Λίγα λόγια για τα κολπικά υγρά…
Τα υγρά, που εκρέουν από τον κόλπο έχουν συνήθως λευκό (υπόλευκο) χρώμα και ήπια οσμή. Ακριβώς το χρώμα των υγρών αυτών δίνει και το όνομα στο φαινόμενο, το οποίο είναι γνωστό ως λευκόρροια. Το φαινόμενο αυτό είναι συνηθισμένο και παρατηρείται με διακυμάνσεις καθ’ όλη την αναπαραγωγική ζωή της γυναίκας, από την εφηβεία μέχρι και την εμμηνόπαυση.
Συνήθως η εκροή των υγρών αυτών εντείνεται λίγο πριν την περίοδο, όταν η γυναίκα βρίσκεται στις γόνιμες ημέρες της. Μάλιστα η αλλαγή της υφής των υγρών αυτών μπορεί να είναι και ένδειξη, ότι βρίσκεστε στις γόνιμες ημέρες σας.
Εντούτοις, το φαινόμενο αυτό γίνεται ακόμα εντονότερο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η αύξηση της ροής των κολπικών υγρών ενδέχεται να είναι και από τα πρώτα σημάδια της κύησης.
Από πού προέρχονται τα κολπικά υγρά;
Τα κολπικά υγρά παράγονται κατά κύριο λόγο από τον τράχηλο της μήτρας (τραχηλική βλέννη). Ο τράχηλος είναι πρακτικά ένας λεπτός σωλήνας με κατά κύριο λόγο μυϊκά τοιχώματα, ο οποίος συνδέει την ενδομητρική κοιλότητα με τον κόλπο. Χάρη στα κολπικά υγρά ο κόλπος λιπαίνεται και προστατεύεται η υγεία του ιστού, που τον καλύπτει εσωτερικά και ονομάζεται κολπικό επιθήλιο.
Στην παραγωγή των κολπικών υγρών πλην του τραχήλου συμμετέχουν και μικροί αδένες, που εντοπίζονται πλησίον της εισόδου του κόλπου (αδένες του Skene και του Bartholin) καθώς και υγρά, που διαχέονται από τα τοιχώματα αυτού καθαυτού του κόλπου (διίδρωμα).
Τα υγρά μάλιστα, που προέρχονται από τα τοιχώματα του κόλπου αυξάνονται κατά τη ερωτική διέγερση, προκειμένου να υποβοηθηθεί η διείσδυση του πέους στον κόλπο.
Εντός των κολπικών υγρών εξάλλου εντοπίζονται και κύτταρα, που έχουν αποκολληθεί από το τοίχωμα του κόλπου, καθώς και μικρόβια της φυσιολογικής κολπικής χλωρίδας.
Πού παράγεται η τραχηλική βλέννη;
Εντός του ιστού, που καλύπτει το εσωτερικό του αυλού (του εσωτερικού δηλαδή) του τραχήλου της μήτρας (ονομάζεται ενδοτραχηλικός βλεννογόνος) εντοπίζονται μικροσκοπικά όργανα, που ονομάζονται αδένες. Τα όργανα αυτά είναι και η έδρα παραγωγής της τραχηλικής βλέννης.
Γιατί η παραγωγή κολπικών υγρών αυξάνεται στην εγκυμοσύνη;
Δύο φαίνεται, πως είναι οι παράγοντες, οι οποίοι εμπλέκονται στην αύξηση της παραγωγής κολπικών υγρών στην εγκυμοσύνη:
• Η άνοδος των επιπέδων των ορμονών, που ονομάζονται οιστρογόνα στο αίμα της εγκύου.
• Η αύξηση της ροής του αίματος προς τα όργανα της λεκάνης
Ποια η λειτουργία των κολπικών υγρών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Τα κολπικά αυτά υγρά συνήθως παράγονται καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και έχουν προστατευτική δράση απέναντι στον ονομαζόμενο γεννητικό σωλήνα της γυναίκας.
Γεννητικό σωλήνα ονομάζουμε την ανατομική δομή, διά μέσου της οποίας περνάει το μωρό κατά τον τοκετό. Κατά βάσιν η δομή αυτή αποτελείται από τον τράχηλο της μήτρας και τον κόλπο.
Οι κολπικές εκκρίσεις συνδράμουν στην προστασία του γεννητικού σωλήνα από ενδεχόμενες μολύνσεις, αφού υποβοηθούν τη διατήρηση της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου.
