Λίγα λόγια για τις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις…
Οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις κατατάσσονται μαζί με την υστεροσκόπηση στην κατηγορία των «ελάχιστα επεμβατικών» χειρουργείων.
Οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις εκτελούνται δια μέσου μικρών οπών. Αυτό τους έδωσε και το προσωνύμιό τους. Η λαπαροσκοπική χειρουργική αποκαλείται «χειρουργική της κλειδαρότρυπας».
Δια των οπών αυτών εισάγεται εντός της κοιλιάς (ο «ιατρικός» όρος είναι «περιτοναϊκή κοιλότητα») αέριο (συνήθως διοξείδιο του άνθρακος), δια του οποίου επιτυγχάνεται διάταση της κοιλότητας, προκειμένου να δοθεί στο χειρουργό ο απαραίτητος για την εκτέλεση της επέμβασης χώρος.
Δια μία εκ των οπών εισάγεται εντός της κοιλότητας κάμερα, που μεταδίδει την εικόνα της κοιλότητας σε οθόνες υψηλής ευκρίνειας. Η κάμερα αυτή «είναι τα μάτια» του χειρουργού και του βοηθού του μέσα στην κοιλιά.
Δια άλλων οπών επί του κοιλιακού τοιχώματος εισάγονται εντός της κοιλιάς τα απαραίτητα για την εκτέλεση της επέμβασης χειρουργικά εργαλεία.
Οι Γυναικολόγοι ήταν από τους πρώτους χειρουργούς, που «ενδιαφέρθηκαν» για τη λαπαροσκοπική χειρουργική, η οποία σήμερα εφαρμόζεται στην αντιμετώπιση πλήθους γυναικολογικών προβλημάτων.
Πλην των άλλων εφαρμογών της λαπαροσκόπησης στη γυναικολογία, αυτή έχει θέση τόσο στη διερεύνηση των αιτίων υπογονιμότητας, όσο και στην αντιμετώπιση της ψυχοφθόρου αυτής κατάστασης.
Όσον αφορά τη θέση της λαπαροσκόπησης στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, θα πρέπει να επικεντρωθούμε σε δύο αίτια υπογονιμότητας, που θεραπεύονται δια της επέμβασης αυτής:
• στην ενδομητρίωση
• στην υδροσάλπιγγα
Η λαπαροσκόπηση στη διάγνωση και στην αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης
Ενδομητρίωση ονομάζεται η κλινική αυτή οντότητα, που χαρακτηρίζεται από τον εντοπισμό εστιών ενδομητρικού ιστού (εξειδικευμένου ιστού, που υπό φυσιολογικές συνθήκες εντοπίζεται μόνον εντός της κοιλότητας της μήτρας) σε διάφορα σημεία της περιτοναϊκής κοιλότητας και κυρίως επί των ωοθηκών.
Μεταξύ των γυναικών, που παρουσιάζουν υπογονιμότητα, το ποσοστό αυτών, που έχουν ενδομητρίωση σύμφωνα και με μελέτη του 2004 κυμαίνεται μεταξύ του 35% και του 50%. Επίσης, έτερη μελέτη του 2004 κατέληξε στο συμπέρασμα, πως το 30% με 50% των γυναικών με ενδομητρίωση παρουσιάζουν υπογονιμότητα. Τέτοιου είδους στοιχεία καταδεικνύουν τη στενή σχέση μεταξύ της ενδομητρίωσης και της υπογονιμότητας.
Η λαπαροσκόπηση αποτελεί το «χρυσό κανόνα» στην αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης, αλλά και στη διάγνωσή της. Θα πρέπει να τονισθεί, πως δια της κλινικής εξέτασης, της λήψης ιστορικού, των εργαστηριακών και απεικονιστικών (υπερηχογράφημα, μαγνητική τομογραφία) εξετάσεων μόνον υποψία ενδομητρίωσης είναι δυνατόν να τεθεί. Η διάγνωση της κατάστασης αυτής επιτυγχάνεται τελικά μόνον δια της λαπαροσκοπικής επέμβασης, στα πλαίσια της οποίας αφαιρείται και ενδομητριωσικός ιστός.
Η λαπαροσκοπική αφαίρεση εστιών ενδομητρίωσης αυξάνει τις πιθανότητες επίτευξης κύησης γυναίκες, που παρουσιάζουν υπογονιμότητα σύμφωνα με την άποψη Αυστραλών επιστημών, όπως αυτή περιγράφηκε σε μελέτη του 2017.
Τα στοιχεία μελέτης του 2016 κατέδειξαν, πως η λαπαροσκοπική αφαίρεση ενδομητριωσικού ιστού από γυναίκες με υπογονιμότητα, ως αποτέλεσμα έχει την επίτευξη κύησης στο 60% αυτών είτε με φυσιολογικό τρόπο (38,5%), είτε δια μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (21,4%).
