Ολίγα ετυμολογικά και ενδιαφέροντα…
Με τον όρο αιδοίο αναφερόμαστε στα εξωτερικά γεννητικά όργανα της γυναίκας.
Η λέξη αιδοίο υπό μίαν έννοια μοιάζει με την «αιδώ», με την οποία μοιράζεται κοινή γλωσσική ρίζα. Η αιδώς είναι μία αρχαία λέξη, η οποία σήμερα διασώζεται στην ομηρική φράση «αἰδώς Ἀργεῖοι».
Πρόκειται για μία φράση, που εκστόμισε ο Αίας προς τους Έλληνες συμπολεμιστές του και μεταφράζεται ως «ντροπή σας Έλληνες». Με τη φράση αυτή ήθελε να παρακινήσει τους καταρρακωμένους ηθικά συμπολεμιστές του να ορθώσουν το ανάστημά τους έναντι των Τρώων, οι οποίοι απειλούσαν να κάψουν το στρατόπεδο και τα πλοία τους.
Στην νέα ελληνική γλώσσα η λέξη «αιδώς» έχει τη σημασία της «ντροπής» και της «συστολής».
Έτσι θα μπορούσε κάποιος – εσφαλμένα – να θεωρήσει, πως το «αιδοίο» είναι κάτι, που θα έπρεπε να προκαλεί ντροπή και συστολή…
Όμως, ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει…
Η λέξη αιδοίο προέρχεται ετυμολογικά από το επίθετο «αἰδοῑος», που σημαίνει «άξιος σεβασμού, σεβαστός». Το επίθετο αυτό αποδίδεται άλλωστε και στο Δία (Αἰδοῑος Ζεύς – ο Δίας ως θεός του ελέους), ο οποίος – για όποιον γνωρίζει έστω και λίγη μυθολογία – κάθε άλλο παρά ντροπαλός ήταν…
Ποια είναι τα μέρη του αιδοίου;
Τα μέρη του αιδοίου, όπως αυτά απεικονίζονται σχηματικά παρακάτω είναι (κάντε click στην εικόνα, για να την μεγενθύνετε):
• Το εφήβαιο
• Τα δύο μεγάλα χείλη
• Τα δύο μικρά χείλη
• Η κλειτορίδα
• Ο πρόδρομος του κολεού
• Οι βολβοί του προδρόμου
• Οι μεγάλοι αδένες του προδρόμου
Ας δούμε λίγα στοιχεία για το κάθε μέρος του αιδοίου…
Το εφήβαιο
Το εφήβαιο ονομάζεται αλλιώς και όρος της Αφροδίτης (βλ. εικόνα). Το εφήβαιο είναι ένα τριγωνικό έπαρμα (ύψωμα ή εξόγκωση) η βάση του οποίου είναι στραμμένη προς το κατώτερο μέρος της κοιλιάς (ονομάζεται «υπογάστριο»), ενώ η συνέχεια της κορυφής του είναι τα μεγάλα χείλη του αιδοίου.
Το έπαρμα αυτό δημιουργείται χάρη στη συσσώρευση υποδορίου λίπους στην περιοχή. Η ποσότητα του τοπικού λιπώδους ιστού δεν είναι σταθερή, αλλά αυτή αυξάνεται στην εφηβεία ή όταν αυξηθεί το σωματικό βάρος, ενώ αντίθετα μειώνεται μετά την εμμηνόπαυση ή με την απώλεια βάρους.
Το εφήβαιο καλύπτεται μετά την εφηβεία από τριχωτό, η πυκνότητα του οποίου φθίνει με την ηλικία και ιδιαίτερα κατά την προεμμηνοπαυσιακή περίοδο.
Η προβολή του εφηβαίου (το πόσο «ψηλό» είναι δηλαδή) επηρεάζεται όχι μόνον από την ποσότητα του τοπικού υποδορίου ιστού, αλλά και από την ανατομία των οστών της λεκάνης.
