Ας θυμηθούμε την ανατομία της μήτρας…
Ο αρχαιοελληνικός όρος, με τον οποίο περιγραφόταν η μήτρα είναι «υστέρα».
Η μήτρα είναι ένα κοίλο όργανο (δηλαδή περικλείει στο εσωτερικό της κοιλότητα). Τα τοιχώματα της κοιλότητας αυτής αποτελούνται κατά κύριο λόγο από μυϊκό ιστό και σε μικρότερο ποσοστό από συνδετικό ιστό (έτσι ονομάζεται το είδος αυτό του ιστού, που βασική λειτουργία έχει τη σύνδεση των ιστών και των οργάνων του σώματος, αλλά και τη στήριξή τους).
Η κοιλότητα της μήτρας ονομάζεται ενδομητρική κοιλότητα και καλύπτεται εσωτερικά από έναν εξειδικευμένο ιστό, ο οποίος ονομάζεται ενδομήτριο. Δύο στρώματα (στιβάδες) διακρίνουμε στο ενδομήτριο:
• Τη βασική στιβάδα, της οποίας η δομή παραμένει αμετάβλητη κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου.
• Τη λειτουργική στοιβάδα, η οποία υπό την επιρροή των ορμονών, που ρυθμίζουν τον κύκλο¸ εμπλουτίζεται σε αγγεία και θρεπτικά στοιχεία, ώστε περί τα μέσα του κύκλου (κατά τις λεγόμενες γόνιμες ημέρες) να είναι έτοιμη να «υποδεχθεί» το έμβρυο (αν επέλθει γονιμοποίηση) και να υποστηρίξει την ανάπτυξή του. Αν δεν επέλθει γονιμοποίηση, τότε η λειτουργική στιβάδα αποπίπτει («πέφτει») και εξέρχεται εκ του τραχήλου και του κόλπου υπό τη μορφή τεμαχίων ιστού αναμεμιγμένων με αίμα κατά την έμμηνο ρύση (την περίοδο δηλαδή).
Στην παρακάτω σχηματική απεικόνιση μπορούμε να διακρίνουμε τη μήτρα εντός της πυέλου της γυναίκας και την ενδομητρική κοιλότητα. Η ενδομητρική κοιλότητα έχει σχήμα ανάποδου τριγώνου, στις κορυφές του οποίου συναντάμε 3 ανοίγματα:
• το τραχηλικό στόμιο
Πώς αλλάζει η μήτρα με την αρχή της εφηβείας;
Η δομή της μήτρα μεταβάλλεται με την ηλικία της γυναίκας.
Το πρώτο «ορόσημο», που καθορίζει μία ριζική αλλαγή στη δομή της μήτρας είναι η είσοδος του κοριτσιού στην εφηβεία. Όπως έδειξε και μελέτη του 1996 η απαρχή της εφηβείας χαρακτηρίζεται από σταδιακή αύξηση των διαστάσεων της μήτρας και του πάχους του ενδομητρίου, αλλά και από αλλαγή σχήματος της μήτρας, το οποίο από «σωληνωτό» μετατρέπεται στο γνωστό σχήμα αχλαδιού. Φαίνεται, πως η αλλαγές αυτές εξαρτώνται από τις μεταβολές, στην παραγωγή των ορμονών, που συνδέονται με την έναρξη της εφηβείας.
Πώς αλλάζει η μήτρα με την αρχή της εμμηνόπαυσης;
Σε μελέτη του 2013 οι ερευνητές διεπίστωσαν άλλωστε, πως το μήκος της μήτρας από τη μέγιστη μέση τιμή του των 72 χιλιοστών στην ηλικία των 40 ετών μειώνεται σταδιακά στα 42 χιλιοστά στην ηλικία των 80 ετών. Παράλληλα μεταβάλλεται και το σχήμα της μήτρας, αφού με την ηλικία γίνεται όλο και πιο «σφαιρική».
Έχει υποτεθεί, πως οι μεταβολές αυτές οφείλονται σε μεταβολές τόσο του ποσοστού συνδετικού ιστού στο τοίχωμα της μήτρας, όσο και σε μεταβολές στη σύνθεση του ιστού αυτού. Οι μεταβολές αυτές φαίνεται, πως συνδέονται με τη μείωση της παραγωγής ορμονών από τις ωοθήκες, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση.
Πώς αλλάζει η μήτρα σχετικά με το αν η γυναίκα έχει ή όχι γεννήσει στη ζωή της;
Στην προαναφερθείσα μελέτη του 2013 οι ερευνητές διεπίστωσαν, πως οι μήτρες των γυναικών, που είχαν αποκτήσει παιδιά είχαν κατά μέσον όρο μεγαλύτερο μήκος καθώς και πρόσθιο – οπίσθια διάμετρο εν σχέσει με τις μήτρες ατόκων γυναικών.
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
– NA Bridges,AC ooke,MJ RHealy,PC Hindmarsh,CGD Brook, “Growth of the uterus”, Archives of Disease in Childhood 1996;75:330-331
– J. VERGUTS, L. AMEYE, T. BOURNE and D. TIMMERMAN, “Normative data for uterine size according to age and gravidity and possible role of the classical golden ratio”, Ultrasound Obstet Gynecol 2013; 42: 713–717
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας