Τι είναι η αρτηριακή πίεση;
Η καρδιά είναι κατ’ ουσίαν μία αντλία, η οποία προωθεί το αίμα μέσα σε ένα κλειστό κύκλωμα σωλήνων διαφόρων διαμέτρων. Οι σωλήνες αυτοί είναι οι αρτηρίες, μέσω των οποίων το αίμα «απομακρύνεται» από την καρδιά και κινείται προς τους πνεύμονες και τα άλλα όργανα του σώματος και οι φλέβες, δια των οποίων το αίμα «επιστρέφει» στην καρδιά από τους πνεύμονες και τα άλλα όργανα.
Η ροή του αίματος επιτυγχάνεται δια των διαδοχικών συσπάσεων της καρδιάς. Επομένως, όπως φαίνεται και στην παρακάτω εικόνα, σε κάθε σύσπαση της καρδιάς ποσότητα αίματος «απομακρύνεται» από αυτήν. Κατά συνέπεια η ροή του αίματος εντός των αγγείων δεν είναι σταθερή αλλά παρουσιάζει διακυμάνσεις.
Η ροή αυτή γίνεται μέγιστη στη σύσπαση της καρδιάς και μειώνεται, όταν η καρδιά «διαστέλλεται» (δηλαδή «χαλαρώνει»), ώστε να γεμίσει ξανά με αίμα.
Ως αρτηριακή πίεση, θα μπορούσαμε να ορίσουμε την πίεση (τη «δύναμη»), που το αίμα ασκεί ανά πάσα στιγμή στο τοίχωμα των αγγείων. Η πίεση αυτή είναι μέγιστη στη συστολή της καρδιάς (όταν δηλαδή αυτή συσπάται), οπότε και το αίμα απομακρύνεται από την καδιά με μεγάλη ταχύτητα και μειώνεται στη διαστολή της καρδιάς (όταν δηλαδή αυτή χαλαρώνει), οπότε και η ταχύτητα της ροής του αίματος μειώνεται, ενώ η καρδιά «γεμίζει με νέο αίμα».
Η αρτηριακή πίεση μετράται στη βραχιόνιο αρτηρία, η οποία διατρέχει το βραχίονα (το τμήμα του άνω άκρου, που εκτείνεται από την άρθρωση του ώμου έως αυτήν του αγκώνα) με τη βοήθεια ενός εργαλείου, που ονομάζεται σφυγμομανόμετρο ή πιεσόμετρο (βλ εικόνα). Η μονάδα μέτρηση της αρτηριακής πίεσης είναι τα χιλιοστόμετρα στήλης Υδραργύρου, η οποία συμβολίζεται ως mmHg.
Στη μέτρηση αυτήν καταγράφονται δύο αριθμοί:
• η συστολική (ή «μεγάλη») πίεση, η οποία αντιστοιχεί στην πίεση, που το αίμα ασκεί στο τοίχωμα του αγγείου κατά τη σύσπαση τις καρδιάς
• η διαστολική (ή «μικρή») πίεση, η οποία αντιστοιχεί στην πίεση, που το αίμα ασκεί στο τοίχωμα του αγγείου, όταν η καρδιά διαστέλλεται και «γεμίζει με νέο αίμα»
Επομένως, όταν σας μετράνε την πίεση, θα ακούσετε να αναφέρουν δύο αριθμούς. Ας πούμε, πως η συστολική πίεσή σας είναι 125mmHg και η διαστολική σας είναι 83mmHg, τότε θα ακούσετε τον ιατρό να αναφέρει: «η πίεσή σας είναι 125 με 83». Συχνά, για λόγους συντομίας διαιρούμε κάθε αριθμό με το 10 και «στρογγυλεύουμε», οπότε στο παραπάνω παράδειγμα θα μπορούσαμε να πούμε, πως η πίεσή σας είναι 12 με 8.
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της αρτηριακής πίεσης;
Η φυσιολογική τιμή για τη συστολική πίεση είναι τα 120mmHg και τη διαστολική 80mmHg.
Λέμε, πως η πίεση είναι υψηλή (υπέρταση), όταν η συστολική υπερβαίνει τα 140mmHg ή η διαστολική τα 90mmHg.
Λέμε, πως η πίεση είναι χαμηλή (υπόταση), όταν η συστολική είναι μικρότερη από 90mmHg ή η διαστολική μικρότερη από 60mmHg.
