μηκώνιο εντός της μήτρας και όχι, όπως είναι το κανονικό, τις πρώτες ημέρες της ζωής του εκτός μήτρας. Για αυτόν το λόγο είναι ανησυχητικό σημάδι η ανίχνευση μηκωνίου στο αμνιακό υγρό μετά από την θεραπευτική ρήξη των υμένων κατά τον τοκετό.
Η παρουσία μηκωνίου είναι πολύ πιο συχνή σε εγκυμοσύνες, που έχουν υπερβεί την πιθανή ημερομηνία τοκετού. Συγκεκριμένα, ενώ παρουσία μηκωνίου ανιχνεύεται στο 10% όλων των κυήσεων, το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 30% ή και 40% στις κυήσεις, που έχουν ξεπεράσει την πιθανή ημερομηνία τοκετού.
Εξάλλου η εισρόφηση μηκωνίου από το νεογνό μπορεί να προκαλέσει το σύνδρομο εισρόφησης μηκωνίου, το οποίο χαρακτηρίζεται από πνευμονία και απόφραξη των αεροφόρων οδών. Η άμεση αντιμετώπιση περιλαμβάνει καθαρισμό δια αναρροφήσεως των αεροφόρων οδών του νεογνού, ενώ, σε πολύ ακραίες καταστάσεις, μπορεί να χρειαστεί ακόμα και διασωλήνωση.
Γενικά η παρουσία μηκωνίου στο αμνιακό υγρό φαίνεται πως αποτελεί σημείο δυσχέρειας του εμβρύου και χρήζει, σε πολλές περιπτώσεις, άμεσης επέμβασης τόσο από την πλευρά του μαιευτήρα, ώστε να επισπευσθεί ο τοκετός, όσο και από την πλευρά του προσωπικού, που είναι επιφορτισμένο με την ανάνηψη του νεογνού, ώστε να αποφευχθούν ενδεχόμενες επιπλοκές
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο iatropedia.gr
