Λίγα λόγια εισαγωγικά…
Η απόξεση ενδομητρίου είναι μία από τις πιο συνηθισμένες γυναικολογικές επεμβάσεις. Δια αυτής ο ιατρός αφαιρεί από την ενδομητρική κοιλότητα (έτσι ονομάζεται η κοιλότητα της μήτρας, εντός της οποίας μεγαλώνει το μωρό) τεμάχια ιστού.
Ποιες είναι οι σχετικές με την κύηση καταστάσεις, που μας ωθούν να προβούμε σε απόξεση του ενδομητρίου;
Οι καταστάσεις αυτές είναι οι εξής:
• Αιμορραγία μετά τον τοκετό
• Διακοπή κύησης
Λίγα λόγια για την απόξεση στην περίπτωση αποβολής…
Καταρχάς, είναι χρήσιμο να ξεκαθαρίσουμε, πως δεν απαιτείται απόξεση μετά από κάθε αποβολή. Συγκεκριμένα, απόξεση δεν είναι απαραίτητη στην περίπτωση βιοχημικής κύησης. Με τον όρο αυτό περιγράφουμε μία κύηση, η οποία διεγνώσθη μόνον με το test κύησης ούρων ή με τη μέτρηση των επιπέδων β – χοριακής στο αίμα, χωρίς να υπάρξει ποτέ υπερηχογραφική επιβεβαίωσή της με τον εντοπισμό εμβρυϊκών στοιχείων εντός της κοιλότητας της μήτρας.
Απόξεση συστήνεται, αν εμβρυϊκό υλικό εντοπίσθηκε με τον υπερηχογραφικό έλεγχο της ενδομητρικής κοιλότητας ή κατεγράφη καρδιακή λειτουργία, η οποία δεν κατέστη δυνατόν να καταγραφεί στον επόμενο υπερηχογραφικό έλεγχο.
Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πιθανή η παραμονή νεκρωτικού εμβρυϊκού ιστού εντός της ενδομητρικής κοιλότητας, οπότε και μιλάμε για «ατελή εκβολή». Ο νεκρωτικός αυτός ιστός αποτελεί υπόστρωμα («τροφή» δηλαδή) για την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών, οπότε και η παραμονή του εντός της μήτρας συνδέεται με αυξημένες πιθανότητες πρόκλησης τοπικής φλεγμονής (ενδομητρίτιδας). Η δια της απόξεσης αφαίρεση του νεκρωτικού ιστού συνδέεται με απομάκρυνση του ενδεχομένου αυτού.
Συνήθως, το δια της απόξεσης συλλεγέν βιολογικό υλικό δεν αποστέλλεται για παθολογοανατομική εξέταση στις περιπτώσεις αποβολής. Μια εξαίρεση στη συνήθη αυτή πρακτική αποτελεί η περίπτωση ο θεράπων γυναικολόγος να υποψιάζεται την ύπαρξη εξωμήτριας κύησης.
Η υπερηχογραφική διάγνωση της εξωμήτριας κύησης δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστη. Έτσι αν οι τιμές της β – χοριακής είναι σχετικά υψηλές (μεγαλύτερες των 1000 mIU/ml) και κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο δεν κατέστη δυνατόν να εντοπισθούν εμβρυϊκά στοιχεία μέσα στη μήτρα, ενδέχεται να ζητηθεί παθολογοανατομική εξέταση των ιστών, που αφαιρέθηκαν με την απόξεση.
Αν ο παθολογοανατόμος εντοπίσει στους ιστούς αυτούς εμβρυϊκά στοιχεία, τότε το ενδεχόμενο εξωμήτριας κύησης κατ’ ουσίαν αποκλείεται.
Αν όμως ο εντοπισμός εμβρυϊκών στοιχείων στους ιστούς αυτούς δεν καταστεί δυνατός, τότε τίθεται το ερώτημα: «πρόκειται για αποβολή, κατά την οποία τα εμβρυϊκά στοιχεία εξήλθαν στην ολότητά τους υπό τη μορφήν κολπικής αιμόρροιας πριν την απόξεση ή για εξωμήτρια κύηση;».