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης;
Παράγοντες, που επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση μεταξύ άλλων είναι:
• ο κύκλος ύπνου – ξύπνιου: η πίεσή μας είναι χαμηλή, όσο κοιμόμαστε, αλλά παρουσιάζει απότομη άνοδο, μόλις ξυπνήσουμε και φθάνει σε ένα υψηλό επίπεδο το πρωί, πέφτει νωρίς το απόγευμα, ανεβαίνει νωρίς το βράδυ, ενώ αργότερα σταδιακά πέφτει μέχρι τον ύπνο, οπότε και η πτώση της είναι πιο έντονη.
• η παχυσαρκία
• η σωματική δραστηριότητα
• η ψυχική κατάσταση
• η κατανάλωση νατρίου (αλατιού)
• η κατανάλωση καφέ ή τσαγιού
• το κάπνισμα
Η πίεση της γυναίκας επηρεάζεται από την εγκυμοσύνη;
Οι ορμονικές αλλαγές της κύησης προκαλούν διαστολή των αγγείων (δηλαδή μεγαλώνει η διάμετρός τους), ώστε το κυκλοφορικό σύστημα της μέλλουσας μαμάς να είναι σε θέση να καλύψει και τις ανάγκες του μωρού.
Συνεπεία της διαστολής αυτής ήδη από τα πρώτα στάδια της κύησης καταγράφεται πτώση της αρτηριακής πίεσης της εγκύου. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις η καταγραφή χαμηλής αρτηριακής πίεσης είναι και το πρώτο σημείο εγκυμοσύνης, που αισθάνεται μία γυναίκα.
Η πτώση, που καταγράφουν τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης δεν είναι η ίδια σε όλες τις γυναίκες. Στις περισσότερες η μεν συστολική πίεση καταγράφει μία πτώση της τάξης των 5mmHg με 10mmHg, ενώ η δε διαστολική καταγράφει πτώση μέχρι και 15mmHg σε μία φυσιολογική κύηση.
Συνήθως, η αρτηριακή πίεση της εγκύου καταγράφει τη χαμηλότερη τιμή της στις 24 εβδομάδες της κύησης. Στα προ της εγκυμοσύνης επίπεδα επιστέφει η αρτηριακή πίεση μετά τον τοκετό.
Γιατί η παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης είναι σημαντικό μέρος της παρακολούθησης της κύησης;
Η άνοδος των επιπέδων της αρτηριακής πίεσης συνδέεται με δύο επιπλοκές της κύησης, οι οποίες, αν δεν αντιμετωπισθούν ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις για την υγεία τόσο της ίδιας της εγκύου, όσο και του μωρού: την υπέρταση κύησης και την προεκλαμψία.
Για το λόγο αυτό συστήνεται η συστηματική παρακολούθηση της πίεσης της μέλλουσας μαμάς ειδικά, αφού συμπληρωθούν οι 20 εβδομάδες της κύησης.
Πότε μετράμε την πίεση;
Σε γενικές γραμμές η πίεση συνιστάται να μετράται δύο φορές την ημέρα μία το πρωί και μία το βράδυ και οι τιμές της να καταγράφονται σε ένα χαρτί. Βέβαια, με δεδομένο, πως τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης μεταβάλλονται ανάλογα με τη φυσική δραστηριότητα και την ψυχική κατάσταση, οι μετρήσεις αυτές θα πρέπει να γίνονται εν ηρεμία. Επομένως, πριν μετρήσετε την πίεσή σας καθίστε σε μία καρέκλα και ηρεμήστε για μερικά λεπτά. Σε κάθε περίπτωση, τις οδηγίες για τη μέτρηση της πίεσης θα τις δώσει ο θεράπων ιατρός.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Διαβάστε ακόμα:
– Χαμηλή πίεση στην εγκυμοσύνη: Τι να προσέξετε
– Χαμηλή πίεση στην εγκυμοσύνη: πότε είναι επικίνδυνη;
– Υπερτασικές διαταραχές στην εγκυμοσύνη: Τι είναι και γιατί συμβαίνουν;
– Προεκλαμψία: Τι είναι και γιατί συμβαίνει; (video)
– Πώς η καρδία αλλάζει στην εγκυμοσύνη;
– Πώς αλλάζει η λειτουργία της καρδιάς στην εγκυμοσύνη;
– Πώς αλλάζει η λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος στην εγκυμοσύνη;
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
