Μα οι υπέρηχοι δεν χρησιμοποιούνται για να βλέπουμε τα εσωτερικά όργανα και το μωρό, σε περίπτωση εγκυμοσύνης;
Καταρχήν δεν πρόκειται για τους ίδιους υπερήχους, που χρησιμοποιούμε για να εξετάσουμε τα εσωτερικά όργανα ή το μωρό, αν πρόκειται για εγκυμοσύνη.
Πρόκειται για μια «ειδική» κατηγορία υπερήχων, που ονομάζονται Εστιασμένοι Υπέρηχοι Υψηλής Έντασης (High Intensity Focused Ultrasound/ HIFU).
Οι υπέρηχοι αυτοί εκπέμπονται από ένα ειδικό εξάρτημα, που ονομάζεται κεφαλή HIFU. Ανάλογα με την περιοχή, στην οποία θα γίνει η συγκεκριμένη θεραπεία, επιλέγεται και η κατάλληλη κεφαλή. Αν πρόκειται για θεραπεία, η οποία αποσκοπεί στην αναγέννηση του κόλπου, επιλέγεται μία κεφαλή, που μοιάζει με αυτήν, που χρησιμοποιούμε στο διακολπικό υπερηχογράφημα. Στην περίπτωση, που «στόχος» της θεραπείας είναι τα μεγάλα χείλη του αιδοίου, τότε η αντίστοιχη κεφαλή μοιάζει με αυτήν, που χρησιμοποιούμε στο διακοιλιακό υπερηχογράφημα (βλ. φωτογραφία).
Οι Εστιασμένοι Υπέρηχοι Υψηλής Έντασης (HIFU), έχουν την ιδιότητα να εστιάζουν (να «κατευθύνουν» ή να «μαζεύουν» δηλαδή) την ενέργειά τους μόνο σε ένα σημείο, το οποίο ονομάζεται σημείο εστίασης. Στο σημείο εστίασης αυξάνεται η θερμοκρασία, χωρίς όμως να παρατηρείται ανάλογη αύξηση της θερμοκρασίας και στους παρακείμενους του σημείου εστίασης ιστούς ή στους ιστούς, που βρίσκονται μεταξύ της κεφαλής HIFU και του σημείου εστίασης. Η διαδικασία αυτή φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.
Στην εικόνα αυτή φαίνεται εξάλλου, πως με τους υπερήχους HIFU «στοχεύουμε» σε συγκεκριμένο βάθος του τοιχώματος του κόλπου, συγκεκριμένα στα 3 και στα 4,5 χιλιοστά από την επιφάνεια του βλεννογόνου (έτσι ονομάζεται το επιφανειακό στρώμα του κόλπου).
Στα σημεία εστίασης προκαλείται για περίπου 0,1 δευτερόλεπτα αύξηση της θερμοκρασίας στους 65 0C. Χαρακτηριστική είναι μελέτη του 2012, στα πλαίσια της οποίας οι επιστήμονες διαπίστωσαν, πως η συγκεκριμένη αύξηση της θερμοκρασίας περιοριζόταν σε ένα σημείο εστίασης, το οποίο είχε όγκο μεταξύ του 1 και του 1,5 κυβικών χιλιοστών. Η αύξηση αυτή της θερμοκρασίας «ενεργοποιεί» τα κύτταρα, που παράγουν κολλαγόνο. Έτσι αυξάνεται η ποσότητα κολλαγόνου στους ιστούς του κόλπου.
Πόσο καιρό μετά τη θεραπεία ξεκινάει η παραγωγή κολλαγόνου;
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθούμε σε μελέτη του 2021, η οποία αφορά την εφαρμογή της θεραπείας με υπερήχους HIFU στα πλαίσια της αναγέννησης προσώπου, προκειμένου να επιτευχθεί μείωση των ρυτίδων. Οι συντάκτες του συγκεκριμένου πονήματος περιέγραψαν τις αλλαγές, που καταγράφονται σε μικροσκοπικό επίπεδο επί του δέρματος επισημαίνοντας 4 παρατηρήσεις:
• ήδη μετά την πάροδο 48 ωρών από τη θεραπεία και για τις επόμενες 10 εβδομάδες παρατηρείται αύξηση του αριθμού των ινοβλαστών (πρόκειται για τα κύτταρα, που είναι υπεύθυνα για τη σύνθεση του κολλαγόνου) με σύγχρονη αύξηση αυτής καθαυτής της παραγωγής κολλαγόνου
• το βαθύτερο στρώμα του δέρματος, που εντοπίζεται πλησίον των σημείων εστίασης των υπερήχων HIFU, στην 28η ημέρα από τη θεραπεία καθίσταται πιο ελαστικό
• με το πέρας του χρόνου αυξάνεται το πάχος και η σφριγηλότητα του δέρματος
• 10 εβδομάδες μετά τη θεραπεία στις περιοχές του δέρματος, στις οποίες αυτή εφαρμόσθηκε, καταγράφεται πλήρης αντικατάσταση του «παλαιού» κολλαγόνου, από «νέο» και σύσφιξη του δέρματος.
