Η προγεστερόνη είναι μια εκ των ορμονών, που εκκρίνεται από τις ωοθήκες και συγκεκριμένα από ένα προσωρινό όργανο, που σχηματίζεται επ’ αυτών και ονομάζεται ωχρό σωμάτιο, οι οποιές ρυθμίζουν γεννητικό σύστημα της γυναίκας.
Το όνομα της ορμόνης αυτής είναι λατινογενές και σε ελληνική απόδοση σημαίνει «ουσία, που ευνοεί την κύηση».
Από το όνομά της και μόνο φαίνεται, πως, όπως παρατήρησαν και αυτοί, που την ονομάτισαν τη δεκαετία του 1930, η προγεστερόνη έχει ιδιαίτερη σημασία σε ό,τι αφορά την ομαλή εξέλιξη της κύησης.
Τι είναι πρόωρος τοκετός;
Με τον όρο πρόωρος τοκετός αναφερόμαστε σε τοκετό, ο οποίος έλαβε χώρα πριν από τη συμπλήρωση 37 εβδομάδων κύησης.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας διακρίνει τις εξής υποκατηγορίες πρόωρου τοκετού ανάλογα με το πότε ήρθε στον κόσμο το μωρό:
• Μετρίου βαθμού ή οριακή προωρότητα: 32 εβδομάδες κύησης (ε.κ.) – <37 ε.κ.
• Υψηλού βαθμού προωρότητα: 28 ε.κ. – <32 ε.κ.
• Ακραία προωρότητα <28 ε.κ.
Από το βαθμό προωρότητας εξαρτάται και η βαρύτητα των προβλημάτων υγείας, τα οποία το νεογνό ενδέχεται να αντιμετωπίσει.
Σε αδρές γραμμές, μπορούμε να πούμε, πως μωράκια, που γεννιούνται μετά τη συμπλήρωση των 28 εβδομάδων κύησης – υπό την προϋπόθεση να μην εμφανίζουν ειδικά προβλήματα υγείας – σε ποσοστό, που αγγίζει και το 90%, θα αναπτυχθούν κανονικά, χωρίς να αντιμετωπίσουν μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας. Βέβαια ανάλογα με το βαθμό προωρότητας τα νεογνά χρειάζονται και μεγαλύτερη ή μικρότερη υποστήριξη από τους νεογνολόγους και το προσωπικό των εξειδικευμένων μονάδων νεογνών.
Πώς η χορήγηση προγεστερόνης εμπλέκεται στην αντιμετώπιση του ενδεχομένου του πρόωρου τοκετού;
Ένα από τα αίτια του πρόωρου τοκετού είναι η λεγόμενη ανεπάρκεια του τραχήλου της μήτρας.
Σχηματικά θα μπορούσε κανείς να απεικονίσει τη μήτρα της εγκύου σαν ένα μπαλόνι. Μέσα στο «μπαλόνι» αυτό μεγαλώνει το μωρό. Ο τράχηλος αντιστοιχεί το στόμιο του μπαλονιού, το οποίο και δένουμε προκειμένου να κρατηθεί ο αέρας μέσα. Κατ’ αναλογίαν, λειτουργία του τραχήλου είναι να «κρατήσει» το μωρό μέσα στη μήτρα για ικανό χρονικό διάστημα, προκειμένου αυτό να ωριμάσει επαρκώς, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις «δοκιμασίες» του έξω κόσμου.
Ο όρος ανεπάρκεια τραχήλου εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο σημαντικό ιατρικό περιοδικό Lancet το 1865, ώστε να περιγραφεί η «αδυναμία» του τραχήλου να επιτελέσει κατά την κύηση τη λειτουργία της συγκράτησης του κυήματος εντός της μήτρας.
Έρευνες έχουν καταδείξει, πως η κατά τη διάρκεια της κύησης ενδοκολπική χορήγηση προγεστερόνης σε περιπτώσεις, που παρουσιάζουν ανεπάρκεια τραχήλου έχει ανάλογη αποτελεσματικότητα της «παραδοσιακής» περίδεσης του τραχήλου της μήτρας, όσον αφορά την παράταση της κύησης. Φαίνεται, πως, κατά κάποιο τρόπο, η ενδοκολπική χορήγηση προγεστερόνης «ενδυναμώνει» τον τράχηλο, ώστε αυτός να «κρατήσει» το μωρό μέσα στη μήτρα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Σε τι φαρμακευτικές μορφές βρίσκουμε την προγεστερόνη;
Μπορείτε να βρείτε την προγεστερόνη στο φαρμακείο είτε υπό τη μορφή δισκίων, είτε υπό τη μορφή γέλης (gel). Τα δισκία εισάγονται στον κόλπο με το δάκτυλο. Η γέλη εισάγεται στον κόλπο με τη βοήθεια του ειδικού στυλεού (εφαρμοστή), ο οποίος περιλαμβάνεται στην συσκευασία. Φυσικά η χορήγηση τόσο των δισκίων, όσο και της γέλης γίνεται πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας