Λίγα λόγια εισαγωγικά και…..γιορτινά!
Κατά την περίοδο των εορτών δίνεται χρόνος, για να δούμε συγγενείς και φίλους, ενώ δεν είναι σπάνιο κάποιος (ή κάποια) να «αφεθεί» και να ακολουθήσει προς ώρας πιο «ελαστικούς» κανόνες στη διατροφή. Και εσείς, που τις ημέρες αυτές είστε έγκυος, δεν χρειάζεται να απέχετε από τις οικογενειακές και φιλικές εκδηλώσεις, αλλά μπορείτε να συμμετέχετε στο εορταστικό κλίμα. Βέβαια, η έγκυος «τρώει για δύο», αφού ό,τι εσείς θα φάτε θα το «μοιραστείτε» με το μωράκι σας.
Σε ποια γλυκά θα αναφερθούμε εδώ;
Κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων μας προσφέρονται «παραδοσιακά» γλυκίσματα, όπως είναι οι κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα και οι δίπλες, αλλά τα τελευταία χρόνια όλο και πιο αισθητή κάνουν στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι και «ξενόφερτα» γλυκίσματα, όπως το panettone και το eggnog.
Τι κοινό έχουν όλα αυτά τα γλυκά;
Το κοινό συστατικό όλων αυτών των γλυκών είναι η ζάχαρη!
Η υπερβολική κατανάλωση επεξεργασμένης ζάχαρης, έχει συνδεθεί με αύξηση των πιθανοτήτων εκδήλωσης πληθώρας παθολογικών, όπως: παχυσαρκία, διαβήτης, καρδιαγγειακές νόσοι, τερηδόνα, υπερουριχαιμία, αλλά και κάποιων μορφών καρκίνου. Έχει υπολογιστεί, πως η ελάττωση της κατανάλωσης αυτής κάτω από τα 25 γραμμάρια ημερησίως για τις γυναίκες, που αντιστοιχεί σε περίπου 6 κουταλάκια του γλυκού, και κάτω από τα 38 γραμμάρια για τους άνδρες, οδηγεί σε περιορισμό της επιβλαβούς επιρροής της στην υγεία (White, 2018; Huang και συνεργάτες, 2023).
Εν πρώτοις όψεως τα 6 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη φαντάζει υπερβολικά μεγάλη ποσότητα. Εντούτοις, αν εξετάσουμε τα στατιστικά, που μας έρχονται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, υπολογίζεται, πως ο μέσος Αμερικανός καταναλώνει περίπου 82 γραμμάρια ζάχαρης ημερησίως (19,6 κουταλάκια του γλυκού) (White, 2018). Στη δε Ευρώπη, η μεγαλύτερη κατανάλωση ζάχαρης σε ημερήσια βάση καταγράφεται στο Βέλγιο (495 kcal, που αντιστοιχεί σε περίπου σε 64 γραμμάρια), η χαμηλότερη καταγράφεται στη Μολδαβία (191 kcal, που αντιστοιχεί σε περίπου 24 γραμμάρια), ενώ στην Ελλάδα η καταγραφόμενη κατανάλωση ανέρχεται στις 285 kcal, που αντιστοιχεί σε περίπου 37 γραμμάρια (statista).
Σε γενικές γραμμές δεν έχουν καταρτισθεί πίνακες με «ασφαλή όρια» κατανάλωσης ζάχαρης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Εντούτοις, συστήνεται η κυοφορούσα σε κατά το δυνατόν να περιορίσει τη λήψη τροφίμων, που περιέχουν ζάχαρη, ώστε η ημερήσια κατανάλωση ζάχαρης να μην υπερβαίνει την συνιστώμενη και εκτός κύησης, χωρίς φυσικά να περιορίζεται η λήψη των απαραιτήτων θρεπτικών συστατικών, για την ανάπτυξη του εμβρύου, αλλά και για την κάλυψη των δικών της μεταβολικών αναγκών (Cioffi και συνεργάτες, 2018).
Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης κατά την εγκυμοσύνη έχει συνδεθεί με την εκδήλωση των εξής προβλημάτων της κύησης (Cioffi και συνεργάτες, 2018; Goran και συνεργάτες, 2019; Casas και συνεργάτες, 2020):
• υπερβολική αύξηση του σωματικού βάρους της εγκύου
• ενδομήτριος θάνατος του μωρού
Ας κάνουμε μια ειδική αναφορά στο eggnog…
Γιατί ειδική αναφορά σε αυτό το γλυκό;
Γιατί αυτό ενδέχεται να περιέχει κάποια επιπλέον συστατικά, η κατανάλωση των οποίων δεν ενδείκνυται κατά την κύηση. Τα υλικά αυτά είναι:
• τα ωμά αβγά
• το οινόπνευμα
• το μοσχοκάρυδο
Φυσικά υπάρχουν πολλές και διαφορετικές συνταγές, που δεν περιέχουν όλα τα παραπάνω υλικά, ενώ ενίοτε το μίγμα ζεσταίνεται, αλλά κανείς δεν μπορεί να είναι απόλυτα βέβαιος…
Τι πρόβλημα μπορεί να προκαλέσουν τα ωμά αβγά;
Τα αβγά θεωρούνται μία τροφή, η οποία περιέχει πληθώρα θρεπτικών συστατικών, που ωφελούν τόσο την έγκυο, όσο και το μωρό (Lutter και συνεργάτες, 2018). Εντούτοις, τα ωμά αβγά είναι συχνά φορείς του παθογόνου βακτηρίου Salmonella. Η λοίμωξη από το βακτήριο αυτό χαρακτηρίζεται από πυρετό και διαταραχές του πεπτικού, όπως κοιλιακό άλγος, ναυτία, εμέτους και διάρροια. Αν και η έγκυος κατ’ ουσίαν δεν διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο να προσβληθεί από Salmonella εν σχέσει με τον υπόλοιπο πληθυσμό, έχει υπολογιστεί, πως σε ποσοστό έως και 4% των περιπτώσεων το βακτήριο ανιχνεύεται στο αίμα και ενδέχεται να φθάσει στη μήτρα και να προκαλέσει σοβαρή φλεγμονή σε αυτή. Πάντως, ωμά αβγά δεν εντοπίζονται μόνον στο eggnog, αλλά συχνά και στη μαγιονέζα, αλλά και στη ζύμη, όπως αυτή που παρασκευάζεται για τους κουραμπιέδες, οπότε, αν φτιάχνετε μόνη σας και κουραμπιέδες, μην τη δοκιμάσετε ωμή (Tam και συνεργάτες, 2010).
Τι πρόβλημα προκαλεί το οινόπνευμα;
Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών αποτελεί αρχαία παράδοση και οι σύγχρονοι κάτοικοι της Ελλάδας τη συνεχίζουν. Ιδιαίτερα σε γιορτινές περιόδους, όπως είναι τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα, αλλά και σε ονομαστικές εορτές και γενέθλια, το κρασί ή η μπύρα, αλλά και άλλα οινοπνευματώδη δεν λείπουν από το τραπέζι.
Υπάρχουν στοιχεία, τα οποία καταδεικνύουν, ότι υφίσταται συσχέτιση ακόμα και της ελαφράς κατανάλωσης οινοπνευματωδών στην κύηση με τη γέννηση λιποβαρούς νεογνού και τον πρόωρο τοκετό. Αν και υφίσταται ένδεια των σχετικών στοιχείων, φαίνεται, ότι η «ασφαλής» συμβουλή προς την έγκυο θα πρέπει να είναι η παντελής αποχή από την κατανάλωση οινοπνευματωδών (Mamluk και συνεργάτες, 2017).
Τι πρόβλημα προκαλεί το μοσχοκάρυδο;
Το μοσχοκάρυδο είναι ένα καρύκευμα, που ενίοτε χρησιμοποιείται στο eggnog, του οποίου η κατανάλωση σε μεγάλες ποσότητες έχει συσχετισθεί με την εκδήλωση διαταραχών του νευρικού συστήματος. Δεν υφίστανται στοιχεία σχετικά με την ασφάλεια της κατανάλωσης μοσχοκάρυδου από εγκύου, αλλά έχει διατυπωθεί η άποψη, πως αυτή ενδέχεται να συνδέεται με αύξηση των πιθανοτήτων αποβολής.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Διαβάστε ακόμα:
– Τι μπορώ να φάω τα Χριστούγεννα τώρα, που είμαι έγκυος;
– Χριστούγεννα: οδηγός επιβίωσης για εγκύους!
– Χριστουγεννιάτικες συμβουλές για εγκύους!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Casas R, Castro Barquero S, Estruch R. Impact of Sugary Food Consumption on Pregnancy: A Review. Nutrients. 2020 Nov 22;12(11):3574. doi: 10.3390/nu12113574. PMID: 33266375; PMCID: PMC7700555.
Cioffi CE, Figueroa J, Welsh JA. Added Sugar Intake among Pregnant Women in the United States: National Health and Nutrition Examination Survey 2003-2012. J Acad Nutr Diet. 2018 May;118(5):886-895.e1. doi: 10.1016/j.jand.2017.10.021. Epub 2018 Jan 9. PMID: 29325892; PMCID: PMC5924618.
Goran MI, Plows JF, Ventura EE. Effects of consuming sugars and alternative sweeteners during pregnancy on maternal and child health: evidence for a secondhand sugar effect. Proc Nutr Soc. 2019 Aug;78(3):262-271. doi: 10.1017/S002966511800263X. Epub 2018 Dec 3. PMID: 30501650; PMCID: PMC7441786.
Huang Y, Chen Z, Chen B, Li J, Yuan X, Li J, Wang W, Dai T, Chen H, Wang Y, Wang R, Wang P, Guo J, Dong Q, Liu C, Wei Q, Cao D, Liu L. Dietary sugar consumption and health: umbrella review. BMJ. 2023 Apr 5;381:e071609. doi: 10.1136/bmj-2022-071609. PMID: 37019448; PMCID: PMC10074550.
Lutter CK, Iannotti LL, Stewart CP. The potential of a simple egg to improve maternal and child nutrition. Matern Child Nutr. 2018 Oct;14 Suppl 3(Suppl 3):e12678. doi: 10.1111/mcn.12678. PMID: 30332538; PMCID: PMC6865885.
Mamluk L, Edwards HB, Savović J, Leach V, Jones T, Moore THM, Ijaz S, Lewis SJ, Donovan JL, Lawlor D, Smith GD, Fraser A, Zuccolo L. Low alcohol consumption and pregnancy and childhood outcomes: time to change guidelines indicating apparently ‘safe’ levels of alcohol during pregnancy? A systematic review and meta-analyses. BMJ Open. 2017 Aug 3;7(7):e015410. doi: 10.1136/bmjopen-2016-015410. PMID: 28775124; PMCID: PMC5642770.
Tam C, Erebara A, Einarson A. Food-borne illnesses during pregnancy: prevention and treatment. Can Fam Physician. 2010 Apr;56(4):341-3. PMID: 20393091; PMCID: PMC2860824.
White JR Jr. Sugar. Clin Diabetes. 2018 Jan;36(1):74-76. doi: 10.2337/cd17-0084. PMID: 29382983; PMCID: PMC5775006.