Τα μεγάλα χείλη
Τα μεγάλα χείλη είναι δύο επιμήκεις πτυχές του δέρματος, οι οποίες αρχίζουν από το εφήβαιο και εκτείνονται έως το περίνεο. Τα μεγάλα χείλη αφορίζου ανάμεσά τους την αιδοιική σχισμή.
Η εξωτερική επιφάνεια των μεγάλων χειλέων έχει σκούρο χρώμα και είναι τριχωτή, ενώ χωρίζεται από το μηρό από την αιδοιομηρική αύλακα. Η εσωτερική επιφάνεια εκάστου μεγάλου χείλους χωρίζεται από το σύστοιχο (αυτό, που είναι στην ίδια πλευρά δηλαδή) μικρό χείλος με τη μεσοχειλική αύλακα. Η εσωτερική επιφάνεια των μεγάλων χειλέων δεν φέρει τρίχες, ενώ είναι συνήθως κόκκινη και υγρή.
Τα μεγάλα χείλη περιέχουν λιπώδη ιστό, η ποσότητα του οποίου καθορίζει εν πολλοίς και το σχήμα τους. Έτσι κάποιες γυναίκες έχουν πιο «γεμάτα» και «σφριγηλά» μεγάλα χείλη, ενώ άλλες πιο «άδεια» και «χαλαρά».
Τα μικρά χείλη
Τα μικρά χείλη εντοπίζονται εσωτερικά των μεγάλων χειλέων, από τα οποία και χωρίζονται με τη μεσοχειλική αύλακα.
Αποτελούνται από άτριχο δέρμα ενώ διαθέτουν πλήθος σμηγματογόνων αδένων, οι οποίοι εκκρίνουν το σμήγμα, μία παχύρευστη ουσία, η οποία λιπαίνει την επιφάνειά τους.
Στα μικρά χείλη εντοπίζεται και μεγάλος αριθμός φλεβών. Η ροή στης φλέβες αυτές αυξάνεται σημαντικά κατά την ερωτική διέγερση, κάτι που ως αποτέλεσμά έχει τη διόγκωσή τους.
Τα πρόσθια άκρα των μικρών χειλέων χωρίζονται σε δύο σκέλη. Το άνω σκέλος φέρεται πάνω από την κλειτορίδα και αφού ενωθεί με το αντίθετο σχηματίζει ένα «κάλυμμα» της κλειτορίδας, που ονομάζεται πόσθη. Το κάτω άκρα ενώνεται με το αντίθετο στην κάτω επιφάνεια της βαλάνου και σχηματίζει το χαλινό της κλειτορίδας.
Η Κλειτορίδα
Αντιστοιχεί στο ανδρικό πέος. Αποτελείται από δύο σκέλη, το σώμα και τη βάλανο. Το συνολικό της μήκος είναι περίπου 6 εκατοστά. ή και μεγαλύτερο, αλλά τα σκέλη της με μέρος από το σώμα είναι κρυμμένα, ενώ το υπόλοιπο μέρος του σώματος και η βάλανος φαίνονται. Το μήκος του εμφανούς τμήματος του σώματος και της βαλάνου είναι συνήθως περίπου 2 εκατοστά.
Τόσο αυτή καθαυτή η κλειτορίδα, όσο και τα σκέλη της αποτελούνται από το λεγόμενο στυτικό ιστό. Ο στυτικός ιστός είναι παρόμοιος με αυτόν, που εντοπίζεται στο πέος του άνδρα και μοιάζει στη δομή του με σπόγγο (σφουγγάρι). Με τον ερεθισμό των νευρικών απολήξεων, που εντοπίζονται στη βάλανο, κατά τη σεξουαλική επαφή, ο ιστός αυτός «γεμίζει» με αίμα, διογκώνεται και σκληραίνει.
Ο πρόδομος του κολεού
Ο όρος πρόδομος είναι συνώνυμος του όρου «προθάλαμος» ή όπως θα λέγαμε, αν αναφερόμαστε σε οικία το «χολ». «Κολεός» είναι ο κόλπος. Επομένως, ο πρόδομος του κολεού είναι ο «προθάλαμος του κόλπου», υπό μίαν έννοια.
