1. Θα πονέσω;
Η εισαγωγή του μεταλλικού καθετήρα και η έναρξη της έγχυσης του ακτινοσκιερού διαλύματος στην έναρξη της διαδικασίας της Υστεροσαλπιγγογραφίας, ενδέχεται να προκαλέσει ήπια δυσφορία. Για το λόγο αυτό συνήθως συστήνεται μισή περίπου ώρα πριν από αυτήν καθαυτήν τη διαδικασία να λάβετε κάποιο κοινό αναλγητικό δισκίο.
2. Πώς θα πρέπει να προετοιμαστώ εν όψει της Υστεροσαλπιγγογραφίας;
Αν και η Υστεροσαλπιγγογραφία κατά κανόνα δεν συνδέεται με την πρόκληση φλεγμονών στη μήτρα ή στις σάλπιγγες, συχνά συνιστάται η χορήγηση προφυλακτικής αντιβιοτικής αγωγής. Η χορήγηση της αγωγής ενδέχεται να ξεκινήσει την προηγουμένη της εξέτασης και ίσως παραταθεί για λίγες ημέρες μετά από αυτήν. Σε κάθε περίπτωση ο θεράπων ιατρός, που έχει γνώση του ιστορικού σας, θα δώσει και τις σχετικές οδηγίες.
Επίσης συνιστάται εν όψει της σαλπιγγογραφίας να λάβετε κάποιο δισκίο με σπασμολυτικό. Τα σπασμολυτικά είναι φάρμακα, που – όπως άλλωστε υποδηλώνει και το όνομά τους – «λύνουν το σπασμό».
3. Γιατί συνιστάται να ληφθούν σπασμολυτικά πριν τη Σαλπιγγογραφία;
Αν παρατηρήσουμε από κοντά μία διατομή της σάλπιγγας (δηλαδή αν κόψουμε κάθετα μία σάλπιγγα και κοιτάξουμε από ποια στρώματα αποτελείται το τοίχωμά της), θα παρατηρήσουμε, πως μέρος του τοιχώματός της περιλαμβάνει και μυ.
Το μυϊκό στρώμα του σαλπιγγικού τοιχώματος είναι απαραίτητο για την επίτευξη των περισταλτικών κινήσεων της σάλπιγγας, δια των οποίων υποβοηθάται η γονιμοποίηση.
Κατά την έγχυση του ακτινοσκιερού διαλύματος στις σάλπιγγες δεν αποκλείεται ο μυς του σαλπιγγικού τοιχώματος να συσπασθεί (να «σφίξει» δηλαδή). Έτσι ο αυλός της σάλπιγγας (το εσωτερικό του σωλήνα) θα κλείσει και το διάλυμα δεν θα καταστεί δυνατό να περάσει. Κατά συνέπεια η σάλπιγγα θα απεικονισθεί ως μη διαβατή, χωρίς στην πραγματικότητα να υφίσταται πρόβλημα διαβατότητας.
Η λήψη σπασμολυτικού λίγο πριν την έναρξη της διαδικασίας της Υστεροσαλπιγγογραφίας εμποδίζει αυτήν ακριβώς τη σύσπαση του μυός του σαλπιγγικού τοιχώματος και αποτρέπει την ενδεχόμενη λήψη εσφαλμένων αποτελεσμάτων μη διαβατότητας των σαλπίγγων.
4. Σε ποια φάση του κύκλου υποβάλλεται μία γυναίκα σε Υστεροσαλπιγγογραφία;
Όταν μία γυναίκα υποβληθεί σε Υστεροσαλπιγγογραφία θέλουμε να είμαστε σίγουροι, πως δεν είναι έγκυος. Για το λόγο αυτό συνιστάται η εξέταση αυτή να γίνει μεταξύ της 7ης και 10ης ημέρας του κύκλου, δηλαδή 2 με 3 ημέρες μετά το πέρας της εμμηνορρυσίας και πριν την ωοθυλακιορρηξία, οπότε και κατά κανόνα η γυναίκα βρίσκεται μακριά από τις γόνιμες ημέρες της.
