Τι είναι το ενδομήτριο σπείραμα;
Το ενδομήτριο σπείραμα – το γνωστό μας σπιράλ – είναι μια μικρή συσκευή συνήθως σχήματος «Τ» (βλ. εικόνα), το οποίο εισάγεται στην ενδομητρική κοιλότητα. Ο διεθνής όρος, που περιγράφει τη συσκευή αυτή είναι intrauterine device (IUD). Με την εισαγωγή της μικρής αυτής συσκευής στην ενδομητρική κοιλότητα επιτυγχάνεται μακροπρόθεσμη και αξιόπιστη αντισύλληψη.
Ολίγον από ιστορία
Ενδομήτρια σπειράματα παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στις αρχές του 20ου αιώνα. Εντούτοις, στη σημερινή τους μορφή τα συναντάμε αρχικά τη δεκαετία του ’60 σε ό,τι αφορά τα σπειράματα χαλκού και τη δεκαετία του 70’ σε ό,τι αφορά τα σπειράματα, που εκλύουν ορμόνες.
Πόσα είδη ενδομήτριων σπειραμάτων υπάρχουν;
Υπάρχουν δύο βασικά είδη ενδομήτριων σπειραμάτων.
• Τα ενδομήτρια σπειράματα χαλκού. Πρόκειται για πλαστικές συσκευές σχήματος «Τ», στα σκέλη των οποίων βρίσκεται τυλιγμένο ένα λεπτό σύρμα από χαλκό.
• Τα ενδομήτρια σπειράματα, που εκλύουν ορμόνες. Πρόκειται για πλαστικές συσκευές σχήματος «Τ», οι οποίες εκλύουν ορμόνες, κατά βάση προγεσταγόνο.
Πώς τα ενδομήτρια σπειράματα χαλκού εμποδίζουν τη σύλληψη;
Ο «παραδοσιακά» αποδεκτός τρόπος δράσης των ενδομήτριων σπειραμάτων με χαλκό υπαγορεύει την πρόκληση τοπικής φλεγμονής στην ενδομητρική κοιλότητα, η οποία παρεμποδίζει ή αναστρέφει την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου. Εντούτοις, νεότερα στοιχεία φαίνεται, πως καταρρίπτουν αυτήν την άποψη.
Ο χαλκός, που εντοπίζεται στο ενδομήτριο σπείραμα εκλύει τοπικά ελεύθερο χαλκό και άλατα χαλκού. Η εκλυόμενη ποσότητα χαλκού είναι εξαιρετικά μικρή – μικρότερη από τη μέση ημερήσια πρόσληψη χαλκού από τη δίαιτα – και έτσι η συγκέντρωση χαλκού στο αίμα δεν αυξάνεται. Εντούτοις, οι ουσίες αυτές προκαλούν αλλαγές στο μικρο – περιβάλλον της ενδομητρικής κοιλότητας, αλλά κι στη σύσταση της τραχηλικής βλέννης. Κατά τον τρόπον αυτόν παρεμποδίζεται η μετάβαση των σπερματοζωαρίων προς τις σάλπιγγες και η γονιμοποίηση του ωαρίου. Ενδέχεται δε, ο χαλκός να επηρεάζει αρνητικά – ίσως και να αναστέλλει τελείως – και την ικανότητα του ωαρίου να γονιμοποιείται.
Πώς εμποδίζει τη σύλληψη το ενδομήτριο σπείραμα, που εκλύει ορμόνες;
Οι ορμόνες, που εκλύονται από το ενδομήτριο σπείραμα, παρεμποδίζουν τη σύλληψη με τους εξής τρόπους:
• Προκαλούν μεταβολές στην υφή της τραχηλικής βλέννης αυξάνοντας το ιξώδες της (την κάνουν πιο «πηκτή»). Έτσι παρεμποδίζεται η πορεία των σπερματοζωαρίων προς τις σάλπιγγες.
