Λίγα λόγια εισαγωγικά…
Η κατάληξη – ίτις (ή – ίτιδα) υποδηλώνει φλεγμονή του ιστού, ο οποίος περιγράφεται στο πρώτο συνθετικό της λέξης. Έτσι κολπίτις (ή κολπίτιδα) είναι ο όρος, με τον οποίον αναφερόμαστε στη φλεγμονή του κόλπου.
Ενίοτε μάλιστα η κολπίτις συνδυάζεται με φλεγμονή και του αιδοίου, οπότε μιλάμε για αιδοιοκολπίτιδα ή με φλεγμονή του τραχήλου, δηλαδή τραχηλίτιδα, οπότε μιλάμε για κολποτραχηλίτιδα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κολπίτιδας;
Ο κατάλογος με τα σχετικά συμπτώματα περιλαμβάνει:
• εκροή δύσοσμων κολπικών υγρών, τα οποία ενίοτε είναι παχύρευστα και έχουν λευκή, κίτρινη, πράσινη ή γκι απόχρωση
• αίσθημα κνησμού (φαγούρα) ή καύσου (κάψιμο) στην περιοχή του κόλπου
• δυσπαρευνία (πόνο στη σεξουαλική επαφή)
• Δυσουρία (πόνο στην ούρηση)
• σταγονοειδή κολπική αιμόρροια
Ποια είναι τα ενδεχόμενα αίτια της κολπίτιδας;
Η κολπίτιδα μπορεί να προκληθεί από:
• Μύκητες
• Βακτήρια
• Τριχομονάδα
• Χλαμύδια
• Γονόρροια
• Ιό
• Ατροφία
• μη λοιμώδη αίτια
Λίγα λόγια για τη μυκητιασική κολπίτιδα
Οι μύκητες είναι μονοκύτταροι μικροοργανισμοί (δηλαδή αποτελούνται από μόνον ένα κύτταρο), οι οποίοι υπό φυσιολογικές συνθήκες εντοπίζονται σε μικρούς πληθυσμούς στο έντερο, στο στόμα και φυσικά στον κόλπο του ανθρώπου. Συγκεκριμένα στον κόλπο συνυπάρχουν σε ισορροπία με τη φυσιολογική κολπική χλωρίδα.
Η μυκητιασική κολπίτιδα εκδηλώνεται, αν η ισορροπία μεταξύ του πληθυσμού των μυκήτων και της φυσιολογικής κολπικής χλωρίδας, η οποία αποτελείται κατά κύριο λόγο από μικρόβια του γένους Γαλακτοβάκιλλος, διαταραχθεί.
Λίγα λόγια για την κολπίτιδα από βακτήρια
Η κολπική χλωρίδα πλην του πληθυσμού των Γαλακτοβακίλλων και των μυκήτων, περιλαμβάνει και άλλα βακτήρια. Όλοι αυτοί οι μικροβιακοί πληθυσμοί – υπό κανονικές συνθήκες – «συμβιώνουν» σε μεταξύ τους ισορροπία.
Η βακτηριακή κολπίτιδα προκύπτει, όταν για κάποιους λόγους κάποιοι πληθυσμοί βακτηρίων, που εντοπίζονται εντός του κόλπου «υπέρ – αναπτύσσονται» σε βάρος άλλων πληθυσμών.
Λίγα λόγια για την Τριχομονάδα
Η Τριχομονάδα είναι ένα μικρό μονοκύτταρο παράσιτο, το οποίο προκαλεί ένα είδος κολπίτιδας, που ονομάζεται Τριχομονίαση, ενώ προσβάλλει και άνδρες. Η Τριχομονίαση συγκαταλέγεται μεταξύ των συνηθεστέρων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Η μεταδοτικότητα της φλεγμονής αυτής είναι εξαιρετικά υψηλή, καθότι το 70% των φορέων της Τριχομονάδας δεν έχουν καθόλου συμπτώματα, ενώ και αυτοί, που τελικά θα αναπτύξουν τη συμπτωματολογία παραμένουν ασυμπτωματικοί για διάστημα 5 έως και 28 ημερών, οπότε και συχνά συνεχίζουν να έχουν σεξουαλικές επαφές.
Λίγα λόγια για τη Χλαμύδια
Η Χλαμύδια είναι ένα εκ των συνηθεστέρων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, που προκαλείται από το βακτήριο Χλαμύδια του Τραχώματος (Chlamydia trachomatis). Η μεταδοτικότητά του είναι εξαιρετικά υψηλή, αφού έως το 75% των γυναικών και το 50% των ανδρών, που είναι φορείς του βακτηρίου, είναι ασυμπτωματικοί. Έτσι κατά κανόνα δεν απέχουν από τις σεξουαλικές επαφές.
Λίγα λόγια για τη Γονόρροια (ή Βλεννόρροια)
Η Γονόρροια είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Ο αιτιολογικός παράγων της κολπίτιδας αυτής είναι το βακτήριο Ναϊσσέρια της Γονόρροιας (Neisseria gonorrhoeae) και εκτός του γυναικείου γεννητικού συστήματος, προσβάλλει και το ανδρικό γεννητικό σύστημα.
Λίγα λόγια για τις ιογενείς κολπίτιδες
Ο συνηθέστερος «υπαίτιος» των ιογενών κολπίτιδων είναι ο ιός του έρπητα. Ο ιός αυτός μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή.
