Στην παρακάτω εικόνα (απεικονίζεται Μονοχοριακή/ Διαμνιακή δίδυμη κύηση) συνοψίζονται σχηματικά οι χαρακτηριστικές συνέπειες του Συνδρόμου Έμβρυο – Εμβρυϊκής Μετάγγισης. Στην εικόνα αυτή καθίσταται ξεκάθαρο, πως οι συνέπειες του συγκεκριμένου συνδρόμου είναι διαφορετικές για το έμβρυο, το οποίο δέχεται τη μεγαλύτερη ποσότητα αίματος (έμβρυο – λήπτης), από τις συνέπειες, που υπόκειται το έμβρυο, που δέχεται τη μικρότερη ποσότητα αίματος (έμβρυο – δότης).
Ποιες είναι οι συνέπειες του Συνδρόμου Έμβρυο – Εμβρυϊκής Μετάγγισης για το έμβρυο λήπτη;
Οι συνέπειες για το έμβρυο λήπτη σχηματικά είναι οι εξής:
• Υπερογκαιμία. Το έμβρυο αυτό λαμβάνει υπερβολικά μεγάλο όγκο αίματος. Κατά συνέπεια η καρδιά του αντιμετωπίζει μεγαλύτερο φορτίο και το έργο της είναι δυσκολότερο. Στο έργο αυτό ενδεχομένως η καρδιά να δυσκολευτεί να ανταποκριθεί και αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας.
• Πολυουρία. Το επιπλέον υγρό, που φθάνει στον έμβρυο – λήπτη αποβάλλεται μέσω των νεφρών του, τα οποία – επόμενον είναι – να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο φορτίο και να αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης νεφρικής ανεπάρκειας. Το έμβρυο αυτό παράγει μεγαλύτερη ποσότητα ούρων.
• Πολυυδράμνιο. Αν τα δύο έμβρυα μεγαλώνουν σε διαφορετικούς σάκους (Μονοχοριακή/ Διαμνιακή κύηση), τότε εξαιτίας της μεγαλύτερης παραγωγής ούρων, ο σάκος του εμβρύου – λήπτη, θα περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα αμνιακού υγρού.
• Οίδημα. Αν το φορτίο υγρών υπερβεί τις δυνατότητες της καρδιάς και των νεφρών του εμβρύου – λήπτη, τότε στον υπερηχογραφικό έλεγχο εντοπίζεται συγκέντρωση υγρού κάτω από το δέρμα του εμβρύου αυτού, εντοπίζεται δηλαδή οίδημα, το οποίο είναι δυσμενές σημείο για την εξέλιξη της υγείας του.
Ποιες είναι οι συνέπειες του Συνδρόμου Έμβρυο – Εμβρυϊκής Μετάγγισης για το έμβρυο – δότη;
Αντίστροφη είναι η εικόνα του εμβρύου – δότη:
• Υπογκαιμία. Στο έμβρυο – δότη φθάνει μικρότερη ποσότητα αίματος, η οποία είναι συχνά ανεπαρκής για την αντιμετώπιση των μεταβολικών του αναγκών. Έτσι το έμβρυο – δότης έχει εκτιμώμενο με το υπερηχογράφημα βάρος 20% μικρότερο από το αδελφάκι του, χωρίς να αποκλείεται η διαφορά εκτιμώμενου βάρους να είναι ακόμα μεγαλύτερη. Γενικά, η ανάπτυξη του εμβρύου αυτού στον τοκετό είναι μη ικανοποιητική, ενώ συχνά παρουσιάζει και αναιμία, η οποία κατά περίπτωση ενδέχεται να είναι βαριά.
• Ολιγουρία. Στο έμβρυο – δότη δεν φθάνει επαρκής ποσότητα ύδατος. Έτσι αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάζει αφυδάτωση, η οποία αντικατοπτρίζεται και στην μικρή παραγωγή ούρων, από τα νεφρά του.
• Ολιγοϋδράμνιο. Αν τα δύο έμβρυα μεγαλώνουν σε διαφορετικούς σάκους (Μονοχοριακή/ Διαμνιακή κύηση), τότε εξαιτίας της μικρότερης παραγωγής ούρων, ο σάκος του εμβρύου – λήπτη, θα περιέχει μικρότερη ποσότητα αμνιακού υγρού.
Μπορούμε να προβλέψουμε ποιες μονοχοριακές κυήσεις είναι πιθανότερο να εμφανίσουν Σύνδρομο Έμβρυο – Εμβρυϊκής Μετάγγισης;
Το Σύνδρομο Έμβρυο – εμβρυϊκής Μετάγγισης φαίνεται, πως είναι ένα τυχαίο γεγονός και δεν είναι δυνατόν στην πράξη να προβλεφθεί σε ποιες μονοχοριακές κυήσεις θα εμφανιστεί. Ο παράγων κληρονομικότητας μάλιστα δεν φαίνεται να εμπλέκεται στην εκδήλωσή του.
