Τι σημαίνει «καθυστέρηση»;
Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος ονομάζεται και περίοδος, ακριβώς διότι είναι ένα «περιοδικό» γεγονός. Υπό αυτήν την έννοια είναι ένα γεγονός, το οποίο επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Έτσι η γυναίκα έχει έμμηνο ρύση ανά περίπου σταθερό αριθμό ημερών.
Καθυστέρηση ονομάζουμε τη μη εμφάνιση εμμήνου ρύσεως την αναμενόμενη ημερομηνία και για κάποιες ημέρες μετά. Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά γυναίκες με σταθερή διάρκεια του κύκλου μεταξύ των 21 και 35 ημερών, ως καθυστέρηση εκλαμβάνεται η μη εμφάνιση της επομένης εμμήνου ρύσεως 3 ημέρες μετά την αναμενόμενη ημερομηνία της.
Πιο πολύπλοκο είναι να οριστεί η καθυστέρηση, αν πρόκειται για γυναίκα με ασταθή κύκλο, όπως συμβαίνει επί παραδείγματι, με όσες παρουσιάζουν συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Τότε ορίζουμε την καθυστέρηση ως την παρέλευση 38 ημερών από την πρώτη ημέρα της τελευταίας εμμήνου ρύσεως χωρίς την έναρξη της επομένης.
Τι σημαίνει «δεν είμαι έγκυος»;
Η καθυστέρηση συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων συμπτωμάτων της αρχομένης κύησης και μάλιστα είναι το σημαντικότερο από αυτά. Ως εκ τούτου θα πρέπει να τονισθεί, πως το ενδεχόμενο κύησης είναι και το πρώτο, που θα πρέπει να αποκλειστεί, όταν μία γυναίκα αναφέρει καθυστέρηση.
Η διερεύνηση της πιθανότητας αρχομένης κύησης σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει με υπερηχογράφημα, καθότι αρκετό χρονικό διάστημα θα πρέπει να παρέλθει από τη γονιμοποίηση προτού να καταστεί εφικτός ο εντοπισμός εμβρυϊκών στοιχείων δια της εξέτασης αυτής.
Επομένως, η επιβεβαίωση της κύησης στα πρώτα στάδια αυτής επιτυγχάνεται δια εργαστηριακών μεθόδων. Οι μέθοδοι αυτές είναι δύο:
• δοκιμασία (test) κύησης από φαρμακείο – δια της μεθόδου αυτής επιδιώκουμε τον εντοπισμό στα πρωινά ούρα της γυναίκας της ορμόνης β-χοριακής
• η μέτρηση των επιπέδων της β-χοριακής στο αίμα της γυναίκας μετά από αιμοληψία σε κάποιο μικροβιολογικό εργαστήριο
Αμφότερες οι εξετάσεις είναι πιθανό να καταδείξουν αρχόμενη κύηση ακόμα και μετά από καθυστέρηση μόλις δύο ημερών. Πάντως κατά κανόνα συνιστάται να διενεργηθούν μετά από 5 με 7 ημέρες καθυστέρησης σε γυναίκα με σταθερό κύκλο και 38 ημερών σε γυναίκα με ασταθή κύκλο.
Ποιες άλλες καταστάσεις εκτός εγκυμοσύνης θα ήταν δυνατόν να προκαλέσουν καθυστέρηση;
Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τρεις τέτοιες καταστάσεις:
• διαταραχές του κιρκαδίου ρυθμού
• ασθένεια
• απότομες μεταβολές βάρους
Τι είναι ο κιρκάδιος ρυθμός και πώς θα μπορούσαν διαταραχές του να προκαλέσουν καθυστέρηση;
Με τον όρο κιρκάδιος ρυθμός περιγράφουμε τις μεταβολές στις φυσιολογικές διεργασίες, στις πνευματικές λειτουργίες, αλλά και στη συμπεριφορά, οι οποίες ακολουθούν έναν ημερήσιο κύκλο.
