Λίγα λόγια εισαγωγικά…
Τα υποδήματα με τακούνια, σήμερα αποτελούν «αναπόσπαστο» μέρος μία «επίσημης» γυναικείας ένδυσης, ενώ σε μερικές περιπτώσεις ένα ζευγάρι τέτοια παπούτσια από επώνυμους σχεδιαστές είναι αντικείμενο πόθου πολλών γυναικών.
Πάντως τα παπούτσια με τακούνια δεν δημιουργήθηκαν αρχικά για γυναίκες, αλλά για άνδρες και μάλιστα για στρατιώτες. Φαίνεται πως οι πρώτοι, που φόρεσαν παπούτσια με τακούνια ήταν οι Πέρσες ιππείς του 15ου αιώνα, ενώ κατά άλλες πηγές τα πρώτα υποδήματα με τακούνι φορέθηκαν από αυτούς το 10ο αιώνα. Έχει διατυπωθεί η υπόθεση, πως χάρη στα υποδήματα αυτά τα πόδια των ιππέων «ασφαλίζονταν» καλύτερα στους αναβολείς.
Πέρσες μετανάστες ή πρέσβεις έφεραν μαζί τους τα τακούνια στην Ευρώπη, οπότε και αυτά έγιναν μέρος του συρμού κυρίως στην υψηλή κοινωνία της Βενετίας και της Γαλλίας γύρω στο 17ο αιώνα.
Ακόμα και τότε όμως οι άνδρες ήταν αυτοί, που τα φορούσαν. Ο Λουδοβίκος το 14ος της Γαλλίας μάλιστα, ο γνωστός και ως «Βασιλιάς Ήλιος», αναφέρεται, ότι τα λάτρευε και επέτρεπε μόνον στους αυλικούς του να φοράνε παπούτσια με τακούνια.
Σταδιακά άρχισαν και οι γυναίκες να «ερωτεύονται» αυτά τα υποδήματα, αλλά η «έκρηξη» στη μόδα έγινε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε οι στρατιώτες των συμμάχων στο μέτωπο εύρισκαν λίγες στιγμές απόλαυσης κοιτάζοντας τολμηρές εικόνες με ημίγυμνες γυναίκες, πρόκειται για τα γνωστά κορίτσια pin-up, που σχεδόν πάντα φορούσαν παπούτσια με τακούνια.
Μετά τον πόλεμο τα παπούτσια αυτά έγιναν μόδα και η ιστορία συνεχίζεται στις ημέρες μας…
Καλή η ιστορία, αλλά να φοράω τακούνια τώρα, που είμαι έγκυος;
Δυστυχώς, θα σας απογοητεύσω.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καλόν είναι να αποφεύγετε αυτού του είδους τα υποδήματα και οι λόγοι είναι κατά βάσιν οι εξής:
• αυξημένη πιθανότητα εκδήλωσης οσφυαλγίας και ισχιαλγίας
• κράμπες
Μα ο κίνδυνος πτώσης είναι υψηλότερος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι πιο δύσκολο για τη γυναίκα να κρατήσει την ισορροπία της. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν και δύο μελέτες η μία του 2006 και η άλλη του 2014. Φαίνεται, πως σε κάποιο βαθμό αυτό οφείλεται σε μειωμένη «αίσθηση της ισορροπίας» κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Ένας άλλος παράγων, που συμβάλλει στην αύξηση των πιθανοτήτων πτώσης κατά την εγκυμοσύνη είναι η αυξημένη έκκριση της ορμόνης ρελαξίνης. Η ρελαξίνη καθιστά τους συνδέσμους, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη διατήρηση της σταθερότητας των αρθρώσεων, πιο «μαλακούς» και «περισσότερο ελαστικούς». Έτσι η λεκάνη της εγκύου «ανοίγει» υπό την πίεση του βάρους της μήτρας και διευκολύνεται η «κάθοδος» του μωρού εν όψει του τοκετού, αλλά και η δίοδος του μωρού δια αυτής κατά το δεύτερο στάδιο του τοκετού. Συνεπώς, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι χάρη στη ρελαξίνη διευκολύνεται ο τοκετός.
Όπως όμως φαίνεται και στο παρακάτω σχήμα στη λεκάνη αρθρώνονται τα ισχία με την άρθρωση του ισχίου. Οι αλλαγές στο σχήμα της λεκάνης ως αποτέλεσμα έχουν και μεταβολές στην άρθρωση αυτή, αφού αλλάζει η γωνία των ισχίων. Έτσι η άρθρωση του ισχίου καθίσταται λιγότερο σταθερή στην εγκυμοσύνη.
Η αύξηση όμως της ελαστικότητας των συνδέσμων εξαιτίας της δράσης της ρελαξίνης, ως αποτέλεσμα έχει την μείωση της σταθερότητας του συνόλου των αρθρώσεων. Έτσι μειώνεται στην εγκυμοσύνη και η ικανότητα των αρθρώσεων, όσον αφορά την παροχή στήριξης του σώματος, οπότε και αυξάνεται η πιθανότητα πτώσης.
