Γιατί η έγκυος δεν «ανέχεται» εύκολα τη ζέστη;
Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τους εξής λόγους, που συνδέονται με τη «δυσανεξία», που πολλές έγκυες αναφέρουν απέναντι στη ζέστη:
• την αύξηση της βασικής θερμοκρασίας του σώματος
• το μεταβολισμό του μωρού
• τη μυϊκή προσπάθεια
Τι είναι η βασική θερμοκρασία του σώματος;
Η θερμοκρασία του σώματός μας διατηρείται περίπου σταθερή ή τουλάχιστον με μικρές σχετικά διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η χαμηλότερη τιμή της θερμοκρασίας του σώματος καταγράφεται, όταν αναπαυόμαστε ή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η τιμή αυτή ορίζεται και ως βασική θερμοκρασία του σώματος.
Ο καθορισμός της βασικής θερμοκρασίας τους σώματος επιτυγχάνεται δια της θερμομέτρησης αμέσως μετά το ξύπνημα και σε κάθε περίπτωση πριν οποιαδήποτε σωματική δραστηριότητα. Η δια του τρόπου αυτού ληφθείσα τιμή είναι συνήθως ελαφρώς υψηλότερη της πραγματικής βασικής θερμοκρασίας του σώματός μας.
Η βασική θερμοκρασία του σώματός μας κυμαίνεται περί των 36,6oC.
Στις γυναίκες η ωοθυλακιορρηξία επηρεάζει τη βασική θερμοκρασία του σώματος, καθότι μετά από αυτήν καταγράφεται άνοδος των τιμών της συγκεκριμένης παραμέτρου κατά περίπου 0,2oC ή και λίγο μεγαλύτερη. Μάλιστα, η συστηματική μέτρηση της βασικής θερμοκρασίας του σώματος και η καταγραφή της σε πίνακα, έχει προταθεί ως μέθοδος εντοπισμού των γονίμων ημερών της γυναίκας. Αντίθετα, η βασική θερμοκρασία του σώματος στον άνδρα παραμένει σχετικά σταθερή.
Γιατί η βασική θερμοκρασία στη γυναίκα παρουσιάζει αυτή τη διακύμανση, που σχετίζεται με τη φάση του κύκλου στην οποία βρίσκεται;
Έχει διατυπωθεί η υπόθεση, πως τα υψηλά επίπεδα των οιστρογόνων, που καταγράφονται στο αίμα της γυναίκας πριν των ωορρηξία, κατά την Ωοθυλακική φάση, συμβάλλουν στη διατήρηση της βασικής θερμοκρασίας του σώματος στα χαμηλά της επίπεδα.
Μετά όμως την ωοθυλακιορρηξία από το ωχρό σωμάτιο εκκρίνονται μεγάλες ποσότητες προγεστερόνης. Η επίδραση της ορμόνης αυτής στον οργανισμό, ως αποτέλεσμα έχει την αύξηση της βασικής θερμοκρασίας του σώματος.
Η θερμοκρασία αυτή παραμένει στα υψηλότερα επίπεδά της για περίπου 72 ώρες μετά την ωοθυλακιορρηξία και εν συνεχεία επανέρχεται στα επίπεδα, που καταγράφονται στην ωοθηκική φάση.
Πώς η βασική θερμοκρασία επηρεάζεται από την εγκυμοσύνη;
Αν μετά την ωοθυλακιορρηξία επέλθει γονιμοποίηση του ωαρίου, τότε η έκκριση της β – χοριακής από το έμβρυο, που εμφυτεύεται στο ενδομήτριο, ως αποτέλεσμα έχει τη διατήρηση της παραγωγής προγεστερόνης από το ωχρό σωμάτιο, οπότε και η βασική θερμοκρασία του σώματος της εγκύου παραμένει υψηλότερη εν σχέσει με τα εκτός εγκυμοσύνης επίπεδα.
Γιατί ο μεταβολισμός του μωρού συμβάλλει στη «δυσανεξία» στη ζέστη;
Οι μεταβολικές διαδικασίες είναι κατ’ ουσίαν όλες αυτές οι χημικές διεργασίες, που εκτυλίσσονται ανά πάσα στιγμή στο σώμα μας, δια των οποίων επιτελούνται οι διάφορες σωματικές λειτουργίες. Οι διεργασίες αυτές συχνά συνδέονται με την παραγωγή θερμότητας, η οποία είναι τρόπον τινά ένα «παράπλευρο» αποτέλεσμά τους.