Στις περισσότερες περιπτώσεις εντός διαστήματος διαρκείας μεταξύ των τριών και των εννέα ημερών από τη χρονική στιγμή της επαφής με τον ιό, στη προσβεβλημένη περιοχή (στο περίνεο – έτσι ονομάζεται η περιοχή, που εκτείνεται από το αιδοίο έως τον πρωκτό – και ενίοτε στο αιδοίο και στον κόλπο) εμφανίζονται μικρές φυσαλίδες με ορώδες («διαφανές») υγρό. Η εμφάνιση των φυσαλίδων αυτών συνοδεύεται από οξύ άλγος και αίσθημα καύσου (κάψιμο) στην περιοχή.
Η αυτόματη ρήξη των φυσαλίδων οδηγεί στην εμφάνιση εσχάρας («κρούστας»), επί του μικρού έλκους («πληγής»), που μένει. Τα έλκη θεραπεύονται αυτόματα εντός δύο με τριών εβδομάδων.
Ο ιστός, που καλύπτει εσωτερικά τον κόλπο και ονομάζεται βλεννογόνος χάνει με την πάροδο των ετών και ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση τα συστατικά του και κυρίως το κολλαγόνο, χάρη στα οποία διατηρείται ελαστικός και υγιής. Η αλλαγές αυτές οφείλονται στην προοδευτική ελάττωση της παραγωγής οιστρογόνων από τις ωοθήκες.
Η μείωση της επίδρασης των οιστρογόνων επί των κολπικών ιστών, ως αποτέλεσμα έχει την ατροφία αυτών. Η κατάσταση αυτή συνδέεται με την πτώση των τοπικών «προστατευτικών» μηχανισμών του κόλπου. Κατά συνέπεια ο κόλπος καθίσταται πολύ πιο ευάλωτος έναντι βλαπτικών παραγόντων, οπότε και η εμφάνιση τοπικών φλεγμονών γίνεται συχνότερη.
Κολπίτιδες μη λοιμώδους αιτιολογίας
Ουκ ολίγες φορές συμβαίνει κάποια γυναίκα να αναφέρει συμπτώματα κολπίτιδας (κνησμό, αίσθημα καύσου και εκροή κολπικών υγρών) απουσία όμως μικροβιακού ή άλλου φλεγμονώδους παράγοντα. Συχνά οι κολπίτιδες αυτές σχετίζονται με αλλεργική αντίδραση σε προϊόντα περιποίησης της ευαίσθητης περιοχής, σε σπερματοκτόνα ή σε κολπικές πλύσεις.
Ενίοτε, τέτοιου είδους αντίδραση προκαλείται και μετά από χρήση κατά τη σεξουαλική επαφή λιπαντικών, αρωματικών σαπουνιών, λοσιόν ή και μαλακτικών ρούχων.
Πώς γίνεται η διάγνωση της κολπίτιδας;
Η διάγνωση της κατάστασης αυτής γίνεται επί:
• του ιστορικού (η γυναίκα περιγράφει τα συμπτώματα, ενώ αναφέρει τόσο τη χρονική στιγμή εμφάνισής τους, αλλά και τη διάρκειά τους)
• της κλινικής εξέτασης (ο ιατρός επισκοπεί τον κόλπο, το αιδοίο και το περίνεο, ώστε να εντοπίσει ενδεχόμενα σημεία ερεθισμού)
• εργαστηριακών εξετάσεων (ο ιατρός λαμβάνει δείγμα των κολπικών υγρών, το οποίο αποστέλλεται στο μικροβιολογικό εργαστήριο, ώστε να ελεγχθεί για τυχόν παθογόνους μικροοργανισμούς μέσω της καλλιέργειάς του)
Υπάρχει πρόληψη της κολπίτιδας;
Μέτρα πρόληψης περιλαμβάνουν:
• τη χρήση προφυλακτικού, ιδιαίτερα αν οι σεξουαλικές επαφές είναι με ευκαιριακούς συντρόφους
• τη διατήρηση της υγιεινής της περιοχής μόνον δια της χρήσης προϊόντων ειδικά σχεδιασμένων για την ευαίσθητη περιοχή
• κατά τους καλοκαιρινούς μήνες οι συχνές επισκέψεις στην παραλία και σε πισίνες, προδιαθέτουν για την εμφάνισης κολπίτιδων, οπότε συστήνεται να τηρείτε τότε με «ευλάβεια» τους κανόνες υγιεινής
• την αποφυγή των υπερβολικά συχνών κολπικών πλύσεων, διότι έτσι επηρεάζεται αρνητικά η φυσιολογική κολπική χλωρίδα
Ποια είναι η θεραπεία της κολπίτιδας;
Η αντιμετώπιση της κολπίτιδας εξαρτάται από τον αιτιολογικό παράγοντα αυτής.
Έτσι, ενδεχομένως να χρειαστεί να λάβετε αντιβιοτική ή αντιμυκητιασική θεραπεία κολπικά και ενδεχομένως και από του στόματος. Αν πρόκειται για ιογενή λοίμωξη, χορηγείται κατά περίπτωσιν αντιιική θεραπεία.
Αν πρόκειται για κολπίτιδα μη λοιμώδους αιτιολογίας, ίσως σας χορηγηθούν τοπικές αλοιφές με καταπραϋντική δράση.
Η ατροφική κολπίτιδα αντιμετωπίζεται πλέον αποτελεσματικά με κολπική θεραπεία με τους Εστιασμένους Υπερήχους Υψηλής Έντασης (HIFU) καθώς και με έγχυση Υαλουρονικού οξέος στα μεγάλα χείλη και στο περίνεο..
Συμπληρωματικά, ενδέχεται να σας χορηγηθούν και κολπικά υπόθετα ή γέλες (gels), που ενισχύουν την φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Διαβάστε ακόμα
– Οι κολπίτιδες του καλοκαιριού: όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε!
– Ο Σακχαρώδης Διαβήτης και η υγεία του κόλπου
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
