Γιατί συνιστάται να επισκέπτεται μια γυναίκα ανά τακτά χρονικά διαστήματα το γυναικολόγο της;
Η τακτική επίσκεψη στο γυναικολόγο αποσκοπεί στoν όσο το δυνατόν πρωιμότερο εντοπισμό ενδεχόμενων προβλημάτων, που άπτονται της υγείας της γυναίκας. Όσο πιο νωρίς εντοπισθεί ένα πρόβλημα, τόσο πιο εύκολη, αλλά και αποτελεσματική είναι η αντιμετώπισή του.
Επομένως, η επίσκεψη αυτή στόχο έχει την πρόληψη και όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι: «Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν».
Ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή είναι η πρώτη επίσκεψη μια νεαρής γυναίκας στο γυναικολόγο της, αφού η εμπειρία της αυτή θα τη βοηθήσει να χτίσει μια σχέση εμπιστοσύνης τόσο με τον ιατρό της, όσο και με το ίδιο το σώμα της.
Πότε καλό θα ήταν ένα κορίτσι να επισκεφθεί για πρώτη φορά το γυναικολόγο;
Ιδανικά, η πρώτη αυτή επίσκεψη καλό θα ήταν να πραγματοποιείται, όταν το κορίτσι είναι μεταξύ των 13 και των 15 ετών.
Εκ πρώτοις όψεως η ηλικία αυτή θα μπορούσε να κριθεί ως ιδιαίτερα μικρή, για να επισκεφθεί το κορίτσι το γυναικολόγο. Όμως τότε η νεαρή γυναίκα διανύει την περίοδο της ζωής της, που ονομάζεται ήβη.
Πρόκειται για μια περίοδο, που χαρακτηρίζεται από ραγδαίες αλλαγές τόσο στο σώμα της έφηβης, όσο και στην ψυχή της. Το κορίτσι τότε παίρνει απότομα ύψος και το σώμα της χάνει σταδιακά την «παιδικότητά» του και ομοιάζει όλο και περισσότερο με σώμα γυναίκας. Συγκεκριμένα, αναπτύσσονται οι μαστοί και η τρίχωση του εφηβαίου. Επόμενον είναι, οι απότομες αυτές αλλαγές να επηρεάζουν σημαντικά τόσο τη διάθεση, όσο και την εν γένει ψυχική κατάσταση του κοριτσιού.
Επιπροσθέτως, ίσως το σημαντικότερο ορόσημο της εφηβείας είναι η εμμηναρχή. Με αυτόν τον όρο αναφερόμαστε στην έναρξη της έμμηνου ρύσης. Συνήθως, ένα κορίτσι βλέπει για πρώτη φορά περίοδο μεταξύ των 12 και 13 ετών και συχνά το γεγονός αυτό το ταράζει αρκετά.
Φυσικόν είναι κάποιος να αναρωτηθεί: «μήπως στην ηλικία των 13 με 15 ετών, ένα κορίτσι δεν είναι ψυχολογικά έτοιμο να «αντιμετωπίσει» το γυναικολόγο, ειδικά αφού αισθάνεται το «βάρος» όλων αυτών των συνταρακτικών αλλαγών;».
Ακριβώς, όμως εξαιτίας του ψυχολογικού βάρους, που αισθάνεται η έφηβη λόγω των αλλαγών στη ζωή της, τότε είναι και η κατάλληλη στιγμή να επισκεφθεί για πρώτη φορά το γυναικολόγο.
Οι απορίες της… πολλές! Και οι ανησυχίες της επίσης… Μια έφηβη, που επισκέπτεται το γυναικολόγο, μπορεί να βρει απάντηση στις απορίες της, ενώ και οι ανησυχίες της είναι πιθανό να κατευναστούν. Έτσι θα μπορεί ευκολότερα να συμφιλιωθεί με το ραγδαίως μεταβαλλόμενο σώμα της και να δεχθεί ευκολότερα τις αλλαγές του.
Τι να περιμένει η έφηβη από την πρώτη επίσκεψή της στο γυναικολόγο;
Αν δεν υφίστανται συγκεκριμένα συμπτώματα, όπως ανώμαλη κολπική αιμόρροια ή κοιλιακό άλγος, τα οποία ενδεχομένως να χρήζουν διερεύνησης, συνήθως η πρώτη αυτή επίσκεψη δεν περιλαμβάνει κλινική εξέταση.
Κατά κύριο λόγο η επίσκεψη αυτή περιορίζεται στη λήψη ενός ιατρικού ιστορικού και στην απάντηση των ερωτήσεων της έφηβης.
