Λίγα λόγια εισαγωγικά…
Η απόξεση ενδομητρίου είναι μία από τις πιο συνηθισμένες γυναικολογικές επεμβάσεις. Δια αυτής ο ιατρός αφαιρεί από την ενδομητρική κοιλότητα (έτσι ονομάζεται η κοιλότητα της μήτρας, εντός της οποίας μεγαλώνει το μωρό) ιστό, που συνήθως αποστέλλεται εν συνεχεία στο παθολογοανατομικό εργαστήριο, προκειμένου να ελεγχθεί κάτω από το μικροσκόπιο.
Ποιες είναι οι αντενδείξεις στην απόξεση του ενδομητρίου;
Υπάρχουν κάποιες καταστάσεις, η παρουσία των οποίων είναι αρκετή, ώστε ο ιατρός να χρειαστεί να επανεξετάσει την σύστασή του για υποβολή της γυναίκας σε απόξεση του ενδομητρίου, αξιολογώντας κατά περίπτωσιν και βάσει των εκάστοτε ενδείξεων (είτε αυτές σχετίζονται με την κύηση είτε όχι), κατά πόσον τα ενδεχόμενα οφέλη της επέμβασης αυτής υπερτερούν των ενδεχομένων κινδύνων.
Ο κατάλογος με τις αντενδείξεις περιλαμβάνει:
• Ενεργές φλεγμονές στην περιοχή της πυέλου
• Διαταραχές πηκτικότητας του αίματος
• Λήψη αντιπηκτικής αγωγής
• Σοβαρά προβλήματα υγείας
• Πιθανότητα βιωσιμότητας του εμβρύου
• Επιθυμία γυναίκας
Οι ενεργές φλεγμονές της πυέλου και η απόξεση
Οι ενεργές φλεγμονές στην περιοχή της πυέλου ενδέχεται να εντοπίζονται εντός της ενδομητρικής κοιλότητας (ενδομητρίτιδες) ή εντός των σαλπίγγων (σαλπιγγίτιδες). Στις φλεγμονές αυτές συγκαταλέγεται και η πυόμητρα. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σοβαρή ενδομητρίτιδα, η οποία χαρακτηρίζεται από τη συλλογή πυώδους υγρού στην ενδομητρική κοιλότητα.
Οι φλεγμονές αυτές δεν δίνουν πάντα σαφή συμπτωματολογία, αν όμως η κλινική εικόνα και τα αποτελέσματα των κλινικών εξετάσεων υποδηλώνουν την ύπαρξη τέτοιου είδους φλεγμονών, συνήθως συστήνεται της απόξεσης να προηγηθεί η αντιμετώπισή τους με αντιβιοτική αγωγή.
Ειδικά, όσον αφορά την πυόμητρα, η κατάσταση αυτή ενδέχεται να μη δώσει κανένα σύμπτωμα και κατά τη διαστολή του τραχήλου στα πλαίσια της απόξεσης, ο ιατρός να παρατηρήσει την εκροή πυώδους υγρού από αυτόν. Εν τοιαύτη περιπτώσει η απόξεση διακόπτεται αυτομάτως, καθότι ο κίνδυνος διάτρησης της μήτρας είναι αυξημένος και, αν κάτι τέτοιο συμβεί, ενδέχεται το πυώδες υγρό να ρεύσει προς την κοιλιά με οδυνηρές συνέπειες για τη γυναίκα.
Διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος και απόξεση
Ο μηχανισμός πήξης του αίματος είναι απαραίτητος για την ανακοπή αιμορραγιών μετά από τραυματισμούς των αγγείων. Αν ο μηχανισμός αυτός «δεν λειτουργεί σωστά», μιλάμε για διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος.
Υπάρχουν διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος, οι οποίες χαρακτηρίζονται από αδυναμία των σχετικών μηχανισμών να προκαλέσουν την πήξη του αίματος, η οποία θα απέτρεπε ενδεχόμενη αιμορραγία μετά από τραυματισμό των αγγείων.
Η απόξεση του ενδομητρίου είναι – όπως άλλωστε ισχύει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό για όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις – μία επέμβαση «τραυματική» για τους ιστούς της μήτρας. Επομένως, αν υφίστανται τέτοιου είδους διαταραχές, αυξημένη είναι η πιθανότητα αιμορραγίας μετά από την απόξεση. Στις περιπτώσεις αυτές η επέμβαση αντιμετωπίζεται ως υψηλού κινδύνου και, αν θεωρηθεί, ότι τα ενδεχόμενα οφέλη είναι σημαντικότερα από τους κινδύνους, λαμβάνονται ειδικά μέτρα ασφαλείας σε συνεννόηση με τους αιματολόγους, τους καρδιολόγους και τους αναισθησιολόγους.
