Πόσο συχνή είναι η καισαρική τομή;
Η συχνότητα της καισαρικής τομής βαίνει αυξανόμενη τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό είναι ένα φαινόμενο, το οποίο καταγράφεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Χαρακτηριστικά, το ποσοστό των καισαρικών τομών επί του συνόλου των τοκετών ανερχόταν τη δεκαετία του 1970 στο 5%. Ήδη όμως στις αρχές της δεκαετίας του 1980 το ποσοστό αυτό διπλασιάστηκε, ενώ μέσα σε μία πενταετία – μέχρι το 1985 – διπλασιάστηκε ξανά, φθάνοντας το 20%. Σε κάποιες χώρες μάλιστα το ποσοστό αυτό ήταν ακόμα υψηλότερο.
Σήμερα, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 30% με ανοδική τάση, ενώ ακόμα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται σε πλήθος χωρών.
Οι λόγοι της σταδιακής ανόδου του ποσοστού αυτού είναι πολλοί και ποικίλοι. Επιγραμματικά, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την άνοδο του μέσου όρου ηλικίας των εγκύων, την ευρύτερη χρήση τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, την προσωπική επιλογή κάποιων γυναικών και την ανίχνευση παραγόντων κινδύνου όπως είναι η παχυσαρκία και η προηγηθείσα καισαρική τομή.
Ανεξάρτητα από τους λόγους της σχετικής αύξησης των καισαρικών τομών, είναι γεγονός, πως στις ημέρες μας είναι περισσότερες οι γυναίκες, που θα φέρουν στον κόσμο το μωρό τους με καισαρική τομή.
Οι γυναίκες, που υπεβλήθησαν σε καισαρική τομή είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κατάθλιψη;
Από τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία δεν προκύπτει, πως το ποσοστό των γυναικών, που μετά τον τοκετό εμφανίζουν κατάθλιψη ή μελαγχολία, είναι υψηλότερο μεταξύ των γυναικών, που είχαν την εμπειρία της καισαρικής τομής σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό μεταξύ των γυναικών, που έφεραν στον κόσμο το μωρό τους με κολπικό τοκετό.
Τι είναι η «εμπειρία του τοκετού»;
Ο όρος «εμπειρία του τοκετού» είναι ένας μάλλον αδόκιμος όρος, με τον οποίο θέλουμε να περιγράψουμε την «αίσθηση», που «άφησε» στη γυναίκα ο τοκετός της. Η γυναίκα θυμάται τον τοκετό της σαν μια εμπειρία «ευχάριστη», «δυσάρεστη» ή μήπως «τραυματική»;
Διαφέρει η «εμπειρία του τοκετού», ανάλογα με το αν μια γυναίκα γέννησε με καισαρική τομή ή κολπικό τοκετό;
Εδώ θα πρέπει να διαχωρίσουμε τις γυναίκες, που γέννησαν με προγραμματισμένη καισαρική τομή από αυτές, που υπεβλήθησαν σε καισαρική τομή λόγω μη ικανοποιητικής εξέλιξης του κολπικού τοκετού ή λόγω μαιευτικών επιπλοκών, όπως είναι η προεκλαμψία ή η μη ικανοποιητική ενδομήτρια ανάπτυξη του μωρού.
Σε γενικές γραμμές οι γυναίκες, που υπεβλήθησαν σε καισαρική τομή κατόπιν προγραμματισμού, παρουσιάζονται ικανοποιημένες από την «εμπειρία του τοκετού». Οι γυναίκες αυτές κατά κανόνα έχουν λάβει ικανοποιητικές εξηγήσεις για τους λόγους, που «υπαγορεύουν» μια τέτοια επιλογή, τους οποίους εξάλλου έχουν κατανοήσει και αποδεχθεί.
Μεταξύ όμως των γυναικών, που υπεβλήθησαν σε «επείγουσα» καισαρική τομή, τα ποσοστά αυτών, που δηλώνουν μη ικανοποιημένες από την «εμπειρία του τοκετού» είναι υψηλότερα. Κάποιες μάλιστα εξ’ αυτών περιγράφουν τον τοκετό τους ως μια «τραυματική εμπειρία», αφού αισθάνονται, πως «έχασαν τον έλεγχο του σώματός τους».
Επίσης, αν μια γυναίκα υποβληθεί σε επείγουσα καισαρική τομή είναι πιο πιθανό να εκφράσει «ενοχές» απέναντι στο μωρό της, για το οποίο «δεν προσπάθησε αρκετά». Παράλληλα με τις ενοχές αυτές εκφράζεται και η ανησυχία, μήπως – λόγω της καισαρικής τομής – δυσκολευτεί να δημιουργήσει σχέση με το παιδί της και να το θηλάσει.
