Ας πούμε λίγα λόγια για την πρόληψη της χαλάρωσης κόλπου…
Από την ανάλυση των παραγόντων, που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης χαλάρωσης κόλπου και απώλειας στήριξης του πυελικού εδάφους, καθίσταται προφανές, πως μεταξύ αυτών υπάρχουν καταστάσεις, που συνιστάται να αποφεύγετε, προκειμένου να προστατευθείτε.
Όμως μεταξύ των παραγόντων προδιάθεσης για την εμφάνιση χαλάρωσης κόλπου περιλαμβάνονται και η ηλικία της γυναίκας, η εγκυμοσύνη, αλλά και η κληρονομικότητα. Οι παράγοντες αυτοί είναι πέραν από τον έλεγχό μας, είναι δηλαδή – υπό μίαν έννοια – «μη τροποποιήσιμοι» παράγοντες.
Αφού αυτοί οι παράγοντες είναι «μη τροποποιήσιμοι», η εμφάνιση χαλάρωσης κόλπου είναι ένα συμβάν «νομοτελειακό» και αδύνατον να αποφευχθεί;
Προκειμένου να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό, θα πρέπει να πούμε μερικά πράγματα για καθένα εκ των παραγόντων αυτών.
Η κληρονομικότητα και η εμφάνιση χαλάρωσης του κόλπου.
Είναι πιθανότερο να εμφανίσετε χαλάρωση κόλπου, αν το πρόβλημα αυτό το αντιμετωπίζει η μητέρα ή η αδελφή σας.
Σε μία ενδιαφέρουσα μελέτη του 2012 διατυπώθηκε η υπόθεση, πως η αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης απώλειας στήριξης του πυελικού εδάφους μεταξύ συγγενών οφείλεται κατ’ ουσίαν σε γενετικώς καθοριζόμενες – άρα και ως ένα βαθμό «κληρονομικές» – διαφοροποιήσεις της παραγωγής κολλαγόνου.
Το κολλαγόνο είναι βασικό δομικό συστατικό του συνδετικού ιστού του πυελικού εδάφους. Επομένως, φαίνεται αρκετά πιθανό διαφοροποιήσεις στην παραγωγή του από τους διάφορους ιστούς, λόγω γενετικών «ιδιαιτεροτήτων», να συνδέονται και με την εμφάνιση χαλάρωσης κόλπου.
Η εγκυμοσύνη, ο τοκετός και η χαλάρωση κόλπου
Ο παράγων αυτός θα μπορούσε – υπό μίαν έννοια – να συμπεριληφθεί στους «τροποποιήσιμους» παράγοντες, καθότι πολύ απλά μία γυναίκα θα μπορούσε, προκειμένου να προστατέψει το σώμα της γενικότερα και τον κόλπο της ειδικότερα, να επιλέξει την ατεκνία. Αυτό είναι μία επιλογή, που κάθε γυναίκα δικαιούται να κάνει.
Όμως η εγκυμοσύνη είναι σε κάθε περίπτωση μία φυσιολογική διαδικασία επιθυμητή και επιδιωκόμενη από πλήθος γυναικών, η οποία είναι σε κάθε περίπτωση συνυφασμένη με την αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης χαλάρωσης του κόλπου.
Ο φυσιολογικός τοκετός έχει αναγνωριστεί, ως ο παράγων, που αυξάνει κατακόρυφα την πιθανότητα εμφάνισης χαλάρωσης κόλπου. Η σύσταση για υποβολή σε καισαρική τομή ώστε να προστατευθεί το πυελικό έδαφος εγείρει ζητήματα αφενός διότι η επέμβαση αυτή θεωρείται σε κάθε περίπτωση ασφαλής μεν, βαριά δε, αφετέρου διότι δεν είναι απολύτως σίγουρο, πως με την πρακτική αυτή όντως επιτυγχάνεται ο σκοπός της «προστασίας» του πυελικού εδάφους.
Εντούτοις και αυτή καθαυτή η εγκυμοσύνη φαίνεται από επιστημονικά στοιχεία συνδέεται με αλλαγές στη σύνθεση του κολλαγόνου, το οποίο αποτελεί και το βασικό δομικό συστατικό του συνδετικού ιστού του πυελικού εδάφους, κάτι που φαίνεται ότι σχετίζεται και με την εμφάνιση κολπικής ξηρότητας μετά τον τοκετό.
