Μα είναι αυξημένες οι διατροφικές ανάγκες μου μετά τον τοκετό;
Τη δοκιμασία της εγκυμοσύνης και του τοκετού ακολουθούν οι ευθύνες της φροντίδας του νεογέννητου…
Δηλαδή δεν προλαβαίνετε να ησυχάσετε καθόλου!
Συχνά δε είστε υποχρεωμένη να ανταποκριθείτε στα ξενύχτια και στις ανάγκες του νέου μέλους της οικογένειας, ενώ και η ψυχολογία σας δεν είναι και η καλύτερη δυνατή.
Εδώ θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και το θηλασμό. Η απρόσκοπτη παραγωγή γάλακτος προϋποθέτει τη λήψη στοιχείων από τη διατροφή σας.
Η διατροφή είναι λοιπόν ένα στήριγμα, ώστε να στηριχθεί τόσο η ψυχική, όσο και η σωματική σας ισορροπία. Μην ξεχνάμε άλλωστε, πως και το σώμα σας βρίσκεται σε διαδικασία «ανάρρωσης», αφού σταδιακά αλλάζει, ώστε να επανέλθει στην προτέρα του κατάσταση. Αυτό ισχύει τόσο για γυναίκες, που έφεραν στον κόσμο το μωράκι τους με φυσιολογικό τοκετό, όσο και για αυτές, που υπεβλήθησαν σε καισαρική τομή.
Όμως, φαίνεται πως η διατροφή δεν είναι αρκετή από μόνη της, ώστε να λάβετε όλες τις βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία, που το σώμα σας έχει ανάγκη.
Γι’ αυτό συχνά συστήνεται η λήψη και συμπληρωμάτων διατροφής.
Ας δούμε κάποια χρήσιμα στοιχεία, που θα μπορούσατε να λάβετε ως συμπλήρωμα διατροφής μετά από τον τοκετό:
Σίδηρος
Ο σίδηρος είναι ένα ιχνοστοιχείο, το οποίο αποτελεί βασικό συστατικό της πρωτεΐνης αιμοσφαιρίνης.
Η αιμοσφαιρίνη είναι η πρωτεΐνη αυτή του αίματος, η οποία μεταφέρει το δια της εισπνοής προσλαμβανόμενο οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς, προκειμένου να καλυφθούν οι μεταβολικές τους ανάγκες. Στη συνέχεια δια της αιμοσφαιρίνης το διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο αποτελεί προϊόν του μεταβολισμού των ιστών, μεταφέρεται από αυτούς στους πνεύμονες και αποβάλλεται από τον οργανισμό με την εκπνοή.
Μείωση της συγκέντρωσης της αιμοσφαιρίνης στο αίμα κάτω από κάποιο επίπεδο συνεπάγεται αναιμία. Η κατάσταση αυτή αντικατοπτρίζεται στα επίπεδα της πρωτεΐνης αυτής, όπως αυτά καταγράφονται στη γενική αίματος, αλλά και στον αιματοκρίτη.
Τα συμπτώματα της αναιμίας περιλαμβάνουν:
• Κόπωση
• Αδυναμία
• Αίσθημα ζάλης
• Λαχάνιασμα
• Ταχυπαλμία ή Αρρυθμίες (μπορεί να γίνουν αντιληπτές ως «αίσθημα παλμών», δηλαδή «νιώθετε» την καρδιά σας να κτυπά γρήγορα)
• Πόνος στο στήθος
• Πελιδνότητα (ωχρότητα, χλωμάδα) στο δέρμα, στα χείλη, στα νύχια
• Κρύα άκρα (πόδια και χέρια)
• Δυσκολίες συγκέντρωσης
• Κεφαλαλγία
Η κύηση είναι συνδεδεμένη με μια, θα μπορούσαμε να πούμε, «φυσιολογική» αναιμία, καθότι ο αιματοκρίτης της εγκύου συνήθως ακολουθεί μια φυσιολογική κάμψη κατά την κύηση.
Η αναιμία παραμένει και μετά από τον τοκετό, ενώ συχνά επιτείνεται, εξαιτίας της αναμενόμενης απώλειας αίματος κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του φυσιολογικού τοκετού ή της καισαρικής τομής.
Η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής, που περιέχουν σίδηρο επιταχύνει την αποκατάσταση του αιματοκρίτη στα φυσιολογικά επίπεδα, δηλαδή δια αυτής αντιμετωπίζεται η αναιμία, που πολλές γυναίκες εμφανίζουν μετά τον τοκετό.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τη λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου για τουλάχιστον τρείς μήνες μετά τον τοκετό.
Η εμμένουσα αναιμία εξάλλου δεν επηρεάζει μόνο εσάς, αφού εξαιτίας της αισθάνεστε κόπωση και αδυναμία, αλλά φαίνεται πως προκαλεί και μείωση της ποσότητας γάλακτος, που παράγεται για το θηλασμό.
Φυλλικό (ή Φολικό) οξύ
Το φυλλικό οξύ ανευρίσκεται σε λαχανικά με πλατιά πράσινα φύλλα (εξού και το όνομά του – «ΦΥΛΛ – ικό). Ο όρος φολικό είναι ταυτόσημος, αλλά προέρχεται από τη λατινική λέξη folium, που σημαίνει επίσης φύλλο.
