Υπάρχει τρόπος να «θεραπευθεί» η IUGR, όσο το μωρό είναι ακόμα μέσα στη μήτρα;
Η απάντηση είναι όχι.
Η IUGR σημαίνει, πως το έμβρυο μεγαλώνει σε ένα ενδομήτριο περιβάλλον, αφού η παροχή αίματος σε αυτό μέσω το πλακούντα είναι ανεπαρκής. Έτσι δεν καλύπτονται οι ανάγκες του σε θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο.
Έχουν δοκιμαστεί διάφορα μέσα «ανατροπής» της κατάστασης αυτής όπως:
• Χορήγηση ασπιρίνης
• Κατάκλιση
• Χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής ασβεστίου
• Χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής μαγνησίου
• Χορήγηση αντιυπερτασικής αγωγής
Τα αποτελέσματα των μελετών, που αξιολόγησαν κατά καιρούς την αποτελεσματικότητα των θεραπευτικών παρεμβάσεων σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της IUGR είναι μεικτά. Άλλες μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως κάποια από τα μέτρα αυτά μπορεί να ωφελήσουν τα μωρά με IUGR, άλλες όχι. Εντούτοις, συχνά τέτοια μέτρα συστήνονται, άμα τη διαγνώσει IUGR, αφού «κακό δεν κάνουν, ενώ ενδέχεται να είναι και ωφέλιμες».
Τι κάνουμε, όταν το μωράκι διαγνωστεί με IUGR;
Όταν ο θεραπευτικός σχεδιασμός πρέπει να «εξισορροπήσει» μεταξύ δύο «αντίθετων» μεταξύ τους στόχων:
• Να παραταθεί η κύηση όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε να ωριμάσει το μωρό.
• Να μην παραταθεί πέραν του ορίου, που το μωρό θα κινδυνέψει, αφού θα βρεθεί σε κατάσταση ανυπέρβλητης δυσχέρειας.
Σκοπός είναι να αποφασίσουμε πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να γεννηθεί το μωρό, ώστε αυτό να έχει φθάσει το μέγιστο δυνατό της ωριμότητάς του, χωρίς να έχει «ζοριστεί» τόσο, ώστε να κινδυνέψει η υγεία του.
Στα πλαίσια της επίτευξης του σκοπού αυτού η παρακολούθηση του μωρού γίνεται εξαιρετικά «σφιχτή». Το μεσοδιάστημα, που μεσολαβεί μεταξύ διαδοχικών ελέγχων, είναι συνήθως μία εβδομάδα. Δεν αποκλείεται όμως να χρειαστεί το μεσοδιάστημα αυτό να είναι ακόμα βραχύτερο.
Η παρακολούθηση του μωρού περιλαμβάνει:
• Υπερηχογραφικό έλεγχο
Στα πλαίσια του ελέγχου αυτού εκτιμάται ο ρυθμός ανάπτυξης του μωρού και υπολογίζεται το εκτιμώμενο εμβρυϊκό βάρος. Επίσης εξετάζεται με τη μέθοδο Doppler η ροή στις μητριαίες αρτηρίες, στις ομφαλικές αρτηρίες και στη μέση εγκεφαλική αρτηρία και υπολογίζεται ο όγκος του αμνιακού υγρού.
Ανάλογα με τα ευρήματα των εξετάσεων αυτών αποφασίζεται και η βέλτιστη χρονική στιγμή για τοκετό. Αυτό βέβαια σημαίνει, πως ένα υψηλό ποσοστό των μωρών, που εμφάνισαν IUGR, θα γεννηθεί πρόωρα.
Υπάρχει τρόπος ένα μωρό με IUGR να βοηθηθεί, ώστε να είναι πιο «έτοιμο», να αντιμετωπίσει τις δοκιμασίες του «έξω κόσμου»;
Ένα από τα προβλήματα, που καλούμαστε να προλάβουμε, όσο αυτό είναι δυνατόν, είναι η ελλιπής ωρίμανση των πνευμόνων ενός μωρού, που λόγω IUGR ήρθε στον κόσμο πρόωρα.
Έχει διαπιστωθεί, πως τα μωρά αυτά ωφελούνται από τη χορήγηση κορτιζόνης στη μητέρα πριν από τον τοκετό. Η κορτιζόνη επιταχύνει τρόπον τινά την ωρίμανση των πνευμόνων του μωρού. Έτσι μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα ένα τέτοιο μωρό να αντιμετωπίσει αναπνευστικά προβλήματα μετά τον τοκετό, ενώ, ακόμα και αν αυτά τελικώς δεν καταστεί εφικτό να αποφευχθούν τελείως, εμφανίζονται ηπιότερα και αντιμετωπίζονται ευκολότερα από τους νεογνολόγους.
Μπορεί ένα μωράκι με IUGR να γεννηθεί με φυσιολογικό τοκετό;
Ο φυσιολογικός τοκετός είναι μια διαδικασία, που «δοκιμάζει» τις αντοχές, όχι μόνον της μαμάς, αλλά και του μωρού.
Η εμφανίση IUGR, δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη για φυσιολογικό τοκετό. Χρειάζεται όμως να εκτιμηθεί η δυνατότητα του μωρού να ανταποκριθεί στη δοκιμασία της διαδικασίας αυτής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως τα μωρά με IUGR μεγάλωσαν σε ένα περιβάλλον, που δεν κάλυπτε τις ανάγκες τους. Επομένως, οι αντοχές τους έχουν ήδη δοκιμαστεί αρκετά. Οπότε δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως σίγουροι, πως έχουν ακόμα τις εφεδρείες, ώστε να αντιμετωπίσουν τη διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού.
Έτσι ναι μεν, ο φυσιολογικός τοκετός δεν αποκλείεται, αλλά οι πιθανότητες για καταφυγή στην καισαρική τομή είναι οπωσδήποτε σημαντικά αυξημένες για ένα μωρό με IUGR, εν συγκρίσει με ένα μωρό, που αναπτυσσόταν φυσιολογικά μέσα στη μήτρα.
Υπάρχει πρόσληψη;
Θα ήταν εξαιρετικά επιθυμητό να μπορούσαμε να προτείνουμε μέτρα πρόληψης της IUGR. Φευ, τέτοια μέτρα δεν υπάρχουν.
Έτσι εν τοις πράγμασι δεν μπορούμε παρά να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση αυτή , μόνον αφού εμφανιστεί.
Σε κάθε περίπτωση, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, θα μπορούσατε να αποφεύγετε συνήθειες, όπως το κάπνισμα, που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης IUGR, ενώ καλό θα ήταν να περιορίσετε κατά το δυνατόν και το να σηκώνετε πολλά βάρη, ή τις πολλές ώρες ορθοστασίας.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
