Οι συνέπειες της IUGR για το μωρό κατατάσσονται σε δύο διακριτές κατηγορίες:
• Περιγεννητικές συνέπειες (περιλαμβάνουν προβλήματα, που παρουσιάζονται πριν, κατά τη διάρκεια ή το πρώτο διάστημα μετά τον τοκετό)
• Μακροπρόθεσμες συνέπειες
Ας δούμε ποιες είναι οι περιγεννητικές συνέπειες.
Καταρχήν η ροή του αίματος στα μωράκια αυτά από τον πλακούντα είναι μειωμένη, οπότε και λαμβάνουν λιγότερο οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά. Κατά συνέπεια ο κίνδυνος ενδομήτριου θανάτου είναι υψηλός.
Επιπροσθέτως, ο οργανισμός του μωρού (αλλά και του ενήλικα) είναι κατά τέτοιον τρόπο «ρυθμισμένος», ώστε σε περίπτωση, που η παροχή οξυγόνου και θρεπτικών στοιχείων είναι ανεπαρκής, να προστατεύει τα λεγόμενα «ευγενή» όργανα δηλαδή τον εγκέφαλο, την καρδιά και τα νεφρά.
Έτσι τα αγγεία, που αιματώνουν τα όργανα αυτά διαστέλλονται («ανοίγουν» περισσότερο δηλαδή), ενώ τα άλλα συστέλλονται («σφίγγουν» δηλαδή). Κατά συνέπεια η ροή του αίματος εκτρέπεται σε μεγαλύτερο του κανονικού ποσοστό προς τα ευγενή όργανα.
Όμως, τότε τα όργανα, που αιματώνονται λιγότερο ενδέχεται να εμφανίσουν και ανωμαλίες στην ανάπτυξή τους. Επιπροσθέτως, και η γενικότερη λειτουργία του οργανισμού του μωρού θα επηρεαστεί δυσμενώς.
Εξάλλου τα μωράκια, που εμφανίζουν IUGR είναι εξαιρετικά πιθανό να γεννηθούν πρόωρα και να αντιμετωπίσουν και τις συνέπειες της προωρότητας.
Οι συνέπειες, που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένα μωρό με IUGR κατά τη διάρκεια του τοκετού ή τις πρώτες ημέρες μετά τη γέννησή του περιλαμβάνουν:
1. Ασφυξία κατά τον τοκετό
Τα μωράκια αυτά συχνά δεν είναι ικανά να αντέξουν τη «δοκιμασία» του κολπικού τοκετού, για το λόγο αυτό τα ποσοστά καισαρικής τομής μεταξύ αυτών είναι ιδιαίτερα υψηλά.
2. Αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας
Πρόκειται για βλάβη στον Αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού του μωρού, η οποία ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην όρασή του.
3. Υποθερμία
Τα μωρά αυτά δυσκολεύονται να κρατήσουν σταθερή τη θερμοκρασία του σώματός τους. Για το λόγο αυτό νοσηλεύονται σε κλειστό περιβάλλον με σταθερή θερμοκρασία (θερμοκοιτίδα).
4. Διαταραχές στο μεταβολισμό του σακχάρου
Τα μωρά με IUGR έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν τόσο Υπεργλυκαιμία (υπερβολικά υψηλές συγκεντρώσεις σακχάρου στο αίμα τους), όσο και Υπογλυκαιμία (υπερβολικά χαμηλές συγκεντρώσεις σακχάρου στο αίμα τους).
5. Υπασβεστιαιμία
Η Υπασβεστιαιμία χαρακτηρίζεται από υπερβολικά χαμηλή συγκέντρωση ασβεστίου στο αίμα. Το ασβέστιο είναι ένα ιχνοστοιχείο, του οποίου η λήψη συστήνεται κατά την κύηση, ενώ συμμετέχει στην πραγμάτωση πολλών λειτουργιών του σώματος του μωρού, αλλά και του ανθρώπου γενικότερα.
6. Πολυκυτταραιμία
Η παθολογία αυτή χαρακτηρίζεται από την υπερβολική αύξηση του πληθυσμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα του μωρού και ονομάζεται και πολυερυθραιμία.