Υπάρχουν και διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος, που χαρακτηρίζονται από «υπερδραστηριότητα» του μηχανισμού πήξης του αίματος. Άτομα, που εμφανίζουν τέτοιου είδους διαταραχές, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν θρομβώσεις. Για το λόγο αυτό, τέτοια άτομα εμφανίζουν συχνότερα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, στεφανιαία νόσο ή επεισόδια θρομβοεμβολής.
Προκειμένου να προληφθούν τέτοιου είδους καταστάσεις οι παρουσιάζοντες αυτού του είδους της διαταραχές πηκτικότητας του αίματος λαμβάνουν σε χρόνια βάση φαρμακευτική αγωγή, η οποία αποσκοπεί στην «παρεμπόδιση» της πήξης του αίματος, τη λεγόμενη αντιπηκτική αγωγή. Κάποια είδη αντιπηκτικής αγωγής αυξάνουν τις πιθανότητες αιμορραγίας μετά από την απόξεση του ενδομητρίου.
Επομένως, πριν μία γυναίκα, που εμφανίζει προδιάθεση για εκδήλωση θρομβώσεων, υποβληθεί σε απόξεση του ενδομητρίου, συνιστάται να απευθυνθεί στον ιατρό, που της χορηγεί τη σχετική αγωγή, ώστε αυτή να ρυθμιστεί καταλλήλως εν όψει της επέμβασης.
Κάποιες γυναίκες λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή, ενδεχομένως στα πλαίσια της αντιμετώπισης των συνεπειών παλαιοτέρων αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων ή στεφανιαίας νόσου. Και στις περιπτώσεις αυτές είναι απαραίτητο να γίνει αναπροσαρμογή της συγκεκριμένης αγωγής, πάντα σε συνεννόηση με τους θεράποντες καρδιολόγους, αιματολόγους ή αγγειολόγους πριν από την διενέργεια της απόξεσης, ώστε να αποφευχθούν ενδεχόμενες αιμορραγίες μετά την επέμβαση.
Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στην ασπιρίνη, η οποία εκτός από την αναλγητική ή αντιπυρετική της δράση, έχει και αντιαιμοπεταλιακή δράση (παρεμποδίζει τη λειτουργία των αιμοπεταλίων, που είναι κύτταρα του αίματος «επιφορτισμένα» με την παρεμπόδιση αιμορραγιών). Για το λόγο αυτό η λήψη ασπιρίνης απαγορεύεται για μία εβδομάδα πριν από ενδεχόμενη απόξεση. Αν η ασπιρίνη λαμβάνεται στα πλαίσια της πρόληψης αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων ή στεφανιαίας νόσου, τότε η χορήγησή της συνιστάται να διακοπεί σε συνεννόηση με τους θεράποντες ιατρούς πριν την απόξεση.
Σοβαρά προβλήματα υγείας και απόξεση
Εσφαλμένα έχει διατυπωθεί η άποψη, πως η απόξεση είναι μία «επέμβαση ρουτίνας». Πέραν του γεγονότος, πως δεν υπάρχει εν τοις πράγμασι «επέμβαση ρουτίνας», καθότι και η «απλούστερη» επέμβαση έχει τους κινδύνους της, η απόξεση θεωρείται μία επέμβαση «μετρίας επικινδυνότητας».
Εντούτοις, δεδομένου ότι η γυναίκα λαμβάνει αναισθησία (έστω «ελαφρά» – δηλαδή μέθη), αυτή υπόκειται στους όποιους κινδύνους της αναισθησίας. Σήμερα, αν και οι κίνδυνοι της αναισθησίας έχουν αμβλυνθεί σε σημαντικό βαθμό, παραμένουν λιγότερο πιθανοί μεν, υπαρκτοί δε.
Γυναίκες, με σοβαρά καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα υποβάλλονται σε απόξεση του ενδομητρίου μετά από περίσκεψη και αφού συνεκτιμηθούν οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι και τα αναμενόμενα οφέλη.
Πιθανότητα βιωσιμότητας του εμβρύου και απόξεση
Μία από τις ενδείξεις της απόξεσης είναι η αποβολή. Πριν όμως ο ιατρός συστήσει την επέμβαση αυτή είναι απαραίτητο δια της διενεργείας διαδοχικών υπερηχογραφικών ελέγχων και μετρήσεων β – χοριακής να έχει επαρκώς τεκμηριωθεί η μη βιωσιμότητα του εμβρύου.
Απόξεση και άρνηση της γυναίκας
Η απόξεση, όπως άλλωστε συμβαίνει και με κάθε επέμβαση «μικρή» ή «μεγάλη», δεν εκτελείται ποτέ χωρίς της συγκατάθεση της ασθενούς. Φυσικά, είναι απαραίτητο η ενδιαφερομένη να έχει προηγουμένως επαρκώς ενημερωθεί για τα οφέλη της απόξεσης και τις ενδεχόμενες επιπλοκές της επέμβασης.
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
