Τι είναι ο Διαβήτης;
Ο Διαβήτης ανήκει στη χορεία των μεταβολικών νόσων. Οι νόσοι αυτές χαρακτηρίζονται από την εμφάνιση ανισορροπίας στις βιοχημικές διαδικασίες, που λαμβάνουν χώρα στο σώμα μας, προκειμένου να επιτελεσθούν με ορθό τρόπο οι διάφορες λειτουργίες του.
Ο Διαβήτης χαρακτηρίζεται από την «απορρύθμιση» του μεταβολισμού των σακχάρων, τα οποία αποτελούν και την κύρια πηγή ενέργειας του οργανισμού. Έτσι κατ’ επανάληψη και επί μακρό χρονικό διάστημα καταμετρούνται υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα του ασθενούς.
Τι είναι ο διαβήτης κύησης;
Λέμε, πως μια έγκυος εμφάνισε διαβήτη κύησης, όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα της είναι υψηλότερα του φυσιολογικού, ενώ αυτή δεν είχε ιστορικό διαβήτη πριν την κύηση.
Γιατί μια έγκυος εμφανίζει διαβήτη κύησης;
Το πάγκρεας είναι ένα όργανο, το οποίο εντοπίζεται πίσω από το στομάχι. Το όργανο αυτό παράγει και εκκρίνει την ορμόνη ινσουλίνη. Η ινσουλίνη με τη δράση της «ρυθμίζει» τον τρόπο, που το σώμα μας χρησιμοποιεί τα σάκχαρα, προκειμένου να παράγει την απαραίτητη ενέργεια. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται μεταβολισμός των σακχάρων.
Φαίνεται, πως οι ορμόνες της κύησης με τη δράση τους παρεμβαίνουν στο μεταβολισμό των σακχάρων παρεμποδίζοντας τρόπον τινά την «αντίδραση» του σώματος στην ινσουλίνη. Τότε λέμε, ότι αναπτύσσεται «αντίσταση στην ινσουλίνη».
Κατά συνέπεια το πάγκρεας της εγκύου «υποχρεώνεται» να αυξήσει την παραγωγή ινσουλίνης, προκειμένου να διατηρηθεί η ισορροπία του μεταβολισμού των σακχάρων.
Υπάρχει όμως περίπτωση οι ανάγκες της γυναίκας σε ινσουλίνη να υπερβαίνουν τις δυνατότητες του παγκρέατος για περαιτέρω αύξηση της παραγωγής της ορμόνης αυτής.
Η ανεπαρκής παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα της γυναίκας και την εμφάνιση διαβήτη κύησης.
Πόσο συχνός είναι ο διαβήτης κύησης;
Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων (Centers for Disease Control and Prevention – CDC) των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ο διαβήτης κύησης επιπλέκει μέχρι και το 9,2% των κυήσεων.
Ποιες γυναίκες έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη κύησης;
Αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη κύησης έχουν γυναίκες που:
• είναι υπέρβαρες ή παχύσαρκες
• ακολουθούν καθιστική ζωή
• εμφάνισαν διαβήτη κύησης σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
• απέκτησαν σε προηγούμενη εγκυμοσύνη μωρό, το οποίο ζύγιζε 4 ή περισσότερα κιλά
• έχουν υπέρταση
• έχουν ιστορικό καρδιοπάθειας
• εμφανίζουν Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
• έχουν οικογενειακό ιστορικό θετικό για Σακχαρώδη Διαβήτη (δηλαδή έχουν συγγενή πρώτου βαθμού, με διαγνωσμένο διαβήτη)
• έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 30 ετών (σε γενικές γραμμές οι πιθανότητες κάποιος να εμφανίσει διαβήτη αυξάνονται, όσο η ηλικία του μεγαλώνει)
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί, πως μεταξύ των εγκύων, οι οποίες τελικά θα εμφανίσουν διαβήτη κύησης, είναι υψηλό το ποσοστό εκείνων, που δεν εμφάνιζαν κανέναν από τους καταγεγραμμένους παράγοντες προδιάθεσης.
