Τι είναι η εμμηνόπαυση;
Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος, η λεγόμενη περίοδος, είναι ένα γεγονός, που καθορίζει τη ζωή της γυναίκας, τόσο σε επίπεδο σωματικό, όσο και σε επίπεδο ψυχικό. Η εμφάνιση της πρώτης περιόδου στην εφηβεία, ονομάζεται εμμηναρχή, ενώ η αναστολή του εμμηνορρυσιακού κύκλου ονομάζεται εμμηνόπαυση. Λέμε, πως μια γυναίκα έχει μπει στην εμμηνόπαυση, όταν για δώδεκα συναπτούς μήνες δεν έχει περίοδο.
Πότε οι γυναίκες εισέρχονται στην εμμηνόπαυση;
Κατά μέσο όρο η εμμηνόπαυση επέρχεται στην ηλικία των 51 ετών. Το ηλικιακό φάσμα εντός του οποίου είναι πιθανότερο μια γυναίκα να έχει την εμπειρία της εμμηνόπαυσης κυμαίνεται μεταξύ των 48 και των 55 ετών.
Υπάρχει όμως και ποσοστό 1% περίπου των γυναικών, οι οποίες θα βιώσουν τη λεγόμενη πρόωρη εμμηνόπαυση πριν την συμπλήρωση του 40ου έτους της ηλικίας τους.
Τι είναι οι εξάψεις στην εμμηνόπαυση;
Η πλειονότητα των γυναικών περιγράφουν τις εξάψεις στην εμμηνόπαυση ως ένα αίσθημα αιφνιδίου και συντόμου ξεσπάσματος θερμότητας. Το αίσθημα αυτό ενδέχεται να εξαπλώνεται σε όλο το σώμα, αλλά συνηθέστερα εντοπίζεται κατά κύριο λόγο στο πρόσωπο, στο λαιμό και στο στήθος.
Οι εξάψεις σε αρκετές περιπτώσεις συνοδεύονται από εφίδρωση και παροδική ερυθρότητα του δέρματος, ειδικά στο πρόσωπο
Μία έξαψη ενδέχεται να διαρκέσει από 1 με 2 λεπτά, έως ακόμα και 5 λεπτά, ενώ συχνά συνοδεύεται από ταχυπαλμία και διαταραχές στη διάθεση (ταραχή). Η αποδρομή της έξαψης συνήθως συνοδεύεται από αίσθημα δροσιάς.
Τι σχέση έχουν οι εξάψεις στην εμμηνόπαυση με το σεξ;
Φαίνεται, πως οι εξάψεις στην εμμηνόπαυση ενίοτε επηρεάζουν αρνητικά τη ερωτική ζωή της γυναίκας. Ας δούμε με ποιους τρόπους:
• Η έντονη εφίδρωση, αλλά και η ερυθρότητα , οι οποίες χαρακτηρίζουν τις εξάψεις, προκαλούν ιδιαίτερη δυσφορία, με συνέπεια η γυναίκα να μην έχει καμία διάθεση για ερωτική επαφή.
• Ακόμα και γυναίκες, που απολάμβαναν τη σωματική επαφή με το σύντροφό τους στο κρεβάτι, μετά την εμμηνόπαυση σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρουν, πως πλέον η επαφή αυτή ενίοτε λειτουργεί ως εκλυτικός παράγων των εξάψεων, δηλαδή η εγγύτητα (το «πλησίασμα») με το σύντροφο ως συνέπεια έχει την έναρξη των δυσάρεστων συμπτωμάτων. Υπάρχει μάλιστα και η πιθανότητα επί της κλίνης να προκύψουν διαφωνίες στο ζευγάρι σχετικές με την ιδανική θερμοκρασία του δωματίου, η οποίες δεν αποκλείεται να είναι τόσο έντονες, που τελικά να γίνει η επιλογή ο καθένας να κοιμάται σε διαφορετικό δωμάτιο.
• Η ερωτική ζωή της γυναίκας εξάλλου είναι πιθανό να επηρεαστεί αρνητικά ένεκα των εξάψεων και με έμμεσο τρόπο, καθότι η σχετική συμπτωματολογία επηρεάζει αρνητικά τόσο την ποιότητα, όσο και τη διάρκεια του ύπνου. Κατά συνέπεια η γυναίκα αισθάνεται χρόνια κόπωση και δεν έχει την απαραίτητη ενέργεια, ώστε να αποζητήσει σεξουαλική επαφή.
• Η εκδήλωση εξάψεων μετά την εμμηνόπαυση συνδέεται όμως και με αρνητική επιρροή επί της γενικότερης ποιότητας της ζωής της γυναίκας, αφού επί παραδείγματι η ανησυχία έναρξης των συμπτωμάτων αυτών συχνά αναγκάζουν την παθούσα να αποφεύγει τις κοινωνικές επαφές. Αρνητικά όμως επηρεάζεται και η ικανότητά συγκέντρωσής της, ενώ δεν αποκλείεται να επιδεινωθούν και υποφώσκοντα συμπτώματα κατάθλιψης. Φυσικά υπό τις συνθήκες αυτές η ερωτική διάθεση είναι αναμενόμενο να κατασταλλεί.
Τι σχετικά στοιχεία μπορούμε να βρούμε στη διεθνή βιβλιογραφία;
Ξεκινάμε με μία παλαιότερη μελέτη του 1985, στην οποία συμμετείχαν 43 γυναίκες, που βρίσκονταν κοντά στην εμμηνόπαυση. Οι συντάκτες της συγκεκριμένης μελέτης κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως η εκδήλωση εξάψεων σχετίζεται με την προοδευτικά μειούμενη συχνότητας της ερωτικής επαφής.
Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης επιβεβαιώθηκαν και από μεταγενέστερο πόνημα του 2001. Οι επιστήμονες έλαβαν υπόψη τους στοιχεία από το ιστορικό 61 γυναικών, που βρίσκονταν στην εμμηνόπαυση και είχαν υποβληθεί σε θεραπεία για καρκίνο του μαστού. Και στην περίπτωση αυτή εντοπίσθηκε στατιστικώς σημαντική συσχέτιση μεταξύ της εκδήλωσης εξάψεων και σεξουαλικής δυσλειτουργίας.
Τη συσχέτιση μεταξύ της εκδήλωσης εξάψεων μετά την εμμηνόπαυση και μείωσης της συχνότητας ερωτικών επαφών κατέγραψαν και επιστήμονες σε μελέτη του 2016, στην οποία συμμετείχαν 202 εμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Ποια είναι η αντιμετώπιση των εξάψεων στην εμμηνόπαυση;
Η χορήγηση ορμονικών σκευασμάτων ενίοτε προτείνεται για την αντιμετώπιση των εξάψεων μετά την εμμηνόπαυση. Εντούτοις, η θεραπεία αυτή δεν είναι ελεύθερη παρενεργειών και συστήνεται μόνον αφού ληφθούν υπόψη τόσο τα οφέλη, όσο και οι όποιοι κίνδυνοι.
Στα πλαίσια της αντιμετώπισης των εξάψεων κατά περίπτωσιν χορηγούνται και συγκεκριμένα αντικαταθλιπτικά δισκία. Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας αυτής πάντως δεν φαίνεται να είναι τόσο αποτελεσματική, όσο η χορήγηση ορμονών.
Σκευάσματα, τα οποία περιέχουν κατά κύριο λόγο προϊόντα της σόγιας, έχουν παρόμοια δράση με τα ορμονικά σκευάσματα και για το λόγο αυτό συστήνονται σε κάποιες γυναίκες, προς αντιμετώπιση των εξάψεων. Τέτοιου είδους σκευάσματα προωθούνται ω «φυτικά» ή «φυσικά» και με ηπιότερη δράση εν σχέσει με τα «αμιγώς ορμονικά» σκευάσματα και λιγότερες παρενέργειες. Είναι απαραίτητο όμως να έχουμε υπόψη μας, πως η βιβλιογραφία σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των σκευασμάτων αυτών είναι μάλλον περιορισμένη. Εξάλλου αυτά θεωρούνται συμπληρώματα διατροφής και ως τέτοια δεν υπόκεινται στους ελέγχους, στους οποίους υπόκεινται τα φαρμακευτικά σκευάσματα από διεθνείς εξειδικευμένους οργανισμούς. Επομένως, ούτε η ποιότητά τους είναι πάντα εξασφαλισμένη…
Υπάρχουν όμως και κάποια μέτρα, που αφορούν τον τρόπο ζωής, η υιοθέτηση των οποίων φαίνεται, πως είναι ωφέλιμη στα πλαίσια της αντιμετώπισης των εξάψεων. Τέτοια είναι:
• η αποφυγή παραγόντων, που θεωρούνται «εκλυτικοί», δηλαδή «προκαλούν εξάψεις» (παχυσαρκία, ψυχολογική πίεση, κατανάλωση οινοπνευματωδών, καφεΐνης, κάπνισμα)
• η επιλογή ενδυμασίας, που αφήνει το σώμα να «αναπνεύσει» (π.χ. βαμβακερά και άνετα ρούχα)
• η επαρκής ενυδάτωση
• η επιλογή χλιαρού νερού στο μπάνιο έναντι του ζεστού
Ενδιαφέρον τέλος παρουσιάζει και μία μικρή σχετική μελέτη του 2007, το συμπέρασμα της οποίας ήταν, πως η τακτική ερωτική επαφή ενδέχεται να συνδέεται με μείωση των εξάψεων!
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Δείτε ΕΔΩ πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ριζικά την κολπική ξηρότητα, χάρη στους υπερήχους HIFU!
Κλείστε ΕΔΩ το ραντεβού σας, για να αντιμετωπίζουμε όποιο γυναικολογικό θέμα σας απασχολεί!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Ενδεικτική βιβλιογραφία
McCoy N, Culter W, Davidson JM. Relationships among sexual behavior, hot flashes, and hormone levels in perimenopausal women. Arch Sex Behav. 1985 Oct;14(5):385-94. doi: 10.1007/BF01542000. PMID: 4062536.
Greendale GA, Petersen L, Zibecchi L, Ganz PA. Factors related to sexual function in postmenopausal women with a history of breast cancer. Menopause. 2001 Summer;8(2):111-9. doi: 10.1097/00042192-200103000-00006. PMID: 11256871.
Ghazanfarpour M, Khadivzadeh T, Babakhanian M. Investigating the Relationship Between Sexual Function and Quality of Life in Menopausal Women. J Family Reprod Health. 2016 Dec;10(4):191-197. PMID: 28546818; PMCID: PMC5440818.
Akinwale SO. Comparative study of coitus and non-coitus in the treatment of menopausal symptoms. Afr J Med Med Sci. 2007 Mar;36(1):17-21. PMID: 17874489.
