Τι είναι το φολικό οξύ;
Το φολικό οξύ είναι μία υδατοδιαλυτή (διαλύεται στο νερό δηλαδή) βιταμίνη, που ανήκει στο σύμπλεγμα βιταμινών Β. Συγκεκριμένα πρόκειται για τη βιταμίνη Β9. Η ονομασία της βιταμίνης αυτής στα Ελληνικά είναι Φυλλικό οξύ.
Το φυλλικό οξύ ανευρίσκεται σε λαχανικά με πλατιά πράσινα φύλλα (εξού και το όνομά του – «ΦΥΛΛ – ικό). Ο όρος φολικό είναι ταυτόσημος, αλλά προέρχεται από τη λατινική λέξη folium, που σημαίνει επίσης φύλλο.
Η βιταμίνη αυτή ανακαλύφθηκε κατά τη δεκαετία του 1930. Σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), το συγκαταλέγει μεταξύ των στοιχείων, που δεν πρέπει να λείπουν από κανένα σύστημα υγείας.
Σε πολλές χώρες μάλιστα διενεργείται εμπλουτισμός τροφών, όπως τα δημητριακά, σε φολικό οξύ προκειμένου ο πληθυσμός να λαμβάνει τις απαραίτητες ποσότητες από το ιχνοστοιχείο αυτό.
Το φολικό οξύ εμπλέκεται στη διαδικασία σύνθεσης του DNA, καθώς και στη διαδικασία της κυτταρικής διαίρεσης.
Σε ποιες τροφές ανευρίσκεται το φολικό οξύ;
Τροφές πλούσιες σε φυλλικό οξύ είναι:
• Τα δημητριακά
• Το σπανάκι
• Τα πράσινα φασολάκια
• Τα σπαράγγια
Εκτός από τις φυτικές τροφές, φολικό οξύ ανευρίσκουμε και στο συκώτι, η κατανάλωση του οποίου όμως δεν συνιστάται κατά την εγκυμοσύνη. Συνεπώς, ακόμα και αν προσπαθείτε να μείνετε έγκυος, καλό θα ήταν η βρώση συκωτιού να αποφεύγεται.
Ποιες είναι οι ωφέλειες από τη λήψη φολικού οξέος κατά την εγκυμοσύνη;
Η χορήγηση φολικού οξέος συνιστάται κατά την κύηση υπό τη μορφή συμπληρώματος διατροφής, καθότι δια αυτής:
• προλαμβάνεται η εμφάνιση ανατομικών ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα (δισχιδής ράχη)
• αντιμετωπίζεται η αναιμία (όταν η λήψη του συνδυάζεται με τη σύγχρονη λήψη σιδήρου)
• φαίνεται να προλαμβάνεται το ενδεχόμενο πρόωρου τοκετού καθώς και τον τοκετό λιποβαρούς νεογνού
Μα αυξάνει η λήψη φολικού οξέος τις πιθανότητες σύλληψης;
Η γονιμοποίηση προϋποθέτει την παραγωγή ωαρίων από τις ωοθήκες. Τα ωάρια απελευθερώνονται με την ωοθυλακιορρηξία.
Το ποσοστό των ζευγαριών, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπογονιμότητας, το οποίο συνδέεται με προβλήματα παραγωγής ωαρίων από τις ωοθήκες (ανεπάρκεια των ωοθηκών) κυμαίνεται ανάλογα με τη μελέτη μεταξύ του 18% και του 30%.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει μία μεγάλη μελέτη του 2008. Στα πλαίσια της μελέτης αυτής αναλύθηκαν οι διατροφικές συνήθειες 18.500 γυναικών, οι οποίες δεν ανέφεραν πρόβλημα υπογονιμότητας και έκαναν προσπάθειες τεκνοποίησης. Οι παρατηρήσεις διήρκεσαν από το 1991 μέχρι το 1999, ενώ μεταξύ των στοιχείων, που ελήφθησαν υπόψη, ήταν και η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης αυτής το 13% των γυναικών αντιμετώπισαν (μαζί με το σύντροφό τους) πρόβλημα υπογονιμότητας. Σε 1 στις 5 περιπτώσεις το πρόβλημα αυτό αποδόθηκε σε ανεπάρκεια των ωοθηκών.