Η ηλικία της γυναίκας και η εμφάνιση χαλάρωσης του κόλπου
Όσο η ζωή προχωρά και τα κεράκια, που σβήνει η κάθε γυναίκα στα γενέθλιά της, τόσο μειώνεται και η παραγωγή οιστρογόνων από τις ωοθήκες της, η οποία και σταματά παντελώς λίγα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση. Η μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων συνδέεται και με διαταραχές στην παραγωγή κολλαγόνου. Αυτό ως συνέπεια έχει, τη μείωση της δομικής αντοχής του συνδετικού ιστού του πυελικού εδάφους και την αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης πρόπτωσης των εντός της πυέλου οργάνων.
Με την ηλικία όμως δεν αποδυναμώνεται μόνον ο συνδετικός ιστός του πυελικού εδάφους, αλλά και ο μυϊκός ιστός. Για το λόγο αυτό πολλοί συστήνουν τις ασκήσεις Kegel, δια των οποίων ενδυναμώνονται οι μύες αυτοί.
Ενώ παράλληλα και η αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης χρόνιων παθολογιών, όπως είναι ο διαβήτης και η οστεοπόρωση βλάπτουν το πυελικό έδαφος και συμβάλλουν στην αποδυνάμωση των ιστών του.
Το κολλαγόνο: ο κοινός παρονομαστής…
Από την εξέταση των επιμέρους αυτών παραγόντων διαπιστώνουμε, ότι η εμφάνιση διαταραχών στη σύνθεση του κολλαγόνου φαίνεται, πως βρίσκεται στη «ρίζα» του μηχανισμού, δια του οποίου η χαλάρωση κόλπου κάνει την εμφάνισή της.
Είναι συνεπώς λογικό να δούμε αν υφίσταται τρόπος να αντιστρέψουμε τις διαταραχές αυτές.
Οι τρόποι αυτοί είναι κατά βάσιν δύο:
• Η χορήγηση οιστρογόνων
• Η αναγέννηση κόλπου με Εστιασμένους Υπερήχους Υψηλής Έντασης (High Intensity Focused Ultrasounds – HIFU)
Η χορήγηση οιστρογόνων και η πρόληψη της χαλάρωσης του κόλπου
Τα οιστρογόνα είναι δυνατόν να χορηγηθούν είτε με τη μορφή δισκίων, είτε με τη μορφή κολπικής κρέμας ή γέλης (gel).
Από παρατηρήσεις σε αρουραίους φαίνεται, πως η χορήγηση οιστρογόνων επηρεάζει την παραγωγή κολλαγόνου.
Εντούτοις, τα στοιχεία έρευνας, που δημοσιεύθηκε το 2012 κατέδειξαν, ότι η κολπική χορήγηση οιστρογόνων είναι μάλλον αναποτελεσματική στην αντιμετώπιση της χαλάρωσης του κόλπου σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Επιπροσθέτως, η χορήγηση οιστρογόνων σε γυναίκες, που βρίσκονται λίγο πριν ή λίγο μετά την εμμηνόπαυση δεν είναι χωρίς παρενέργειες, καθότι συνδέεται με την εμφάνιση θρομβώσεων.
Παράλληλα η χορήγηση τέτοιας φαρμακευτικής αγωγής αντενδείκνυται σε γυναίκες, που αντιμετωπίζουν υψηλές πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού. Στην ομάδα αυτή των γυναικών θα μπορούσε κάποιος να συμπεριλάβει όλες τις γυναίκες άνω των 40, οι οποίες όμως είναι και αυτές, που έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν χαλάρωση του κόλπου.
Η θεραπεία με υπερήχους HIFU και η πρόληψη της χαλάρωσης του κόλπου.
Φαίνεται, πως η κολπική θεραπεία με υπερήχους HIFU είναι ένας ανώδυνος, προσιτός και ασφαλής τρόπος, που αποσκοπεί στην αύξηση της παραγωγής κολλαγόνου από τους ιστούς του πυελικού εδάφους, δια της οποίας προλαμβάνεται σε ικανοποιητικό βαθμό η χαλάρωση του κόλπου.
Διαβάστε ΕΔΩ για την αναγέννηση κόλπου με υπερήχους HIFU!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