Κατά τη διάρκεια όμως της κύησης μεταβολικές διαδικασίες δεν λαμβάνουν χώρα μόνον στο σώμα της εγκύου, αλλά και στο σώμα του μωρού, που μεγαλώνει προστατευμένο μέσα στη μήτρα.
Έτσι στη θερμότητα, που παράγεται από το μεταβολισμό της γυναίκας, προστίθεται και η θερμότητα, που παράγεται εξαιτίας του μεταβολισμού του μωρού. Συνεπώς, καταγράφεται σχετική άνοδος της θερμοκρασίας του σώματος της κυοφορούσας.
Γιατί η μυϊκή προσπάθεια, συμβάλλει στη «δυσανεξία» στη ζέστη;
Όταν λειτουργούν οι μύες, έχουμε άνοδο της θερμοκρασίας του σώματος. Τότε τίθενται σε λειτουργία θερμορυθμιστικοί μηχανισμοί, οι οποίοι τείνουν να προκαλέσουν πτώση της θερμοκρασίας αυτής. Χαρακτηριστικότερος τέτοιος μηχανισμός είναι η εφίδρωση.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και κυρίως κατά τα ύστερα στάδια αυτής, το πρόσθετο βάρος, που οι μύες της γυναίκας καλούνται να στηρίξουν είναι μεγαλύτερο, αφού προστίθεται το βάρος του μωρού, της μήτρας, του πλακούντα, του αμνιακού υγρού και των κατακρατηθέντων υγρών. Έτσι το μυϊκό έργο είναι εντονότερο και η παραγωγή θερμότητας είναι υψηλότερη. Οπότε και η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει, ιδιαίτερα αν η έγκυος πάρει περισσότερο βάρος από το ενδεδειγμένο.
Πώς μπορεί η έγκυος να αντιμετωπίσει τη ζέστη;
Μερικά μέτρα, που μπορείτε να λάβετε τους καλοκαιρινούς ειδικά μήνες, ώστε να αντιμετωπίσετε τη ζέστη είναι:
• Να αποφεύγετε τις μετακινήσεις τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας. Συνήθως οι ώρες αυτές εκτείνονται από τις 10 το πρωί, έως τις 4 το απόγευμα.
• Να ενυδατώνεστε επαρκώς. Η ενυδάτωση επιτυγχάνεται κατά κύριο λόγο με την κατανάλωση νερού, όμως μπορεί να επιτευχθεί και με την κατανάλωση χυμών ή γάλακτος, καθώς και φρούτων, όπως είναι το καρπούζι και το πεπόνι ή λαχανικών, όπως τα αγγουράκια. Εντούτοις τα ποτά και οι τροφές αυτές περιέχουν και θερμίδες, οι οποίες προσμετρώνται στη συνολική ημερήσια πρόσληψη θερμίδων. Η υπερβολική πρόσληψη θερμίδων, οδηγεί και σε υπέρμετρη αύξηση του βάρους. Εξάλλου, αν κατά την κύηση εμφανίσατε διαβήτη, πριν τα καταναλώσετε, συνεννοηθείτε με τον ιατρό σας. Αν και η κατανάλωση αναψυκτικών δεν απαγορεύεται σε γενικές γραμμές κατά την εγκυμοσύνη, η ασφαλής οδός είναι η αποχή…
• Να φροντίσετε τα γεύματά σας να είναι μικρά, συχνά και ελαφρά. Η πέψη των τροφών είναι μία από τις σωματικές λειτουργίες, δια των οποίων παράγεται θερμότητα. Όσο πιο δύσπεπτο είναι το γεύμα, τόσο αυξάνεται και η παραγόμενη θερμότητα και κατ’ επέκτασιν αυξάνεται και η θερμοκρασία του σώματος. Γενικά προτιμάτε τα ψητά ή τα βραστά και αποφύγετε τις σάλτσες, τα τηγανητά και τα λιπαρά.
• Να φοράτε ελαφρά και άνετα ρούχα, τα οποία επιτρέπουν τον αερισμό του σώματος, όπως είναι φορέματα ή παντελόνες και «ανοικτά» παπούτσια.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Κλείστε ΕΔΩ το ραντεβού σας, για να αντιμετωπίσουμε όποιο θέμα εγκυμοσύνης σας απασχολεί!
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