Σε ποιο στάδιο της κύησης είναι πιθανότερο να εμφανιστεί το Σύνδρομο Έμβρυο – Εμβρυϊκής Μετάγγισης;
Κρίσιμη περίοδος της εγκυμοσύνης, όσον αφορά την εκδήλωση του συνδρόμου αυτού, είναι το διάστημα μεταξύ 16ης και 25ης εβδομάδας της εγκυμοσύνης. Στο διάστημα αυτό έχουμε ραγδαία ανάπτυξη του πλακούντα, ο οποίος συνήθως σταματάει να αναπτύσσεται πέραν της 25ης εβδομάδας. Κατά την περίοδο αυτή συνήθως ο υπερηχογραφικός έλεγχος είναι συχνός και μπορεί να απαιτείται επανάληψή του κάθε δύο ημέρες.
Πώς παρακολουθούμε μία κύηση, στην οποία έχει εκδηλωθεί το Σύνδρομο Έμβρυο – Εμβρυϊκής Μετάγγισης;
Κατά τη διάρκεια του υπερηχογραφικού ελέγχου με τη μέθοδο Doppler ελέγχουμε τη ροή συγκεκριμένων αγγείων, παράλληλα γίνονται και διαδοχικές εκτιμήσεις της ανάπτυξης εκάστου εμβρύου, καθώς και της ποσότητας αμνιακού υγρού συνολικά και σε κάθε αμνιακό σάκο ξεχωριστά, αν πρόκειται για Διαμνιακή δίδυμη κύηση.
Επιπλέον, με τον υπερηχογραφικό έλεγχο γίνεται και εκτίμηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας, ώστε να εκτιμηθούν οι πιθανότητες για πρόωρο τοκετό, ο οποίος είναι ιδιαίτερα συχνός στη δίδυμη κύηση.
Πώς αντιμετωπίζουμε το Σύνδρομο Έμβρυο – Εμβρυϊκής Μετάγγισης;
Η αντιμετώπισή του Συνδρόμου Έμβρυο – εμβρυϊκής Μετάγγισης είναι μία λεπτή διαδικασία, η οποία αποσκοπεί δια της στενής παρακολούθησης, στην παράταση κατά το δυνατόν της εγκυμοσύνης, ώστε να δοθεί όσο το δυνατόν περισσότερος χρόνος στα έμβρυα να φτάσουν σε ικανοποιητικό βαθμό ωρίμανσης. Όταν κριθεί, πως οι κίνδυνοι από την παράταση της εγκυμοσύνης υποσκελίζουν τα ενδεχόμενα οφέλη, τότε συστήνεται τοκετός, ο οποίος κατά κανόνα διεκπεραιώνεται δια καισαρικής τομής.
Επίσης, εκτιμάται η χρησιμότητα χορήγησης ενέσιμης κορτιζόνης στη μητέρα, ώστε να επιταχυνθεί η ανάπτυξη των πνευμόνων των εμβρύων.
Αν πρόκειται για Διαμνιακή κύηση (τα έμβρυα αναπτύσσονται σε ανεξάρτητους αμνιακούς σάκους), ένα σύνηθες μέτρο είναι οι διαδοχικές αμνιοπαρακεντήσεις κοντά στο έμβρυο – λήπτη, δια των οποίων φαίνεται, πως μειώνεται η πίεση μέσα στη μήτρα και παροδικά βελτιώνεται η κυκλοφορία στον πλακούντα.
Μία άλλη μέθοδος αρκετά πιο εξεζητημένη είναι η χρήση laser (βλ εικόνα), με την οποία επιτυγχάνεται η καταστροφή επιλεγμένων αγγείων του πλακούντα. Τα αγγεία, που «στοχοποιούνται» είναι αυτά οι λεγόμενες αναστομώσεις, δια των οποίων επικοινωνούν οι «παράλληλες» κυκλοφορίες, που μεταφέρουν αίμα σε έκαστο έμβρυο. Σκοπός της μεθόδου αυτής είναι να αποκατασταθεί κατά το δυνατόν η ισορροπημένη κυκλοφορία του αίματος μεταξύ των δύο εμβρύων.
Πάγια οδηγία, που δίνεται στις περιπτώσεις Συνδρόμου Έμβρυο – εμβρυϊκής Μετάγγισης είναι η κατάκλιση, η οποία αφενός μειώνει την πιθανότητα πρόωρου τοκετού, αφετέρου φαίνεται πως έχει ευεργετική επίδραση στην κυκλοφορία στον πλακούντα. Επίσης, φαίνεται, πως επωφελής για την εξέλιξη της εγκυμοσύνης στις περιπτώσεις αυτές είναι και μία δίαιτα πλούσια σε πρωτεΐνες.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Εικόνα διδύμων: Leiden Fetal Therapy [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)]
Εικόνα θεραπείας laser : Francois I. Luks, MD [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)]