Τέλος μελέτη του 2010 κατέληξε στο συμπέρασμα, πως δια της λαπαροσκοπικής αφαίρεσης ενδομητριωμάτων αυξάνονται όχι μόνον οι πιθανότητες επίτευξης κύησης με φυσιολογικό τρόπο, αλλά και δια εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Η λαπαροσκόπηση στην αντιμετώπιση της υδροσάλπιγγας
Υδροσάλπιγγα ονομάζεται μία κλινική κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από τη συλλογή υγρού εντός μίας ή αμφοτέρων των σαλπίγγων, λόγω απόφραξης του κοιλιακού στομίου.
Η συλλογή υγρού εντός της σάλπιγγας έχει ως αποτέλεσμα αυτή να λάβει χαρακτηριστική μορφή, η οποία μοιάζει με λουκάνικο. Στην παρακάτω εικόνα βλέπουμε την εκδήλωση υδροσάλπιγγας στη δεξιά σάλπιγγα, όπου φαίνεται η χαρακτηριστική διαφορά στη διάμετρο της σάλπιγγας αυτής σε σύγκριση με την αριστερή.
Η υδροσάλπιγγα συνδέεται με την απόφραξη του κοιλιακού σαλπιγγικού στομίου. Επομένως, παρεμποδίζεται η συνάντηση του ωαρίου με το σπερματοζωάριο, η οποία λαμβάνει χώρα μέσα στη σάλπιγγα και έτσι παρεμποδίζεται η γονιμοποίηση του ωαρίου στη νοσούσα τουλάχιστον σάλπιγγα.
Φαίνεται όμως, πως ακόμα και αν επιτευχθεί γονιμοποίηση παρουσία υδροσάλπιγγας (για παράδειγμα, αν η μία σάλπιγγα νοσεί και η γονιμοποίηση πραγματοποιηθεί από την υγιή σάλπιγγα), οι πιθανότητες η κύηση να τελεσφορήσει και να πάρει η γυναίκα παιδί στην αγκαλιά, είναι μειωμένες, καθότι φαίνεται, πως ελαττωμένες είναι οι πιθανότητες το έμβρυο να εμφυτευθεί επιτυχώς εντός της μήτρας.
Από τα επιστημονικά δεδομένα φαίνεται εξάλλου, πως αν μία γυναίκα υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση πριν αφαιρεθούν λαπαροσκοπικά οι σάλπιγγες, που εμφανίζονται διογκωμένες, λόγω υδροσάλπιγγας, οι πιθανότητες επιτυχίας της διαδικασίας μειώνονται δραματικά.
Για το λόγο αυτό συνιστάται η αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής πριν από οποιαδήποτε προσπάθεια επίτευξης εγκυμοσύνης.
Πλέον η υδροσάλπιγγα αντιμετωπίζεται με τη λαπαροσκοπική αφαίρεση των νοσούντων σαλπίγγων.
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Giudice LC, Kao LC. Endometriosis. Lancet. 2004 Nov 13-19;364(9447):1789-99. doi: 10.1016/S0140-6736(04)17403-5. PMID: 15541453.
Missmer SA, Hankinson SE, Spiegelman D, Barbieri RL, Marshall LM, Hunter DJ. Incidence of laparoscopically confirmed endometriosis by demographic, anthropometric, and lifestyle factors. Am J Epidemiol. 2004 Oct 15;160(8):784-96. doi: 10.1093/aje/kwh275. PMID: 15466501
Abbott J. Surgical treatment is an excellent option for women with endometriosis and infertility. Aust N Z J Obstet Gynaecol. 2017 Dec;57(6):679-681. doi: 10.1111/ajo.12742. Epub 2017 Nov 6. PMID: 29105730.
Centini G, Afors K, Murtada R, Argay IM, Lazzeri L, Akladios CY, Zupi E, Petraglia F, Wattiez A. Impact of Laparoscopic Surgical Management of Deep Endometriosis on Pregnancy Rate. J Minim Invasive Gynecol. 2016 Jan;23(1):113-9. doi: 10.1016/j.jmig.2015.09.015. Epub 2015 Sep 30. PMID: 26427703.
Barri PN, Coroleu B, Tur R, Barri-Soldevila PN, Rodríguez I. Endometriosis-associated infertility: surgery and IVF, a comprehensive therapeutic approach. Reprod Biomed Online. 2010 Aug;21(2):179-85. doi: 10.1016/j.rbmo.2010.04.026. Epub 2010 Apr 27. PMID: 20541976.
D’Arpe S, Franceschetti S, Caccetta J, Pietrangeli D, Muzii L, Panici PB. Management of hydrosalpinx before IVF: a literature review. J Obstet Gynaecol. 2015;35(6):547-50. doi: 10.3109/01443615.2014.985768. Epub 2014 Dec 1. PMID: 25436898.
