Τι είναι πολύδυμος κύηση;
Με τον όρο πολύδυμος (ή πολύδημη) κύηση αναφερόμαστε στην ταυτόχρονη κυοφορία πλέον του ενός εμβρύου.
Έτσι αν έχουμε δύο έμβρυα, μιλάμε για δίδυμη κύηση, αν έχουμε τρία έμβρυα για τρίδυμη κύηση κ.ο.κ.
Πόσα είδη δίδυμης κύησης υπάρχουν;
Υπάρχουν δύο βασικά «είδη» διδύμων:
• Τα μονοωγενή ή μονοζυγωτικά. Τα δίδυμα αυτά προήλθαν από τη γονιμοποίηση ενός μόνον ωαρίου. Στη συνέχεια το έμβρυο, που προέκυψε διαιρέθηκε πλήρως και τοιουτοτρόπως δημιουργήθηκαν δύο ξεχωριστά έμβρυα. Τα έμβρυα, που θα προκύψουν έχουν πανομοιότυπο γενετικό υλικό. Τα αδελφάκια αυτά είναι τα δίδυμα, που «μοιάζουν σαν δύο σταγόνες νερό».
• Τα διωογενή ή διζυγωτικά. Τα δίδυμα αυτά προήλθαν από τη γονιμοποίηση δύο διαφορετικών ωαρίων. Τα έμβρυα, που θα προκύψουν έχουν διαφορετικό γενετικό υλικό. Τα αδελφάκια αυτά είναι τα δίδυμα, που «μοιάζουν απλά σαν αδέλφια», ενώ ενδέχεται να έχουν και διαφορετικό φύλο. Η διζυγωτική κύηση συνδέεται με πολλαπλή ωοθυλακιορρηξία, δηλαδή με την απελευθέρωση πλέον του ενός ωαρίου σε έναν κύκλο.
Πόσο συχνές είναι οι μονοζυγωτικές δίδυμες κυήσεις;
Η συχνότητα των μονοζυγωτικών δίδυμων κυήσεων υπολογίζεται στο 2,3 με 4 ανά 1000 κυήσεις. Η συχνότητα αυτή δεν έχει μεταβληθεί στο χρόνο.
Οι πιθανότητες για μονοζυγωτική δίδυμη κύηση δεν φαίνεται να επηρεάζονται από την ηλικία της μητέρας. Κατά τα φαινόμενα οι πιθανότητες αυτές είναι ανεπηρέαστες και από την κληρονομικότητα.
Πόσο συχνές είναι οι διζυγωτικές δίδυμες κυήσεις;
Μεταξύ των κυήσεων, στις οποίες η σύλληψη επετεύχθη με φυσικό τρόπο, οι διζυγωτικές δίδυμες κυήσεις απαντώνται σε ποσοστό 3%.
Όμως το συνολικό ποσοστό των διζυγωτικών δίδυμων κυήσεων επί του συνόλου των κυήσεων έχει παρουσιάσει σημαντική αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες. Ο λόγος της ανόδου του ποσοστού αυτού οφείλεται στην ευρύτερη χρήση των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Η πιο «απλή» μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι η πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας με τη χορήγηση από του στόματος ειδικών δισκίων. Η χορήγηση των ουσιών αυτών συνδέεται με αύξηση των πιθανοτήτων για πολλαπλή ωοθυλακιορρηξία. Ως εκ τούτου το ποσοστό των δίδυμων κυήσεων επί του συνόλου των κυήσεων, που επιτυγχάνονται με τον τρόπο αυτό κυμαίνεται μεταξύ του 5% και 10%.
Στην περίπτωση της σπερματέγχυσης, η μέθοδος αυτή κατά κανόνα συνδυάζεται με τη χορήγηση από του στόματος τέτοιων δισκίων. Για το λόγο αυτό αυξάνονται και οι πιθανότητες για επίτευξη δίδυμης κύησης.
Αν επιλεγεί η μέθοδος της εξωσωματικής γονιμοποίησης, προκειμένου να αυξηθούν οι πιθανότητες επιτυχίας επιλέγεται η εμβρυομεταφορά πλέον του ενός εμβρύου (συνήθως επιλέγονται τα δύο έμβρυα). Με τον τρόπο αυτόν αυξάνονται οι πιθανότητες διζυγωτικής δίδυμης κύησης.