• Παρεμποδίζουν την απαραίτητη πάχυνση του ενδομητρίου. Έτσι αυτό καθίσταται «ακατάλληλο» για να υποστηρίξει την ανάπτυξη του εμβρύου. Συνεπώς, ακόμα και αν γονιμοποιηθεί το ωάριο και δημιουργηθεί έμβρυο, αυτό δεν θα «βρει» ενδομήτριο κατάλληλο για εμφύτευση.
• Μέχρις ενός βαθμού φαίνεται, πως, εξαιτίας των ορμονών, αναστέλλεται και η ωοθυλακιορρηξία. Εντούτοις, η αναστολή της ωοθυλακιορρηξίας δεν είναι απόλυτη.
Η εισαγωγή του ενδομήτριο σπειράματος είναι πολύπλοκη διαδικασία;
Η εισαγωγή του ενδομήτριου σπειράματος είναι μια σχετικά απλή και σύντομη διαδικασία, η οποία μπορεί να εκτελεστεί από το γυναικολόγο σας στο ιατρείο του.
Πόσο αποτελεσματικός τρόπος αντισύλληψης είναι το ενδομήτριο σπείραμα;
Το ενδομήτριο σπείραμα θεωρείται εξαιρετικά αποτελεσματικός τρόπος αντισύλληψης. Συγκεκριμένα ο δείκτης του Pearl για το ενδομήτριο σπείραμα είναι μικρότερος του 1.
Πόσο καιρό μπορεί να μείνει το ενδομήτριο σπείραμα;
Φαίνεται, πως ανάλογα με το είδος του ενδομήτριου σπειράματος, αυτό μπορεί να παράσχει προστασία έναντι ενδεχόμενης ανεπιθύμητης κύησης για διάστημα από τρία έως και δέκα έτη. Εντούτοις, σε ορισμένες περιπτώσεις συνιστάται η αφαίρεσή του σε χρονικό διάστημα βραχύτερο από αυτό.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματά του;
• Υψηλή αποτελεσματικότητα
• Χαμηλό κόστος
• Εύκολη συμμόρφωση
• Άμεση επαναφορά της γονιμότητας μετά από την αφαίρεση
• Τα εκλύοντα ορμόνες σπειράματα βελτιώνουν τη δυσμηνόρροια, αλλά μειώνουν και τη ροή του αίματος, σε γυναίκες, που έχουν ιδιαίτερα «βαριά» περίοδο
Τι πρέπει να προσέξω;
Καταρχήν καλόν είναι να ελέγχετε, πως το σπείραμα παραμένει στη θέση του. Φυσικά ο πιο αξιόπιστος τρόπος να γίνει αυτό είναι με υπερηχογραφικό έλεγχο κατά τον τακτικό γυναικολογικό έλεγχο. Εντούτοις, μπορείτε κι εσείς ανά τακτά χρονικά διαστήματα, συνήθως τις πρώτες ημέρες μετά από την έμμηνο ρύση, να ελέγχετε με τα δάκτυλα, πως τα «κορδονάκια», που κανονικά εξέχουν από τον τράχηλό σας είναι εκεί.
Η βασική όμως αρχή, που κάθε γυναίκα, που φέρει ενδομήτριο σπείραμα, να έχει πάντα υπόψη της είναι, πως η μέθοδος αυτή αντισύλληψης δεν σας προστατεύει από νοσήματα, που μεταδίδονται με την ερωτική επαφή. Επομένως, αν επιλέξετε να χρησιμοποιείτε το ενδομήτριο σπείραμα ως αποκλειστική μέθοδο αντισύλληψης, καλό θα ήταν να διατηρείτε σχέση μονογαμική. Σε περίπτωση περιστασιακών ερωτικών επαφών καλό θα ήταν να χρησιμοποιείτε και προφυλακτικό.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Σχετικά άρθρα:
Πότε και πώς ο ιατρός εισάγει το ενδομήτριο σπείραμα (σπιραλ); (Περισσότερα)
Μπορεί μια γυναίκα να μείνει έγκυος μετά την αφαίρεση σπιραλ; (Περισσότερα)
Υπάρχουν επιπλοκές από τη χρήση του ενδομήτριου σπειράματος (σπιράλ); (Περισσότερα)
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