Στην περίπτωσιν αυτή συστήνεται η παρακολούθηση των επιπέδων της ορμόνης β – χοριακής στο αίμα της γυναίκας μετά την επέμβαση. Αν επρόκειτο για αποβολή, τότε αυτά αναμένεται να παρουσιάσουν κάμψη εντός 48ώρου από την επέμβαση. Αν αντίθετα αυτά παραμείνουν σταθερά ή παρουσιάσουν αύξηση μετά την επέμβαση, τότε οι πιθανότητες να βρισκόμαστε ενώπιον μίας εξωμήτριας κύησης είναι πολλές και ως τέτοια συνιστάται να αντιμετωπισθεί.
Λίγα λόγια για την απόξεση σε περίπτωση μύλης κύησης…
Μύλη κύηση ονομάζεται μία κλινική οντότητα, η οποία χαρακτηρίζεται από την εμφύτευση ενός μη βιώσιμου κυήματος στο τοίχωμα της ενδομητρικής κοιλότητας. Το κύημα αυτό μετεξελίσσεται σε ένα είδος νεοπλάσματος, που κατατάσσεται στην ομάδα παθήσεων, που ονομάζεται τροφοβλαστική νόσος της κύησης.
Η υποψία τη μύλης κύησης τίθεται με βάση τα υπερηχογραφικά ευρήματα, καθότι εν τοιαύτη περιπτώσει η ενδομητρική κοιλότητα καταλαμβάνεται από πλακουντιακό ιστό, που παρουσιάζει μεγάλο αριθμό κύστεων. Εντούτοις, η τελική διάγνωση τίθεται μετά από παθολογοανατομική εξέταση του βιολογικού υλικού, που συλλέγεται μετά από απόξεση.
Με βάση τη διάγνωση αυτή καταρτίζεται και το κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα. Το σχήμα αυτό ενδέχεται να περιλαμβάνει τόσο χειρουργική επέμβαση, όσο και χημειοθεραπεία.
Λίγα λόγια για την απόξεση σε περίπτωση αιμορραγίας μετά από τον τοκετό…
Η αιμορραγία από το εσωτερικό της μήτρας μετά από τον τοκετό δεν είναι και τόσο σπάνια επιπλοκή. Σε μερικές περιπτώσεις η αιμορραγία αυτή σχετίζεται με την κατακράτηση εντός της κοιλότητας της μήτρας τεμαχίων πλακούντα.
Η μήτρα μετά το πέρας και του τρίτου σταδίου του τοκετού συσπάται (δηλαδή «σφίγγει»). Δια της σύσπασης αυτής τρόπον τινά «στραγγαλίζονται» τα χαίνοντα (δηλαδή τα «ανοικτά») αγγεία, που εντοπίζονται επί της εσωτερικής επιφανείας της ενδομητρικής κοιλότητας μετά την αποκόλληση από αυτήν του πλακούντα. Αυτός είναι και από τους βασικούς φυσιολογικούς μηχανισμούς αποτροπής αιμορραγίας μετά από τον τοκετό.
Τεμάχιο πλακουντιακού ιστού, το οποίο ενδεχομένως παραμένει προσκολλημένο στην εσωτερική επιφάνεια της ενδομητρικής κοιλότητας, παρεμποδίζει τη σύσπαση της μήτρας. Κατά συνέπεια, παρατείνεται η αιμορραγία.
Η αφαίρεση του τεμαχίου αυτού με απόξεση επιτρέπει στη μήτρα να συσπασθεί και η αιμορραγία σταματά.
Λίγα λόγια για την απόξεση σε περίπτωση διακοπής κύησης…
Η διακοπή κύησης είναι ένα θέμα, που εγείρει πολλά ερωτήματα και ενίοτε αποτελεί το κέντρο παθιασμένων αντιπαραθέσεων, κατά τις οποίες εκφράζονται ισχυρά επιχειρήματα ένθεν και ένθεν…
Σε κάθε περίπτωση η διακοπή κύησης με απόξεση είναι μία διαδικασία, οι όροι και οι προϋποθέσεις της οποίας περιγράφονται στο Νόμο 1609/1986, όπως αυτός δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 86/Α/3-7-1986.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