Σε έτερη μελέτη του 2021 (Meyer και συνεργάτες) άλλωστε, οι επιστήμονες παρατήρησαν κάτω από μικροσκόπιο τις αλλαγές, στις οποίες υπόκεινται οι ιστοί του δέρματος μετά από θεραπεία με υπερήχους HIFU και διαπίστωσαν, πως 45 ημέρες μετά από τη συγκεκριμένη ιατρική παρέμβαση αυτές είναι σημαντικές. Συγκεκριμένα κατεγράφη:
• αύξηση του μεγέθους και του αριθμού των ινοβλαστών
• αύξηση της αιμάτωσης της περιοχής
• αύξηση της παραγωγής του κολλαγόνου
Ποια είναι τα αποτελέσματα της θεραπείας με υπερήχους HIFU στην περιοχή του αιδοίου;
Σε αυτό το ερώτημα κλήθηκαν να απαντήσουν οι επιστήμονες, που συνέταξαν ενδιαφέρουσα εμπεριστατωμένη μελέτη του 2022. Οι ερευνητές εφήρμοσαν τη θεραπεία με υπερήχους HIFU στα εξωτερικά γεννητικά όργανα γυναικών και συγκεκριμένα στο εφήβαιο, στα μεγάλα χείλη του αιδοίου και στην περιοχή μεταξύ αιδοίου και πρωκτού, που ονομάζεται περίνεο (βλ. παρακάτω εικόνες).
Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, αφού διαπιστώθηκε σαφής βελτίωση της εικόνας των εξωτερικών γεννητικών οργάνων, τα οποία, συνήθως λόγω ηλικίας, ατροφούν. Το αισθητικό αποτέλεσμα κρίθηκε απολύτως ικανοποιητικό.
Πόσες θεραπείες χρειάζονται και πόσο κρατάει το αποτέλεσμα;
Όπως περιγράφουν και οι συντάκτες της ανωτέρω αναφερθείσας μελέτης του 2022, συνήθως συστήνεται επανεκτίμηση του αποτελέσματος της πρώτης θεραπείας μετά από διάστημα 30 με 40 ημερών, οπότε και ενδεχομένως να χρειαστεί επανάληψη.
Συνήθως, το αποτέλεσμα της κάθε ολοκληρωμένης θεραπείας διαρκεί περίπου 1 έτος.
Η αναγέννηση του αιδοίου με υπερήχους HIFU γίνεται μόνον για αισθητικούς λόγους;
Προκειμένου να απαντήσουμε σε αυτήν την ερώτηση, χρειάζεται να ανατρέξουμε στην ανατομία του αιδοίου, όπως αυτή φαίνεται στην παραπάνω εικόνα.
Στην απεικόνιση αυτή βλέπουμε, πως τα μεγάλα χείλη κανονικά καλύπτουν τα μικρά χείλη και τον πρόδομο. Θα μπορούσε κάποιος να πει, πως – υπό μίαν έννοια – τα μεγάλα χείλη λειτουργούν εν είδει «κουρτίνας», που καλύπτει τόσο τα ευαίσθητα μικρά χείλη, όσο και τον πρόδομο.
Έτσι τα μεγάλα χείλη παρέχουν προστασία στα πιο ευαίσθητα μικρά χείλη από την τριβή, στην οποία αυτά υπόκεινται ακόμα και κατά τη βάδιση, αλλά ακόμα περισσότερο, όταν η γυναίκα επιδίδεται σε αθλήματα γενικότερα και ιδιαίτερα, αν πρόκειται για ποδηλασία ή ιππασία.
Επιπροσθέτως, τα μεγάλα χείλη, αφού καλύπτουν την είσοδο του κόλπου επιτρέπουν στον ευαίσθητο ιστό, που καλύπτει το εσωτερικό του και ονομάζεται βλεννογόνος να διατηρήσει την υγρασία του, οπότε αποτρέπεται η «αφυδάτωσή» του και η κολπική ξηρότητα.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Διαβάστε ακόμα:
– Συχνές χρόνιες φλεγμονές του αιδοίου: ο Σκληρός Λειχήνας
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Brobst RW, Ferguson M, Perkins SW. Ulthera: initial and six month results. Facial Plast Surg Clin North Am. 2012 May;20(2):163-76, vi. doi: 10.1016/j.fsc.2012.02.003. PMID: 22537784.
Park JY, Lin F, Suwanchinda A, Wanitphakdeedecha R, Yu J, Lim TS, Chen JF, Ho W, Lim J, Juniarty L, Kee YS, Youn SJ, Fabi S. Customized Treatment Using Microfocused Ultrasound with Visualization for Optimized Patient Outcomes: A Review of Skin-tightening Energy Technologies and a Pan-Asian Adaptation of the Expert Panel’s Gold Standard Consensus. J Clin Aesthet Dermatol. 2021 May;14(5):E70-E79. Epub 2021 May 1. PMID: 34188753; PMCID: PMC8211327.
Meyer, P. , Meleck, M. , dos Santos Borges, F. , Fortuny, E. , Farias, S. , Afonso, F. , Soares, C. , de Morais Carreiro, E. , da Silva, R. and Barbosa, A. (2021) Effect of Microfocused Ultrasound on Facial Rejuvenation: Clinical and Histological Evaluation. Journal of Biosciences and Medicines, 9, 112-125. doi: 10.4236/jbm.2021.97012.
dos Santos Borges, F. , de Carvalho, M. , de Cerqueira, C. , Monteiro, T. , e Benevides, I. , Dantas, A. , da Silva, T. and dos Santos, C. (2022) Vulvar Rejuvenation Using High-Intensity Focused Ultrasound (HIFU): Fundamentals and Technique. Journal of Biosciences and Medicines, 10, 239-252. doi: 10.4236/jbm.2022.1012019.