Ανήκει στο σύμπλεγμα Βιταμινών Β. Συγκεκριμένα, το φυλλικό οξύ είναι η Βιταμίνη Β9.
Η βιταμίνη αυτή ανακαλύφθηκε κατά τη δεκαετία του 1930. Σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), το συγκαταλέγει μεταξύ των στοιχείων, που δεν πρέπει να λείπουν από κανένα σύστημα υγείας.
Η πρόσληψη φυλλικού οξέος συγχρόνως με την πρόσληψη σιδήρου συνεπικουρεί την απορρόφηση του δευτέρου από τον οργανισμό και κατ’ επέκταση συνδράμει στην αντιμετώπιση της αναιμίας.
Ο Παγκόσμιος οργανισμός υγείας μάλιστα συστήνει η λήψη σιδήρου να συνδυάζεται με τη λήψη φυλλικού οξέος.
Ασβέστιο
Το ασβέστιο είναι βασικό συστατικό των οστών και των δοντιών του νεογνού. Οι ανάγκες του μωρού σε ασβέστιο είναι αυξημένες, καθότι τα οστά του αναπτύσσονται με ραγδαίους ρυθμούς.
Για το λόγο αυτό το γάλα, που το μωρό λαμβάνει δια του θηλασμού, περιέχει σημαντικές ποσότητες ασβεστίου.
Για να εξηγήσουμε, γιατί οι ανάγκες σας σε ασβέστιο είναι αυξημένες μετά τον τοκετό, ειδικά αν θηλάζετε, θα πρέπει να εξηγήσουμε, πως η σύσταση του γάλακτος, που οι μαστοί σας παράγουν παραμένει κατά το δυνατόν σταθερή. Έτσι, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του μωρού σε ό,τι αφορά το «χ» συστατικό του γάλακτος, ο μαστικός σας αδένας (που παράγει το γάλα), θα απορροφήσει το συστατικό αυτό, από τις αποθήκες του σώματός σας, ανεξάρτητα από το αν η πρόσληψη του συστατικού αυτού δια της διατροφής σας είναι επαρκής για να καλυφθούν και οι δικές σας ανάγκες.
Αυτό κατά βάση σημαίνει, πως ο οργανισμός σας, όσο θηλάζετε, είναι κατά τέτοιον τρόπο «ρυθμισμένος», ώστε να δίνει προτεραιότητα στις ανάγκες του μωρού.
Οι αποθήκες ασβεστίου του σώματός σας είναι τα οστά σας. Συνεπώς, αν η πρόσληψη ασβεστίου δεν είναι επαρκής προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του μωρού, τότε απορροφάται το ασβέστιο των οστών σας, ώστε η σύσταση του παραγόμενου γάλακτος να καλύπτει τις ανάγκες του.
Η απορρόφηση του ασβεστίου των οστών έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της οστικής πυκνότητας, η οποία έχει ως συνεπακόλουθο των μείωση και της αντοχής των οστών.
Υπάρχουν μάλιστα μελέτες, οι οποίες έχουν καταδείξει απώλεια οστικής μάζας κατά τη διάρκεια του θηλασμού η οποία μπορεί να φτάνει και το τρία με πέντε τοις εκατό.
Βέβαια, εν τοις πράγμασι σπάνια η μείωση της οστικής πυκνότητας λόγω του θηλασμού είναι τέτοια, ώστε να τεθεί σε πραγματικό κίνδυνο η αντοχή των οστών σας. Εντούτοις, προκειμένου να διατηρηθεί η καλή υγεία των οστών της θηλάζουσας, συχνά συστήνεται η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής, που περιέχουν ασβέστιο.
Βιταμίνη D3
Η βιταμίνη D3 συχνά συγχορηγείται με το ασβέστιο υπό τη μορφή συμπληρώματος διατροφής (μάλιστα πολλά συμπληρώματα διατροφής περιέχουν αμφότερα τα ιχνοστοιχεία αυτά), διότι βελτιώνει σε σημαντικό βαθμό την απορροφησιμότητα του ασβεστίου από τον οργανισμό.
Μία «παράπλευρη ωφέλεια» της πρόσληψης συμπληρωμάτων διατροφής μετά τον τοκετό…
Υπάρχουν μελέτες, που έχουν καταδείξει πως η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου και ασβεστίου κατά την περίοδο, που έπεται του τοκετού, εμπλέκεται και στη βελτίωση της βαριάς ψυχολογίας της γυναίκας.
Φαίνεται δε πως η λήψη των ιχνοστοιχείων αυτών μπορεί να βοηθήσει ακόμα και στο μετριασμό των συμπτωμάτων της επιλόχειας κατάθλιψης.
Βέβαια, σε καμία περίπτωση η θεραπεία της κατάθλιψης δεν είναι δυνατόν να εδράζεται αποκλειστικά και μόνο στη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή παθολογική οντότητα, η οποία χρήζει ιατρικής παρακολούθησης, προκειμένου να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία.
Δηλαδή, τώρα που γέννησα, να τρέξω να αγοράσω συμπληρώματα διατροφής;
Φυσικά και όχι!
Ο καθορισμός του είδους και της δοσολογίας οποιουδήποτε συμπληρώματος διατροφής κατά την ευαίσθητη περίοδο μετά από τον τοκετό, είναι απαραίτητο να είναι εξατομικευμένη.
Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να ζητείται πρώτα ιατρική συμβουλή.
Δείτε το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