Ο πρόδομος του κολεού αφορίζεται από τα μικρά χείλη και σε αυτόν εντοπίζουμε το έξω στόμιο της ουρήθρας και την είσοδο του κολεού.
Το στόμιο της ουρήθρας εντοπίζεται όπισθεν της κλειτορίδας, ενώ δεξιά και αριστερά από αυτήν ανευρίσκονται τα στόμια των αδένων Skene. Εκ των μικρών αυτών αδένων εκρέει λιπαντικό υγρό κατά τη σεξουαλική διέγερση, ώστε να διευκολυνθεί η συνουσία.
Στο οπίσθιο μέρος του προδρόμου του κολεού εντοπίζονται οι εκφορητικοί πόροι (πόρος = οπή, τρύπα) των Βαρθολινείων αδένων. Δια των πόρων αυτών εκκρίνεται βλεννώδες (παχύρευστο) έκκριμα, το οποίο λιπαίνει των πρόδομο του κολεού διευκολύνοντας τη συνουσία.
Ο πρόδομος του κολεού σε μερικές περιπτώσεις καλύπτεται στο οπίσθιο τμήμα του από μία λεπτή μεμβράνη, που ονομάζεται παρθενικός υμένας (βλ. εικόνα).
Συνήθως ρήξη του υμένα αυτού επέρχεται μετά από την πρώτη φορά, που πέος διεισδύει εντός του κόλπου. Εντούτοις, ρήξη του υμένα συμβαίνει και μετά από άσκηση ή χρήση ταμπόν. Σπανίως, ο υμένας καλύπτει καθ’ ολοκληρίαν την είσοδο του κόλπου. Στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται χειρουργική διάνοιξη της μεμβράνης αυτής. Η επέμβαση αυτή ονομάζεται υμενεοτομή και είναι απαραίτητη προκειμένου να εξέλθει το αίμα της περιόδου.
Οι βολβοί του προδόμου
Πρόκειται για σχηματισμούς, οι οποίοι εντοπίζονται στη βάση των μεγάλων χειλέων εκατέρωθεν (δεξιά και αριστερά) της ουρήθρας και έχουν σχήμα αμυγδάλου.
Οι βολβοί του προδόμου αποτελούντα από στυτικό ιστό, ο οποίος ομοιάζει με σφουγγάρι και μετά τη γενετήσια διέγερση γεμίζει με αίμα και διογκώνεται. Έτσι το μέγεθος των βολβών αυξάνεται και κατά τη σεξουαλική επαφή το άνοιγμα του κολεού στενεύει.
Οι βολβοί εξάλλου καλύπτονται και από το λεγόμενο βολβοσηραγγώδη μυ. Ο μυς αυτός συσπάται κατά τη σεξουαλική επαφή και το άνοιγμα του κόλπου στενεύει έτι περαιτέρω. Οι συσπάσεις του μυός αυτού, μαζί με τις συσπάσεις των μυών του περινέου γίνονται εντονότερες, όταν η γυναίκα έλθει σε οργασμό.
Οι μεγάλοι αδένες του προδόμου
Οι αδένες αυτοί ονομάζονται Βαρθολίνειοι αδένες. Είναι μικρού μεγέθους στρογγυλοί αδένες στα πλάγια του στομίου του κόλπου, κάτω από το πίσω μέρος των μικρών χειλέων και εκκρίνουν βλέννη για την ύγρανση του κόλπου κατά την συνουσία.
Διαβάστε ακόμα:
– Η ανατομία του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας
– Κιρσοί αιδοίου: Συμπτώματα, Αίτια, Αντιμετώπιση, θεραπεία
– Πώς αλλάζουν τα εξωτερικά γεννητικά όργανα (το αιδοίο) κατά τη σεξουαλική επαφή;
– Πώς αλλάζει το αιδοίο, όσο η γυναίκα μεγαλώνει και πώς οι αλλαγές αυτές οδηγούν σε πόνο στο σεξ;
– Αναγέννηση του αιδοίου με υπερήχους HIFU
– Συχνές χρόνιες φλεγμονές του αιδοίου: ο Σκληρός Λειχήνας
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