Επιπροσθέτως, ο κίνδυνος πτώσης συνδέεται και με ένα άλλο σύμπτωμα, που συχνά εκδηλώνεται κατά την εγκυμοσύνη: τη ζάλη. Η έγκυος συχνά αισθάνεται ζάλη τόσο κατά το πρώτο τρίμηνο, όσο και σε ύστερα στάδια της κύησης. Ενίοτε η ζάλη αυτή είναι αρκετά έντονη, ώστε να προκαλέσει ακόμα και πτώση.
Τέλος καλό είναι να θυμόμαστε, πως ιδιαίτερα σε προχωρημένη κύηση εξαιτίας του αυξημένου μεγέθους της κοιλιάς μετατοπίζεται το κέντρο βάρους του σώματος. Έτσι είναι ευκολότερο να χαθεί η ισορροπία και να επέλθει πτώση.
Η οσφυαλγία και η ισχιαλγία είναι πιθανότερες κατά την κύηση και τι σχέση έχει αυτό με τα τακούνια;
Καταρχήν, τόσο η ισχιαλγία, όσο και η οσφυαλγία είναι πιο συχνές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Οι παράγοντες, εξαιτίας των οποίων τα δύο αυτά ενοχλητικά συμπτώματα είναι πιθανότερο να εκδηλωθούν κατά την κύηση είναι λίγο ως πολύ κοινοί.
Συγκεκριμένα:
• η αυξημένη έκκριση ρελαξίνης καθιστά του συνδέσμους, που στηρίζουν τους σπονδύλους λιγότερο «ανθεκτικούς», οπότε επηρεάζεται αρνητικά και η σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης στο σύνολό της.
• οι κοιλιακοί μύες, λόγω του αυξημένου μεγέθους της μήτρας βρίσκονται σε συνεχή τάση (δηλαδή είναι συνεχώς «τεντωμένοι»), οπότε και η στήριξη που παρέχουν στον κορμό μειώνεται
• το κέντρο βάρους του σώματος της εγκύου μετατοπίζεται και η πίεση, που ασκείται στη σπονδυλική στήλη αυξάνεται
• οι ραχιαίοι μύες, οι οποίοι επίσης παρέχουν στήριξη στον κορμό, συχνά παρουσιάζουν ακούσια και επώδυνη σύσπαση εξαιτίας της συχνής συναισθηματικής φόρτισης, που αισθάνεται η έγκυος, οπότε και η στήριξη του κορμού από αυτούς καθίσταται λιγότερο αποτελεσματική.
Όταν φοράτε τακούνια, αλλάζει η θέση του ποδιού και το κέντρο βάρους τείνει να μετατοπισθεί προς τα εμπρός, έτσι ο μηχανισμός στήριξης του σώματος, που ήδη – όπως φάνηκε παραπάνω – κατά τη διάρκεια της κύησης δοκιμάζεται αρκετά, καλείται να «αντιμετωπίσει» και αυτήν την αλλαγή στη θέση του κέντρου βάρους του σώματός σας.
Τα οιδήματα στα κάτω άκρα και τα τακούνια…
Ο παράγων αυτός δεν χρειάζεται και πολλές επεξηγήσεις…
Κατά τη διάρκεια της κύησης για διαφόρους λόγους τα πόδια και τα κάτω άκρα παρουσιάζονται οιδηματώδη. Τα υποδήματα με τακούνια δεν «φημίζονται» για την άνεσή τους…
Καλόν είναι να θυμάστε, πως και το οίδημα στα κάτω άκρα δεν είναι σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Έτσι μετά από μία μάλλον «ξεκούραστη» ημέρα, κατά τη διάρκεια της οποίας είχατε την ευκαιρία να ξαπλώσετε αρκετά, ενδέχεται τα πόδια σας να μην είναι πολύ πρησμένα. Αν τότε «ξεθαρρέψετε» και αποφασίσετε να φορέσετε τακούνια, μάλλον θα το μετανιώσετε, γιατί μετά από ακόμα και λίγη ώρα ορθοστασίας, το «πρήξιμο» στα πόδια πιθανότατα να επανέλθει και τότε θα εύχεστε να είχατε φορέσει πιο άνετα παπούτσια!
Οι κράμπες και τα τακούνια…
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι κράμπες είναι συχνότερες και ιδιαίτερα στην περιοχή της γαστροκνημίας, δηλαδή στη γάμπα.
Όσες από εσάς έχετε ήδη φορέσει τακούνια γνωρίζετε, ότι η γάμπα «κουράζεται» πολύ περισσότερο, όταν φοράτε τέτοιου είδους υποδήματα. Επομένως, αν είστε και έγκυος, είναι σε αυτήν την περίπτωση πολύ πιο πιθανό να πάθετε κάποια κράμπα.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Butler EE, Colón I, Druzin ML, Rose J. Postural equilibrium during pregnancy: decreased stability with an increased reliance on visual cues. Am J Obstet Gynecol. 2006 Oct;195(4):1104-8. doi: 10.1016/j.ajog.2006.06.015. Epub 2006 Jul 17. PMID: 16846574.
Inanir A, Cakmak B, Hisim Y, Demirturk F. Evaluation of postural equilibrium and fall risk during pregnancy. Gait Posture. 2014 Apr;39(4):1122-5. doi: 10.1016/j.gaitpost.2014.01.013. Epub 2014 Feb 2. PMID: 24630464.
