Τι είναι το σπιράλ;
Πρόκειται για την πιο δημοφιλή μέθοδο μακροπρόθεσμης αντισύλληψης. Το επίσημο όνομα του σπιράλ είναι «ενδομητρικό σπείραμα». Πρόκειται κατά βάση για μία πλαστική συσκευή σχήματος «Τ» (βλ. φωτογραφία), η οποία εισάγεται στην ενδομητρική κοιλότητα. Η εισαγωγή του σπειράματος στην ενδομητρική κοιλότητα είναι μια απλή και σχετικά ανώδυνη διαδικασία, η οποία μπορεί να εκτελεστεί στο γυναικολογικό ιατρείο.
Ποια είναι τα είδη σπιράλ;
Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες ενδομήτριων σπειραμάτων:
• Χάλκινα ενδομήτρια σπειράματα, στα οποία ένα λεπτό χάλκινο σύρμα περιτυλίγεται γύρω από τα σκέλη του «Τ» και δεν περιέχουν ορμόνες
• Ενδομήτρια σπειράματα, τα οποία περιέχουν και εκλύουν ορμόνες, κατά βάση προγεσταγόνο
Πώς το σπιράλ, που περιέχει χαλκό, εμποδίζει τη σύλληψη;
Τα σπειράματα αυτά εκλύουν ιόντα χαλκού τα οποία:
• προκαλούν την συγκέντρωση παραγόντων φλεγμονής (προσταγλανδίνες και λευκοκύτταρα) εντός της ενδομητρικής κοιλότητας και του αυλού των σαλπίγγων, οι οποίοι έχουν σπερματοκτόνο δράση και εμποδίζουν τη «συνάντηση» του σπερματοζωαρίου με το ωάριο
• καθιστούν τη βλέννη του ενδοτραχήλου «εχθρική» προς το σπέρμα εμποδίζοντας τη διέλευσή του και αυξάνοντας την πιθανότητα καταστροφής του
Επιπροσθέτως, φαίνεται πως τα σπειράματα περιέχουν χαλκό παρεμποδίζουν σε κάποιο βαθμό την εμφύτευση του εμβρύου.
Πώς το σπιράλ, που εκλύει ορμόνες, εμποδίζει τη σύλληψη;
Οι εκλυόμενες ορμόνες:
• αυξάνουν το ιξώδες της τραχηλικής βλέννης (την καθιστούν πιο πηκτή) και παρεμποδίζεται ουσιωδώς η διέλευση των σπερματοζωαρίων
• εμποδίζουν την «πάχυνση» του ενδομητρίου, το οποίο δεν φτάνει ποτέ να γίνει «φιλόξενο» για την ενδεχόμενη εμφύτευση
Πόσο αποτελεσματικό μέσο αντισύλληψης είναι το σπιράλ;
Είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό μέσο αντισύλληψης, αφού η πιθανότητα κύηση τον πρώτο χρόνο είναι μικρότερη το 1%. Η αποτελεσματικότητα αυτή σε συνδυασμό με το χαμηλό σχετικά κόστος καθιστούν το σπιράλ δημοφιλή μέθοδο αντισύλληψης.
Μπορεί τελικά μια γυναίκα να μείνει έγκυος μετά την αφαίρεση σπιράλ;
Η απάντηση είναι ναι.
Ο μηχανισμός δράσης του σπιράλ σχετίζεται με την φυσική παρουσία του εντός της ενδομητρικής κοιλότητας. Αν το σπιράλ αφαιρεθεί, παύει να εκλύει τα ιόντα χαλκού ή ορμόνες. Έτσι το γεννητικό σύστημα της γυναίκας επανέρχεται άμεσα στην προτέρα κατάσταση και τόσο η γονιμοποίηση του ωαρίου, όσο και η εμφύτευση του εμβρύου στο ενδομήτριο, καθίσταται δυνατή.
Επίσης η ύπαρξη του σπιράλ με χαλκό δεν αναστέλλει την ωοθυλακιορρηξία. Άρα – θεωρητικά – αν η αυτό αφαιρεθεί κοντά στις γόνιμες ημέρες και ακολουθήσει αμέσως ερωτική επαφή χωρίς προφυλάξεις, ίσως να επιτευχθεί γονιμοποίηση του ωαρίου. Βέβαια, με δεδομένη την παρεμπόδιση του ενδομητρίου να εμπλουτιστεί με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και με αγγεία λόγω της παρουσίας του σπιράλ μέχρι την αφαίρεσή του, ίσως το ενδομήτριο να μην είναι ιδιαίτερα «φιλόξενο» απέναντι στο έμβρυο, που θα προκύψει. Εντούτοις, αν και για το λόγο αυτό η εμφύτευση καθίσταται λιγότερο πιθανή, σε καμία περίπτωση δεν είναι αδύνατη.
Φαίνεται, πως τα σπιράλ, που εκλύουν ορμόνες παρεμποδίζουν την ωοθυλακιορρηξία, όσο βρίσκονται στη θέση τους. Όμως, η δράση τους αυτή δεν είναι απολύτως «εγγυημένη». Επομένως, και στην περίπτωση αυτή δεν είναι βέβαιο, πως η ερωτική επαφή χωρίς προφυλάξεις αμέσως μετά την αφαίρεση του σπιράλ είναι απολύτως «ασφαλής».
Καλό θα ήταν λοιπόν μετά την αφαίρεση του σπιράλ, αν η εγκυμοσύνη δεν είναι στα άμεσα σχέδιά σας, να λαμβάνετε μέτρα αντισύλληψης, ώστε να μην βρεθείτε μπροστά σε μια εκτός προγράμματος κύηση.
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