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι τα κύτταρα του αίματος, που μεταφέρουν οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς.
Η χαμηλή παροχή αίματος στο μωρό συνδέεται με μία κατάσταση, που ονομάζεται υποξία του μωρού. Ο όρος υποξία χαρακτηρίζεται από την ανεπάρκεια των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα του μωρού.
Η ανεπάρκεια των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα του μωρού, οδηγούν στην παραγωγή από τον οργανισμό του μίας ορμόνης, που ονομάζεται ερυθροποιητίνη. Η έκκριση της ορμόνης προκαλεί την αύξηση της παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Ο υπερβολικά υψηλός πληθυσμός ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα του μωρού το καθιστούν πιο «πηχτό» και «παχύρρευστο». Κατά συνέπεια η ροή του αίματος στα αγγεία καθίσταται δυσχερής, ενώ, η ροή στα αιμοφόρα αγγεία μικρής διαμέτρου, ενδέχεται ακόμα και να ανασταλεί εντελώς, οπότε και μιλάμε για ισχαιμία.
Η ισχαιμία προκαλεί αλλοιώσεις στη λειτουργία των οργάνων του σώματος και ειδικά των νεφρών και του κεντρικού νευρικού συστήματος (εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός). Η αλλοιώσεις αυτές ενδέχεται να είναι μόνιμες, ενώ η έκτασή τους εξαρτάται από το πλήθος των μικρών αγγείων, εντός των οποίων η ροή του αίματος έχει ανασταλεί.
Η διάγνωση της πολυκυτταραιμίας γίνεται με εξέταση αίματος του νεογνού, στην οποία καταγράφεται υψηλή τιμή του Αιματοκρίτη και της συγκέντρωσης της Αιμοσφαιρίνης.
7. Ίκτερος
Ο υπερβολικά υψηλός πληθυσμός ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα του νεογνού διαβητικής μητέρας, ως αποτέλεσμα έχει και τον υψηλό ρυθμό καταστροφής τους από τον οργανισμό. Η καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων λαμβάνει χώρα στο ήπαρ και ως παράγωγό του έχει την ουσία Χολερυθρίνη.
Τα υψηλά επίπεδα Χολερυθρίνης στο αίμα συνδέονται με μία κατάσταση, που ονομάζεται ίκτερος. Ο νεογνικός ίκτερος είναι μια συνηθισμένη κατάσταση, που αντιμετωπίζεται εύκολα από τους νεογνολόγους.
8. Αιμορραγία στους πνεύμονες
9. Ανεπάρκεια ανοσοποιητικού συστήματος
Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι το σύστημα του οργανισμού μας, η λειτουργία του οποίου είναι η προστασία μας έναντι εξωτερικών βλαπτικών παραγόντων. Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν παθογόνους μικροοργανισμούς, ιούς και καρκινικά κύτταρα. Τα μωράκια με IUGR εμφανίζουν αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις.
10. Δυσλειτουργίες στη λειτουργία των νεφρών
11. Νεκρωτική Εντεροκολίτιδα
Πρόκειται για μία σοβαρή επιπλοκή, που ενδέχεται να εμφανιστεί στα μωρά με IUGR τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό. Το τοίχωμα του εντέρου τους προσβάλλεται από παθογόνους μικροοργανισμούς, οι οποίοι προκαλούν την καταστροφή του. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε διάτρηση του εντερικού τοιχώματος και, αν δεν αντιμετωπισθεί καίρια, ενδέχεται να προκαλέσει ακόμα και το θάνατο του μωρού.
12. Εισρόφηση μηκωνίου
Με τον όρο μηκώνιο αναφερόμαστε στα κόπρανα του μωρού, τα οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες εξέρχονται του πρωκτού μετά τον τοκετό. Στα μωράκια με IUGR είναι αυξημένες οι πιθανότητες το μηκώνιο να εξέλθει του πρωκτού κατά τη διάρκεια του τοκετού και το μωράκι να το εισροφήσει. Έτσι το μηκώνιο θα φθάσει στους πνεύμονές του, όπου και θα προκαλέσει φλεγμονή και σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