Μα η καισαρική τομή πράγματι «παρεμποδίζει» την σφυρηλάτηση της σχέσης μητέρας και παιδιού;
Από πουθενά δεν προκύπτει κάτι τέτοιο!
Η σχέση μητέρας και παιδιού είναι εξαιρετικά πολύπλοκη και βαθιά και σε καμία περίπτωση δεν εξαρτάται από τον τρόπο τοκετού. Υπάρχουν μάλιστα και στοιχεία, που καταδεικνύουν, πως η σχέση αυτή ίσως να αρχίζει να «κτίζεται» όσο ακόμα το μωρό είναι μέσα στη μήτρα!
Ο θηλασμός δεν παρεμποδίζεται από την καισαρική τομή;
Ο θηλασμός μετά από καισαρική τομή δεν παρεμποδίζεται καθόλου. Απλά, λόγω και του τραύματος της επέμβασης, ίσως να χρειαστεί να αφιερωθεί λίγος παραπάνω χρόνος, προκειμένου να βρεθούν οι θέσεις αυτές του θηλασμού, που «βολεύουν» περισσότερο.
Πώς μπορεί να βελτιωθεί η «εμπειρία του τοκετού» για γυναίκες, που γέννησαν με καισαρική τομή;
Η βελτίωση της «εμπειρίας του τοκετού» εδράζεται σε δύο πυλώνες:
• Την πληροφόρηση
• Την ψυχολογική στήριξη
Είναι σημαντικό η γυναίκα να έχει κατανοήσει τους λόγους, που οδηγούν στην επιλογή της καισαρικής τομής. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζεται η αίσθηση πως «χάνει τον έλεγχο του σώματός της» και πως τρόπον τινά «παραβιάζεται».
Έτσι εξάλλου της δίνεται η ευκαιρία να κατανοήσει, πως η επιλογή αυτή είναι η καλύτερη για το μωρό της. Συνεπώς, δεν αισθάνεται πως «δεν προσπάθησε αρκετά» για αυτό ή – ακόμα χειρότερα – πως το «απογοήτευσε».
Η καισαρική τομή άλλωστε δεν είναι μια «απλή» επέμβαση, αλλά μια βαριά επέμβαση και η απόφαση για καταφυγή σε αυτή γίνεται με περίσκεψη, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες και την ταλαιπωρία, στην οποία υπόκειται στο σώμα και η ψυχή της μέλλουσας μαμάς. Σε καμία περίπτωση μια γυναίκα, που έφερε στον κόσμο το παιδί της με καισαρική τομή, δεν «αγωνίστηκε» λιγότερο για αυτό!
Φυσικά, στην περίπτωση της επείγουσας καισαρικής τομής, ο χρόνος πληροφόρησης της γυναίκας σχετικά με τους λόγους, που οδήγησαν στην επιλογή αυτή, είναι συχνά περιορισμένος. Δεν είναι πάντα δυνατόν να δοθούν ενδελεχείς εξηγήσεις. Για το λόγο αυτό καλόν είναι η πιθανότητα της καισαρικής τομής να υπάρχει στο «πίσω μέρος του μυαλού», αφού σε αυτήν μπορεί να καταφύγουμε ακόμα και κατά τη διάρκεια της προσπάθειας για κολπικό τοκετό, αν κριθεί πως αυτός δεν εξελίσσεται με τρόπο ικανοποιητικό ή αν εμφανιστεί δυσχέρεια του μωρού.
Έχει επιπλέον παρατηρηθεί, ότι οι γυναίκες, που αισθάνονται, πως ελάμβαναν την ψυχολογική στήριξη, την οποία είχαν ανάγκη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του τοκετού, παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά ικανοποίησης από την «εμπειρία του τοκετού» ανεξάρτητα, από το αν τελικά γέννησαν με καισαρική τομή ή κολπικό τοκετό. Η ψυχολογική αυτή υποστήριξη παρέχεται τόσο από το θεράποντα ιατρό, όσο και από τη μαία.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr!
Διαβάστε ακόμα:
– Πώς η ψυχολογία της γυναίκας επηρεάζεται από την καισαρική τομή;
– Γιατί είναι σημαντική η ψυχική υποστήριξη της γυναίκας, που υποβάλλεται σε καισαρική τομή;
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