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, το 25% με 30% των κυήσεων, που επιτυγχάνονται με μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι πολύδυμες.
Πότε είναι πιο πιθανό μία γυναίκα να έχει διζυγωτική δίδυμη κύηση;
Παράγοντες, που αυξάνουν την πιθανότητα για διζυγωτική δίδυμη κύηση περιλαμβάνουν:
• Την κληρονομικότητα. Οι πιθανότητες για διζυγωτική κύηση αυξάνονται αν η μητέρα έχει συγγενή θήλυ και κυρίως πρώτου βαθμού (μητέρα ή αδελφή), η οποία είχε διζυγωτική κύηση. Αν δε η ίδια η μητέρα είχε γεννηθεί από διζυγωτική κύηση, τότε και η ίδια έχει δεκαπλάσια πιθανότητα για πολύδυμη κύηση.
• Την ηλικία. Οι διζυγωτικές κυήσεις είναι πιο συχνές μεταξύ των γυναικών που διανύουν την τέταρτη (τα 30) ή την πέμπτη (τα 40) δεκαετία της ζωής τους. Φαίνεται πως σε αυτήν την ηλικία είναι – για άγνωστους λόγους – πιο συχνό μερικές γυναίκες να παράγουν δύο ωάρια σε κάποιους κύκλους.
• Τη σωματοδομή. Περισσότερες πιθανότητες για διζυγωτική δίδυμη κύηση έχουν οι γυναίκες, που είναι ψηλές και υπέρβαρες.
• Η ομάδα αίματος. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρατήρηση, πως γυναίκες με ομάδα αίματος Α ή Ο είναι πιο πιθανό να έχουν διζυγωτική κύηση.
• Η χρήση αντισυλληπτικών δισκίων. Η μακροχρόνια λήψη αντισυλληπτικών δισκίων συνδέεται με αυξημένες πιθανότητες για διζυγωτική κύηση, ειδικά το πρώτο διάστημα μετά τη διακοπή της.
Τι είναι το Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου;
Το Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου (ο αγγλικός όρος είναι: Vanishing Twin Syndrome) είναι μία κλινική κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από τον ενδομήτριο θάνατο ενός ή περισσοτέρων εμβρύων κατά τη διάρκεια μίας πολύδυμης κύησης και την επιβίωση των εναπομεινάντων εμβρύων.
Η συχνότερη έκφανση του συνδρόμου αυτού καταγράφεται σε δίδυμες κυήσεις, στις οποίες ένα εκ των δύο εμβρύων αποβιώνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ το έτερο φθάνει μέχρι και το φυσιολογικό τοκετό ή την καισαρική τομή. Επομένως, στην περίπτωση αυτή μία κύηση «ξεκίνησε» ως δίδυμη, αλλά η μητέρα κατέληξε με ένα μόνο μωρό στην αγκαλιά.
Το Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου δεν αποκλείεται να καταγραφεί και σε τρίδυμες ή τετράδυμες κυήσεις, στις οποίες ενδέχεται ένα ή περισσότερα από τα έμβρυα να χαθούν κατά τη διάρκεια της κύησης.
Η συχνότητα των πολύδυμων κυήσεων κυμαίνεται μεταξύ του 3,3% και του 5,4% στις 8 εβδομάδες κύησης. Το Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου φαίνεται, πως εμφανίζεται σε ποσοστό 21% με 30% των πολύδυμων κυήσεων.
Τέλος έχει διατυπωθεί η υπόθεση, πως ποσοστό από 10% έως 15% των μονήρων γεννήσεων (δηλαδή γεννήσεων ενός μόνον μωρού) ξεκίνησαν ως δίδυμες κυήσεις.
Δεν έχουν εντοπισθεί προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση του Συνδρόμου Εξαφάνισης Διδύμου. Εντούτοις, οι περισσότερες περιπτώσεις καταγράφονται σε κυήσεις, στις οποίες η ηλικία της μητέρας είναι μεγαλύτερη των 30 ετών.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