Παράλληλα η νεαρή γυναίκα ενημερώνεται για τα πλεονεκτήματα της πρόληψης των γυναικολογικών παθήσεων, η οποία επιτυγχάνεται δια του τακτικού γυναικολογικού ελέγχου. Η ενημέρωση αυτή θα μπορούσε να επεκταθεί και στην περιγραφή της κλινικής εξέτασης, στην οποία υπόκειται μία γυναίκα κατά τον έλεγχο αυτό.
Εξάλλου, η έφηβη θα μπορούσε να ενημερωθεί, αν τεθεί το σχετικό ερώτημα, και σχετικά με θέματα, που άπτονται της αντισύλληψης, αλλά και της προστασίας από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Μήπως όμως η ενημέρωση της έφηβης για θέματα σεξουαλικής συμπεριφοράς εκληφθεί από αυτήν ως μία «άτυπη άδεια» να ξεκινήσει τη σεξουαλική της ζωή;
Αυτή είναι μια ανησυχία, που πολλοί γονείς – δικαίως – εκφράζουν.
Ευτυχώς, όμως τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα είναι μάλλον καθησυχαστικά.
Φαίνεται, πως η ενημέρωση των εφήβων πάνω σε θέματα σεξουαλικότητας δεν συνδέεται ούτε με αύξηση της σεξουαλικής τους δραστηριότητας, ούτε με μείωση της ηλικίας έναρξης σεξουαλικών σχέσεων, αλλά ούτε και με την εκδήλωση συμπεριφορών, που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ανεύθυνες.
Πότε μια νεαρή γυναίκα συνιστάται να κάνει test Παπανικολάου για πρώτη φορά;
Οι περισσότεροι διεθνείς οργανισμοί συνιστούν να γίνει για πρώτη φορά test Παπανικολάου, όταν η κοπέλα συμπληρώσει το 21ο έτος ηλικίας ή εντός τριετίας από την έναρξη των σεξουαλικών επαφών.
Πώς μπορούμε να «προετοιμάσουμε» κατάλληλα ένα νεαρό κορίτσι για την πρώτη του επίσκεψη στο γυναικολόγο;
Αρκετές γυναίκες αισθάνονται νευρικότητα εν όψει του ραντεβού τους με το γυναικολόγο, πολλώ δε μάλλον ένα νεαρό κορίτσι, που θα τον επισκεφθεί για πρώτη φορά.
Είναι σημαντικό να έχει ενημερωθεί, πως ο ιατρός θα τη ρωτήσει για θέματα προσωπικά και – ως ένα βαθμό – «ευαίσθητα». Προκειμένου, να μη νιώσει άβολα (ή τουλάχιστον να νιώσει λιγότερο άβολα), πρέπει να ξέρει, πως οι απαντήσεις, που θα δώσει είναι αφενός αυστηρώς εμπιστευτικές, αφετέρου χρήσιμες, ώστε ο ιατρός να τη συμβουλέψει σωστά. Έτσι, συνιστάται να απαντά με ειλικρίνεια και κατά το δυνατόν με σαφήνεια.
Επιπροσθέτως, το κορίτσι θα πρέπει να ενθαρρυνθεί να θέσει στον ιατρό και τα δικά του ερωτήματα.
Δεν υπάρχουν ερωτήσεις «παράξενες», «ανόητες» ή «αστείες»!
Ο ιατρός, που έχει απέναντί της, είναι εκεί για να τη βοηθήσει και δεν θα ταραχθεί ό,τι και να του πει, όσο περίεργο και αν αυτό φαντάζει, το πιθανότερο είναι να το έχει ξανακούσει πολλές φορές, από πολλά άλλα κορίτσια, που βρέθηκαν στην ίδια θέση.
Αντί επιλόγου…
Η πρώτη επίσκεψη στο γυναικολόγο είναι μια ευαίσθητη στιγμή για την έφηβη. Είναι όμως και μια ευκαιρία, για να αρχίσει να εμπλέκεται και η ίδια ενεργά στην προστασία της υγείας της, αφού αφενός θα έχει την ευκαιρία να λάβει απαντήσεις για αυτά, που την απασχολούν, αφετέρου θα μπορέσει να ενημερωθεί για το πώς μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό της.
Ίσως έτσι νιώσει, πως παίρνει και αυτή σε κάποιο – έστω μικρό – βαθμό τον έλεγχο της ζωής της. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ένα κορίτσι, που νιώθει, πως όλα γύρω του αλλάζουν με καταιγιστικούς ρυθμούς και το σώμα της, αλλά και η ψυχή της δεν προλαβαίνουν να «καταγράψουν» και να «ερμηνεύσουν» τις αλλαγές αυτές…
Ας μην εκπλαγεί λοιπόν η νεαρά, αν τελικά η πρώτη της επίσκεψη στο γυναικολόγο αποδειχθεί μια μάλλον ευχάριστη εμπειρία.
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
