Η αποκόλληση πλακούντα με λίγα λόγια…
Ο όρος αποκόλληση πλακούντα είναι εν μέρει αυτονόητος, καθότι περιγράφει μία κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από την απόσπαση του πλακούντα από την εσωτερική επιφάνεια της ενδομητρικής κοιλότητας (δηλαδή ο πλακούντας «ξεκολλάει» από το τοίχωμα της μήτρας).
Πρόκειται για μία εν δυνάμει σοβαρή επιπλοκή της εγκυμοσύνης, η οποία επηρεάζει το 1% περίπου του συνόλου των κυήσεων και ενδέχεται να έχει σοβαρές συνέπειες τόσο για τη μητέρα, όσο και για το μωρό.
Ποιες είναι οι συνέπειες της αποκόλλησης πλακούντα για τη μητέρα;
Η αποκόλληση του πλακούντα από το τοίχωμα της μήτρας ως άμεση συνέπεια έχει τη διάρρηξη μεγάλου αριθμού αγγείων, που βρίσκονται στην περιοχή και την πρόκληση αιμορραγίας.
Η απώλεια αίματος λόγω της αποκόλλησης πλακούντα ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα σημαντική, οπότε και η υγεία, αλλά κατά περίπτωσιν και αυτή ακόμα η ζωή της μητέρας τίθενται εν κινδύνω.
Η σοβαρή απώλεια αίματος οδηγεί σε μία παθολογική κατάσταση, η οποία ονομάζεται Υπογκαιμία, δηλαδή στα αγγεία της μητέρας δεν κυκλοφορεί αρκετή ποσότητα αίματος, ώστε να καλύπτονται επαρκώς οι μεταβολικές της ανάγκες. Η κατάσταση αυτή συνδέεται με την πρόκληση βλαβών σε διάφορα όργανα του σώματος και εν πρώτοις των νεφρών.
Η Υπογκαιμία συχνά απαιτεί τη μετάγγιση της μητέρας με αίμα, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις αδυναμίας ελέγχου της αιμορραγίας μπορεί να χρειαστεί ακόμα και χειρουργική αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομή).
Η αποκόλληση πλακούντα συνδέεται εξάλλου στο 20% περίπου των περιπτώσεων και με μία διαταραχή στο μηχανισμό πήξης του αίματος, που ονομάζεται Διάχυτη Ενδοαγγειακή Πήξη. Η αρτιότητα της λειτουργίας του μηχανισμού πήξης του αίματος είναι απαραίτητη, προκειμένου να σταματήσει οποιαδήποτε αιμορραγία.
Έτσι η Διάχυτη Ενδοαγγειακή Πήξη, που ενδέχεται να εμφανιστεί μετά από αποκόλληση του πλακούντα, ως αποτέλεσμα έχει την αδυναμία του οργανισμού να σταματήσει την αιμορραγία από τα χαίνοντα αγγεία (δηλαδή τα «τραυματισμένα» αγγεία), που εντοπίζονται όπισθεν του πλακούντα στο σημείο της αποκόλλησης. Κατά συνέπειαν, η αιμορραγία αυτή παρατείνεται και η απώλεια αίματος είναι μεγαλύτερη και οι συνέπειες αυτής πιο σοβαρές.
Στη περίπτωση κεντρικής αποκόλλησης η κολπική αιμόρροια είναι απούσα. Αν όμως το οπισθοπλακουντιακό αιμάτωμα είναι αρκούντως εκτεταμένο, τότε το αίμα ενδέχεται να διηθήσει (να «εισβάλλει» δηλαδή) το μυομήτριο (το μυϊκό τοίχωμα της μήτρας) και να εισέλθει στην κοιλιά (ο επιστημονικός όρος είναι «περιτοναϊκή κοιλότητα»). Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται μήτρα του Couvelaire.
Το μυομήτριο στην περιοχή της διήθησής του από το αίμα χάνει την αντοχή του και είναι ευάλωτο σε ρήξεις. Έτσι ειδικά κατά τη διάρκεια συσπάσεων της μήτρας, αυξημένες είναι οι πιθανότητες αυτή να ραγεί (να «σπάσει»). Η ρήξη μήτρας είναι ένα δραματικό γεγονός, το οποίο θέτει σε κίνδυνο ακόμα και αυτήν τη ζωή της εγκύου και χρήζει άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης.
Ποιες είναι οι συνέπειες της αποκόλλησης πλακούντα για το μωρό;
Μέσω του πλακούντα το μωρό λαμβάνει από την κυκλοφορία της μητέρας το οξυγόνο, αλλά και τα απαραίτητα για την επιβίωση και ανάπτυξή του θρεπτικά στοιχεία. Ενδεχόμενη αποκόλληση του πλακούντα διαταράσσει την ροή αυτή οξυγόνου και θρεπτικών στοιχείων προς το μωρό.
Έτσι το μωρό είναι πιθανό να εμφανίσει σημεία δυσχέρειας, ενώ δεν αποκλείεται να οδηγηθεί ακόμα και στο θάνατο. Ενδομήτριος θάνατος καταγράφεται περίπου στο 15% των περιπτώσεων αποκόλλησης πλακούντα.
Ακόμα όμως και αν ο μωρό δεν φθάσει στο θάνατο, η διαπίστωση δυσχέρειάς του, ενδέχεται να ωθήσει τον ιατρό να συστήσει καταφυγή σε καισαρική τομή (συνήθως δεν επιλέγεται η πρόκληση τοκετού, όταν υφίσταται υποψία αποκόλλησης πλακούντα), ακόμα και αν αυτό είναι πρόωρο. Οι συνέπειες της προωρότητας συνδέονται με το στάδιο της κύησης, στο οποίο διαπιστώθηκε αποκόλληση πλακούντα.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
