Τι είναι η σαλμονέλωση;
Η σαλμονέλωση είναι μια εξαιρετικά συνηθισμένη τροφογενής λοίμωξη – λοίμωξη δηλαδή, που συνδέεται με την κατανάλωση τροφής – η οποία προκαλείται από το βακτήριο Σαλμονέλα.
Ποιες είναι οι τροφές, που συχνότερα συνδέονται με τη λοίμωξη από σαλμονέλα;
• Μοσχαρίσιο κρέας
• Πουλερικά
• Γάλα
• Αβγά
• Ωμά λαχανικά
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε, πως οι μολυσμένες με σαλμονέλα τροφές συνήθως έχουν συνήθως φυσιολογική όψη και οσμή.
Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης από σαλμονέλα;
• Σπασμοί του στομάχου
• Ναυτία
• Έμετοι
• Διάρροια
Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται συνήθως 12 με 72 ώρες από την κατανάλωση της μολυσμένης με Σαλμονέλα τροφής, ενώ στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αποδράμουν (εξαφανίζονται) μέσα σε 4 με 7 ημέρες.
Σε σπάνιες περιπτώσεις το βακτήριο εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος, οπότε και τα συμπτώματα ενδέχεται να εξελιχθούν και να περιλάβουν:
• Φλεγμονή στην καρδιά (Ένδοκαρδίτιδα)
• Φλεγμονή στα οστά (Οστεομυελίτιδα)
• Φλεγμονή στα νεφρά (Νεφρίτιδα)
• Φλεγμονή στο κεντρικό νευρικό σύστημα (Μηνιγγίτιδα και Εγκεφαλίτιδα)
• Φλεγμονή στις αρθρώσεις (Αρθρίτιδα)
Αν και – ευτυχώς – οι περιπτώσεις αυτές είναι αρκετά σπάνιες στα υγιή άτομα, οι στατιστικές καταδεικνύουν μια ελαφρά αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισής τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Πώς γίνεται η διάγνωση της λοίμωξης από Σαλμονέλα;
Η διάγνωση γίνεται με μικροβιολογική εξέταση των κοπράνων ή του αίματος, του πάσχοντος.
Υπάρχουν κίνδυνοι για το μωράκι από τη λοίμωξη από Σαλμονέλα;
Ευτυχώς τα στοιχεία κατατείνουν προς την αρνητική απάντηση στο ερώτημα αυτό. Οι πιθανότητες να βλαφθεί το κύημα από τη Σαλμονέλα είναι χαμηλές, αλλά όχι ανύπαρκτες.
Στη διεθνή ιατρική βιβλιογραφία έχουν αναφερθεί μεμονωμένες περιπτώσεις, στις οποίες η λοίμωξη από Σαλμονέλα συνδέθηκε με αποβολή.
Φαίνεται όμως, πως οι πιθανότητες μετάδοσης της λοίμωξης από τη μητέρα στο μωρό αυξάνονται, αν η μητέρα νοσεί κατά τον τοκετό. Στις περιπτώσεις αυτές το νεογνό θα χρειαστεί άμεση ιατρική υποστήριξη, με δεδομένο πως το ανοσοποιητικό του σύστημα είναι ακόμα ανώριμο και ανίκανο να ανταπεξέλθει.
Η λοίμωξη από Σαλμονέλα όμως, λόγω της διάρροιας και των εμέτων, συνδέεται με αφυδάτωση της μητέρας. Η αφυδάτωση έχει συνδεθεί με τον πρόωρο τοκετό, αλλά και με συγγενείς ανωμαλίες.
Ποια είναι η θεραπεία της Σαλμονέλας κατά την εγκυμοσύνη;
Στο γενικό πληθυσμό η καταφυγή στη χορήγηση αντιβίωσης αφορά μόλις το 2% των περιπτώσεων. Εντούτοις, η χορήγηση των ενδεδειγμένων αντιβιοτικών κατά τη διάρκεια της κύησης γίνεται κατά κανόνα με ιδιαίτερη προσοχή και σε επιλεγμένες περιπτώσεις, ώστε να περιοριστούν οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι για το έμβρυο.
Η βάση της θεραπείας της λοίμωξης από Σαλμονέλα κατά την κύηση – αλλά και εκτός κύησης – είναι η επαρκής ενυδάτωση.
Ένας πρακτικός κανόνας είναι να περιμένετε μία ώρα από το τελευταίο επεισόδιο διάρροιας ή έμετου και στη συνέχεια να προσπαθήσετε να πιείτε μια – δυο γουλιές νερό ανά 10 λεπτά. Στη συνέχεια αυξήστε σταδιακά την ποσότητα νερού. Βέβαια υπάρχουν και περιπτώσεις, που χρήζουν νοσοκομειακής περίθαλψης, ώστε η χορήγηση των απαραίτητων υγρών (και ηλεκτρολυτών) να γίνει ενδοφλεβίως.
Πώς μπορώ να προστατευθώ από τη Σαλμονέλα;
• Το κρέας πρέπει να είναι καλά ψημένο ή μαγειρεμένο (δεν πρέπει να υπάρχει κόκκινο αίμα, ενώ η σάρκα από το πουλερικό πρέπει να ξεκολλάει με ευκολία από το κόκκαλο και να μην έχει κόκκινα στίγματα).
• Αποφεύγετε την κατανάλωση τροφών, που περιέχουν ωμά αβγά (διάφορα γλυκά ή σάλτσες).
• Αποφεύγετε την κατανάλωση γαλακτοκομικών, που περιέχουν μη παστεριωμένο γάλα (όπως είναι κάποια τυριά).
• Μην καταναλώνετε τυποποιημένο φαγητό, αν η συσκευασία δεν είναι ακέραιη.
• Μη χαϊδεύετε κατοικίδια με γυμνά χέρια (εδικά πουλιά, όπως τα κοτόπουλα ή οι πάπιες ή ερπετά, όπως οι χελώνες). Ακόμα και το νερό από κάποιο οικιακό ενυδρείο ενδέχεται να περιέχει το βακτήριο.
• Πλένετε συχνά τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι (ειδικά, αν ήρθατε σε επαφή με κατοικίδια).
• Φοράτε γάντια μίας χρήσης, όταν παρασκευάζετε το φαγητό (ειδικά, αν έχετε ανοικτό τραύμα στο χέρι).
• Απολυμάνετε τις επιφάνειες, στις οποίες παρασκευάζετε το φαγητό, αλλά και τα εργαλεία, που χρησιμοποιείτε (όπως τα μαχαίρια).
• Τα λαχανικά, που καταναλώνετε πρέπει να είναι πολύ καλά πλυμένα ή μαγειρεμένα.
Κινδυνεύω, αν ο σύντροφός μου πάσχει από Σαλμονέλωση;
Η Σαλμονέλωση συνήθως προκαλείται μετά από επαφή με τα κόπρανα μολυσμένων ζώων. Όμως και η μετάδοση από άτομο σε άτομο δεν έχει αποκλειστεί. Φαίνεται, πως οι πραγματικές πιθανότητες η συμβίωση με το νοσούντα σύντροφό σας να προκαλέσει πρόβλημα στο μωράκι σας, είναι εξαιρετικά χαμηλές. Βέβαια είναι απαραίτητο να πλένετε τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι και να μη μοιράζεστε ποτήρια, πιάτα ή μαχαιροπίρουνα.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
