Η αποκόλληση πλακούντα με λίγα λόγια…
Ο όρος αποκόλληση πλακούντα είναι εν μέρει αυτονόητος, καθότι περιγράφει μία κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από την απόσπαση του πλακούντα από την εσωτερική επιφάνεια της ενδομητρικής κοιλότητας (δηλαδή ο πλακούντας «ξεκολλάει» από το τοίχωμα της μήτρας).
Πρόκειται για μία εν δυνάμει σοβαρή επιπλοκή της εγκυμοσύνης, η οποία επηρεάζει το 1% περίπου του συνόλου των κυήσεων και ενδέχεται να έχει σοβαρές συνέπειες τόσο για τη μητέρα, όσο και για το μωρό.
Πότε γίνεται εισαγωγή της εγκύου στο νοσοκομείο;
Καταρχάς, αν υφίσταται υποψία αποκόλλησης πλακούντα, επιβάλλεται η άμεση εισαγωγή της εγκύου σε μαιευτική κλινική.
Η αποκόλληση πλακούντα είναι από τις σοβαρότερες επιπλοκές της κύησης και εξαιτίας της ενδέχεται να τεθεί σε κίνδυνο όχι μόνον η υγεία και η ζωή του μωρού, αλλά και η υγεία και η ζωή της μητέρας του. Για το λόγον αυτόν η εισαγωγή θα πρέπει να γίνει σε μαιευτική κλινική, επαρκώς στελεχωμένη με έμπειρο προσωπικό και άρτιο εξοπλισμό, διαθέτουσα τόσο Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (Μ.Ε.Ν.Ν.), όσο και Μονάδα Εντατικής Θεραπείας ενηλίκων (Μ.Ε.Θ.).
Τι γίνεται μόλις η έγκυος εισαχθεί στο νοσοκομείο;
Άμα τη εισαγωγεί της στο νοσοκομείο, τόσο η έγκυος, όσο και το μωρό τίθενται άμεσα υπό στενή παρακολούθηση.
Στα πλαίσια της παρακολούθησης αυτής έχουμε συνεχή καταγραφή των ζωτικών σημείων της μητέρας (αρτηριακή πίεση, συχνότητα σφυγμού, κορεσμός οξυγόνου και θερμοκρασία), ενώ το μωρό τίθεται υπό συνεχή καρδιοτοκογραφική παρακολούθηση.
Φυσικά εκτελείται και μαιευτικό υπερηχογράφημα, ώστε να εξακριβωθεί η ηλικία της κύησης (ειδικά σε περιπτώσεις, που αυτή δεν έχει ήδη καθοριστεί με ικανοποιητική ακρίβεια), να ελεγχθεί η ανάπτυξη του μωρού, η θέση του μωρού, η ποσότητα αμνιακού υγρού και η θέση του πλακούντα, ώστε να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο επιχειλίου ή προδρόμου πλακούντα.
Από τη μητέρα λαμβάνεται δείγμα αίματος, ώστε να ελεγχθεί τόσο ο αιματοκρίτης της, όσο και η λειτουργία των νεφρών και του ήπατος, καθώς και η λεγόμενη πηκτικότητα του αίματος, δηλαδή κατά πόσον ο μηχανισμός πήξης του αίματος λειτουργεί άρτια.
Από την εξέταση του δείγματος αίματος εξακριβώνουμε εξάλλου και την ομάδα αίματος της μητέρας. Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει ενδεχομένης μετάγγισής της.
Ενδέχεται, στην έγκυο να τεθεί και ουροκαθετήρας προκειμένου να καταστεί δυνατή η παρακολούθηση της διούρησής της (καταγράφουμε την ποσότητα των παραγομένων ούρων).
Σίγουρα θα τεθεί φλεβοκαθετήρας (ενδεχομένως και δύο φλεβοκαθετήρες), δια των οποίων θα αρχίσει η έγχυση ορών και αν χρειαστεί, μετάγγιση αίματος και πλάσματος.
Πότε ο ιατρός αποφασίζει να προχωρήσει σε τοκετό;
Η απόφαση για τοκετό λαμβάνεται επί τη βάσει της κλινικής κατάστασης της μητέρας, αλλά και της κατάστασης του μωρού.
Αν κριθεί, πως η απώλεια αίματος της εγκύου είναι μεγάλη και τα ζωτικά της σημεία (πίεση και συχνότητα σφυγμού) υποδηλώνουν, πως ο οργανισμός της δεν δύναται να αντιρροπήσει την απώλεια αυτή (είναι λέμε αιμοδυναμικά ασταθής), τότε η καισαρική τομή είναι μονόδρομος.
Η καισαρική τομή σε περιπτώσεις αποκόλλησης πλακούντα δεν είναι απλή υπόθεση, ιδιαίτερα αν έχουν κάνει την εμφάνισή τους και διαταραχές του μηχανισμού πήξης του αίματος. Εντούτοις, δια της επέμβασης αυτής ο μαιευτήρας δύναται να «φθάσει» στα αιμορραγούντα αγγεία και να επέμβει επ’ αυτών.
Αν ο έλεγχος της αιμορραγίας δεν καταστεί δυνατός, τότε δεν αποκλείεται, προκειμένου να σωθεί η ζωή της γυναίκας, να χρειαστεί ακόμα και χειρουργική αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομή).
Σε τοκετό προχωράει ο ιατρός και αν ο καρδιοτοκογραφικός έλεγχός καταγράψει σημεία δυσχέρειας του μωρού. Και στην περίπτωση αυτή προτιμάται στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η καισαρική τομή, διότι είναι ο ταχύτερος δυνατός τρόπος εξόδου του νεογνού, το οποίο είναι απαραίτητο να δεχθεί άμεσα τη φροντίδα των νεογνολόγων, που συνήθως παρίστανται στην καισαρική τομή, αν υφίσταται υποψία αποκόλλησης πλακούντα.
Ο φυσιολογικός τοκετός δεν προτιμάται στις περιπτώσεις αποκόλλησης του πλακούντα, παρά μόνον αν έχει επέλθει ενδομήτριος θάνατος του μωρού και τότε, μόνον αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για σχετικά γρήγορο τοκετό.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