Προς το τέλος της εγκυμοσύνης στα κολπικά υγρά συχνά εντοπίζουμε και την ύπαρξη μικρών ποσοτήτων στερεοποιημένης βλέννας. Η βλέννα αυτή συνήθως προέρχεται από το εσωτερικό του τραχήλου και αποτελεί το λεγόμενο ενδοτραχηλικό βύσμα.
Το βύσμα αυτό σχηματίζεται νωρίς στην εγκυμοσύνη και αποτελείται από εκκρίσεις, οι οποίες καταλαμβάνουν τον αυλό του τραχήλου και δημιουργούν ένα προστατευτικό φράγμα, ένα είδος «πώματος» (βλ. εικόνα).
Το βύσμα σε αρκετές περιπτώσεις απελευθερώνεται στα ύστερα στάδια της κύησης, υπό την πίεση της κεφαλής του μωρού στον τράχηλο, όσο αυτό λαμβάνει σταδιακά θέση για τον τοκετό. Εντούτοις, η εμφάνιση αυτού του βύσματος βλέννας στα κολπικά υγρά δεν αποτελεί κατ’ ανάγκην προάγγελο του τοκετού.
Τι συμβαίνει, όταν τα κολπικά υγρά την εγκυμοσύνη δεν έχουν το σύνηθες λευκό χρώμα;
Ειδικά σε προχωρημένες εγκυμοσύνες, το χρώμα των κολπικών υγρών ενδέχεται να λάβει μία καφετιά ή ροζ απόχρωση, ιδιαίτερα μετά από σεξουαλική επαφή. Η απόχρωση αυτή πιθανόν να οφείλεται στην ανάμιξή τους με σταγονίδια αίματος, που προέρχονται από τον τράχηλο, του οποίου τα αγγεία, λόγω των ορμονικών ερεθισμάτων της εγκυμοσύνης, είναι πιο εύθραυστα. Το σημείο αυτό από μόνο του δεν προκαλεί συνήθως ανησυχία. Βέβαια, καλύτερο θα ήταν να ενημερωθεί σχετικώς ο θεράπων ιατρός, οποίος γνωρίζει το ιστορικό σας και μπορεί να εκτιμήσει την κλινική σας κατάσταση.
Φυσικά, άμεση επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό συνιστάται, αν τα κολπικά υγρά είναι αναμεμιγμένα αίμα, το οποίο έχει έντονο κόκκινο χρώμα, όπως το αίμα, που ρέει από κάποιο μικρό τραύμα στο δέρμα, αυτό δηλαδή, που ονομάζουμε «ζωντανό αίμα». Σε αρκετές περιπτώσεις το σημείο αυτό συνδέεται με προβλήματα της κύησης.
Επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό συνιστάται και όταν τα υγρά αυτά λάβουν απόχρωση πρασινωπή ή κιτρινωπή και έχουν δυσάρεστη οσμή. Συχνά τέτοιες κολπικές εκκρίσεις εμφανίζονται, όταν υφίσταται κάποια μικροβιακή η μυκητιασική μόλυνση στον κόλπο και στον τράχηλο, η οποία χρήζει αντιμετώπισης με τη χορήγηση της κατάλληλης για την εγκυμοσύνη φαρμακευτικής αγωγής.
Τα κολπικά υγρά στην εγκυμοσύνη προέρχονται μόνον από τις εκκρίσεις του τραχήλου ή του κόλπου;
Συχνά προς το τέλος της εγκυμοσύνης η πίεση της κεφαλής του μωρού στην ουροδόχο κύστη, προκαλεί την ακούσια απώλεια ούρων. Τα ούρα εμφανίζονται συνήθως ως μικρές κηλίδες στο εσώρουχο. Αυτό είναι ένα ενοχλητικό φαινόμενο, το οποίο όμως δεν εμπνέει στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ανησυχία.
Αν αντιληφθείτε όμως τη ροή ζεστού υδαρούς υγρού από τον κόλπο, η οποία είναι συνεχής, ο θεράπων πρέπει να λάβει άμεσα γνώση, διότι ενδέχεται να υφίσταται ρήξη των υμένων και απώλεια αμνιακού υγρού.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε, πως μόνον ο ιατρός μπορεί να ξεχωρίσει, αν το υγρό, που εκρέει από τον κόλπο είναι κολπικές εκκρίσεις, ούρα ή αμνιακό υγρό. Για το λόγο αυτό συνιστάται η επικοινωνία μαζί του σε κάθε ένδειξη ανησυχίας.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