Ποια συμπτώματα εμφανίζει η έγκυος με διαβήτη κύησης;
Ο διαβήτης κύησης δεν έχει χαρακτηριστικά συμπτώματα.
Πώς γίνεται η διάγνωση του διαβήτη κύησης;
Η διάγνωση του διαβήτη κύησης γίνεται επί τη βάσει αιματολογικών εξετάσεων, μέσω των οποίων παρακολουθούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα της εγκύου.
Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αυτών εκτιμώνται με βάση τα κριτήρια, που καθορίστηκαν από τη Διεθνή Ένωση των Ομάδων μελέτης του Διαβήτη και της Εγκυμοσύνης (International Association of Diabetes and Pregnancy Study Groups) το 2010.
Πώς μετρώνται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα της εγκύου;
Ανά τακτά χρονικά διαστήματα μετράμε το Σάκχαρο Νηστείας. Η μέτρηση αυτή λαμβάνει χώρα πρωινές ώρες, χωρίς η έγκυος να έχει καταναλώσει το πρωινό της γεύμα, ενώ συστήνεται το τελευταίο γεύμα να έχει καταναλωθεί πριν την κατάκλιση (περίπου 8 ώρες πριν την αιμοληψία) και να είναι ελαφρύ.
Μεταξύ των 24 και των 28 εβδομάδων κύησης η έγκυος υποβάλλεται στη Δοκιμασία Ανοχής στη Γλυκόζη (την κοινώς ονομαζόμενη και «καμπύλη σακχάρου»).
Στα πλαίσια της εξέτασης αυτής καταρχήν μετράται το Σάκχαρο Νηστείας. Στη συνέχεια χορηγείται στην έγκυο συγκεκριμένη ποσότητα γλυκόζης (συνήθως 75 γραμμάρια) διαλυμένη σε νερό. Ακολουθεί η δια αιμοληψίας μέτρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα της γυναίκας 1 και 2 ώρες μετά τη χορήγηση του διαλύματος αυτού. Έτσι έχουμε την καταγραφή 3 επιπέδων σακχάρου:
• Σάκχαρο Νηστείας
• Επίπεδα στη 1 ώρα από την κατανάλωση του διαλύματος
• Επίπεδα στις 2 ώρες από την κατανάλωση του διαλύματος
Από τα επίπεδα αυτά εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την πιθανότητα η γυναίκα να εμφανίζει Διαβήτη Κύησης, ο οποίος δεν είχε μέχρι τότε διαγνωστεί.
Γιατί η καμπύλη σακχάρου γίνεται μεταξύ των 24 και των 28 εβδομάδων της κύησης;
Όπως προαναφέραμε, οι ορμόνες της κύησης, που εκκρίνονται από τον πλακούντα παρεμποδίζουν τη δράση της ινσουλίνης.
Μέχρι τις 24 εβδομάδες της κύησης τα επίπεδα των ορμονών της κύησης δεν αποκλείεται να μην είναι αρκετά υψηλά, προκειμένου να «δοκιμάσουν» τις αντοχές του παγκρέατος. Μετά από το ορόσημο αυτό όμως ενδέχεται τα επίπεδα αυτά να αυξηθούν τόσο, ώστε να «καταβάλουν» το πάγκρεας, το οποίο δεν θα δύναται να αυξήσει αρκετά την παραγωγή ινσουλίνης, ώστε να «αντιρροπήσει» την αυξημένη «αντι – ινσουλινική» δράση των ορμονών της κύησης.
Τότε είναι επομένως και η κατάλληλη στιγμή να καταγράψουμε με την καμπύλη σακχάρου τις «αντοχές» του παγκρέατος. Στο στάδιο αυτό της κύησης μόλις οι αντοχές του παγκρέατος αρχίζουν πραγματικά να «δοκιμάζονται».
Διαβάστε ακόμη:
– Διαβήτης κύησης: Πώς επηρεάζει την υγεία της μητέρας και του μωρού; Πώς αντιμετωπίζεται;
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