Οι γυναίκες, που συμμετείχαν στη μελέτη και ελάμβαναν συμπληρώματα διατροφής περιέχοντα φολικό οξύ για τουλάχιστον 6 φορές την εβδομάδα είχαν 40% μειωμένη πιθανότητα να εμφανίσουν προβλήματα παραγωγής ωαρίων από τις ωοθήκες σε σύγκριση με τις γυναίκες, που δεν ελάμβαναν συμπληρώματα διατροφής.
Για τις γυναίκες, που ελάμβαναν συμπλήρωμα διατροφής με φολικό οξύ από 3 έως 5 φορές την εβδομάδα, η αντίστοιχη πιθανότητα καταγραφόταν μειωμένη κατά 30%, ενώ αν το συμπλήρωμα λαμβανόταν για λιγότερες των 2 φορών εβδομαδιαίως, δεν διαπιστωνόταν μεταβολή της πιθανότητας αυτής.
Όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία της γυναίκας, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες αυτή να αντιμετωπίσει πρόβλημα γονιμότητας. Η αύξηση της πιθανότητας αυτής συνδέεται με τη μειωμένη επάρκεια των ωοθηκών, όσο η γυναίκα πλησιάζει στην εμμηνόπαυση.
Στην περίοδο αυτή της ζωής της αυξάνεται η πιθανότητα οι εμμηνορρυσιακοί κύκλοι να είναι ανωοθυλακιορρηκτικοί, δηλαδή κατά τη διάρκειά τους δεν επιτυγχάνεται ωοθυλακιορρηξία, η οποία συνεπάγεται και απελευθέρωση του ωαρίου, που είναι απαραίτητη για την επίτευξη κύησης.
Μία μελέτη του 2012 κατέδειξε, πως η πρόσληψη συμπληρωμάτων διατροφής με φολικό οξύ ενδέχεται να μειώνουν τον αριθμό των ανωοθυλακιορρηκτικών κύκλων σε γυναίκες, που πλησιάζουν στην εμμηνόπαυση. Ως εκ τούτου, ενδέχεται να αυξάνονται κατά τι οι πιθανότητες σύλληψης. Βέβαια, περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη, προκειμένου να επιβεβαιωθούν τα στοιχεία αυτά.
Άλλη μελέτη του 2014 κατέληξε στο συμπέρασμα, πως η πρόσληψη συμπληρωμάτων διατροφής με φολικό οξύ, ενδέχεται να αυξάνει τις πιθανότητες απόκτησης τέκνου με εξωσωματική γονιμοποίηση.
Τέλος η λήψη φολικού οξέος μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης αναιμίας. Η αναιμία είναι συνδεδεμένη με μείωση των πιθανοτήτων σύλληψης. Συνεπώς, η λήψη της βιταμίνης αυτής ενδέχεται να υποβοηθά και έμμεσα την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας.
Ποια είναι η ενδεδειγμένη ημερήσια δόση φολικού οξέος, όσο προσπαθώ να μείνω έγκυος;
Μία γυναίκα, που προσπαθεί να μείνει έγκυος συνιστάται να λαμβάνει τουλάχιστον 400μγρ (0,4 γραμμάρια) φολικού οξέος σε ημερήσια βάση.
Ανάλογα όμως με το ιστορικό της γυναίκας (π.χ. ιστορικό κυήσεων με διαταραχές στην ανατομία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος ή λήψη αντιεπιληπτικών φαρμάκων) η δόση αυτή ενδέχεται να χρειαστεί να αναπροσαρμοστεί προς τα πάνω, πάντα σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Κλείστε ραντεβού, για να αντιμετωπίσουμε όποιο θέμα γονιμότητας, σας απασχολεί!
Διαβάστε ακόμη:
– Διατροφή πριν την εγκυμοσύνη: Τι να τρώω, για να αυξήσω τη γονιμότητα;
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