Το βασικό ερέθισμα, που ρυθμίζει τον Κιρκάδιο κύκλο είναι οι εναλλαγές του φωτός και του σκότους στο περιβάλλον, μέσα στο οποίο κάποιος άνθρωπος ή έμβιο ον γενικότερα διαβιεί. Επομένως, ο κύκλος ημέρας και νύχτας είναι από τα βασικά ερεθίσματα, που καθορίζουν τον «κυκλικό» τρόπο, με τον οποίο επιτελούνται διάφορες σωματικές και πνευματικές λειτουργίες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα λειτουργίας, που εξαρτάται από τον κύκλο ημέρας και νύχτας είναι ο κύκλος ύπνου και εγρήγορσης.
Φαίνεται, πως ο κιρκάδιος ρυθμός ρυθμίζεται από κέντρα του εγκεφάλου, η λειτουργία των οποίων επηρεάζει και τη λειτουργία των κέντρων του εγκεφάλου, τα οποία ρυθμίζουν έμμηνο ρύση. Κατά συνέπεια αλλαγές στον κιρκάδιο ρυθμό μεταβάλλουν τη λειτουργία των κέντρων, που ρυθμίζουν τη φυσιολογική αυτή διεργασία και κατ’ επέκτασιν μεταβάλλεται και η λειτουργία των αντιστοίχων κέντρων, που ρυθμίζουν την έμμηνο ρύση, εξού και η καθυστέρηση στην έλευση αυτής.
Καταστάσεις, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεταβολές στον κιρκάδιο ρυθμό και καθυστέρηση συμπεριλαμβάνουν τα ταξίδια, τα οποία διαταράσσουν το καθημερινό μας «πρόγραμμα». Αυτός είναι και ο λόγος, που πολλές γυναίκες τότε αναφέρουν καθυστέρηση. Η καθυστέρηση αυτή μάλιστα ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη σε πιο μακρινά ταξίδια, στα οποία και διασχίζουμε περισσότερες ζώνες ώρας.
Τα ταξίδια είναι συχνά και ο λόγος, που το καλοκαίρι, οπότε και οι εκδρομές είναι συχνότερες, αρκετές γυναίκες τότε αναφέρουν διαταραχές στην περίοδό τους.
Μία ασθένεια, μπορεί να φέρει καθυστέρηση;
Το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά και λίγο έως πολύ το σώμα στην ολότητά του, τρόπον τινά δοκιμάζονται εν μέσω μίας ασθενείας και έτσι δεν αποκλείεται να διαπιστωθεί τότε καθυστέρηση στην περίοδο.
Μεταβολές στο σωματικό βάρος είναι δυνατόν να προκαλέσουν καθυστέρηση;
Οι εντατικές δίαιτες, ιδιαίτερα αν συνδυάζονται και με έντονη άσκηση, οι οποίες αποσκοπούν στη γρήγορη απώλεια βάρους είναι δυνατόν να προκαλέσουν απότομη πτώση του ποσοστού λίπους στο σώμα. Η πτώση του ποσοστού λιπώδους ιστού έχει συνδεθεί με διαταραχές του κύκλου και κατά κύριο λόγο με καθυστέρηση στην περίοδο. Αυτός είναι και ο λόγος, που γυναίκες, οι οποίες ασχολούνται με αθλητισμό, συχνά αναφέρουν «ασταθή» κύκλο.
Μία ξεχωριστή περίπτωση, που η πτώση του ποσοστού λίπους συνδέεται με εμφάνιση καθυστέρησης – ακόμα και με πλήρη αναστολή της εμμήνου ρύσεως – είναι η νευρογενής ανορεξία. Πρόκειται για μία κλινική οντότητα, η οποία αντιμετωπίζεται με τη βοήθεια επαγγελματιών της ψυχικής υγείας, που δεν αποκλείεται να θέσει σε κίνδυνο και αυτήν ακόμα τη ζωή της γυναίκας.
Τι θα πρέπει να κάνω, αν διαπιστώσω καθυστέρηση στην περίοδό μου;
Η απάντηση είναι απλή: Να επικοινωνήσετε με το γυναικολόγο σας, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα εν όψει της επίσκεψής σας στο ιατρείο του, θα σας ζητήσει να προσκομίσετε και μία μέτρηση β-χοριακής.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