5. Τι θα γράφουν τα αποτελέσματα, που θα πάρω;
Μετά την εξέταση θα σας παραδοθούν 3 με 6 διαφάνειες, στις οποίες θα απεικονίζεται διαδοχικά η πλήρωση της ενδομητρικής κοιλότητας και των σαλπίγγων, ενώ στην τελευταία διαφάνεια θα απεικονίζεται το ελεύθερο υγρό μέσα στην κοιλιά (μην ανησυχείτε, θα απορροφηθεί χωρίς πρόβλημα).
Στη γνωμάτευση ο ακτινοδιαγνώστης ιατρός, θα περιγράφει:
• τη διαβοτότητα των σαλπίγγων (ευχερώς διαβατές, περιορισμένη διαβατότητα, αδιάβατες)
• το μέγεθος των σαλπίγγων (αν ο αυλός των σαλπίγγων παρουσιάζεται ευρύς, τότε γίνεται διάγνωση μίας παθολογικής κατάστασης, που ονομάζεται Υδροσάλπιγγα και συχνά συνδέεται με υπογονιμότητα)
• το σχήμα της ενδομητρικής κοιλότητας
6. Δηλαδή εκτός από τις σάλπιγγες, με την Υστεροσαλπιγγογραφία, μπορούμε να δούμε και την κοιλότητα της μήτρας;
Η Υστεροσαλπιγγογραφία ενδέχεται να μας δώσει και στοιχεία για τη μορφή της ενδομητρικής κοιλότητας. Έτσι ενδέχεται να απεικονισθούν:
• Ανατομικές ανωμαλίες της ενδομητρικής κοιλότητας
• Πολύποδες
• Ινομυώματα, που προβάλλουν εντός της ενδομητρικής κοιλότητας
• Συμφύσεις
Εδώ θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε, πως τα αποτελέσματα της Υστεροσαλπιγγογραφίας δεν είναι διαγνωστικά για τέτοιες καταστάσεις. Για να καταλήξουμε στην τελική διάγνωση χρειάζεται η γυναίκα να υποβληθεί σε Υστεροσκόπηση, κατά την οποία εντός της ενδομητρικής κοιλότητας ο ιατρός εισάγει οπτικές ίνες, που συνδέονται με μία κάμερα και έτσι απεικονίζεται η ενδομητρική κοιλότητα με όλα τα ενδεχόμενα μορφώματα, που εντοπίζονται εντός αυτής σε πραγματικό χρόνο σε μία οθόνη τηλεόρασης.
7. Αν είναι διαβατές, τότε είναι σίγουρο, πως οι σάλπιγγες λειτουργούν;
Οι σάλπιγγες δεν είναι απλοί σωλήνες, μέσα στους οποίους κυκλοφορούν τα ωάρια μετά από την ωοθυλακιορρηξία και συναντούν τα σπερματοζωάρια, ώστε να επιτευχθεί η γονιμοποίηση. Για την ορθή λειτουργία τους απαιτείται η αρτιότητα του ιστού, που καλύπτει εσωτερικά των αυλό τους (επιθήλιο) και η αρτιότητα της μυϊκής μοίρας του τοιχώματός τους, αλλά και να είναι ελεύθερες να εκτελέσουν τις απαραίτητες περισταλτικές τους κινήσεις (καταστάσεις όπως ενδομητρίωση, φλεγμονές στην περιοχή της λεκάνης ή παλαιότερες χειρουργικές επεμβάσεις, έχουν συνδεθεί με τη δημιουργία συμφύσεων, που εμποδίζουν την κινητικότητα των σαλπίγγων).
Επομένως, η διαβατότητα των σαλπίγγων είναι μεν αναγκαία συνθήκη για τη γονιμοποίηση του ωαρίου μετά από ερωτική επαφή ή σπερματέγχυση, αλλά όχι ικανή συνθήκη για να επιτευχθεί αυτό. Με άλλα λόγια: οι σάλπιγγες μπορεί να είναι διαβατές, αλλά να μην πληρούνται οι συνθήκες της αρτιότητας του επιθηλίου τους, της αρτιότητας της μυϊκής μοίρας του τοιχώματός τους ή της κινητικότητά τους.
Με την Υστεροσαλπιγγογραφία ελέγχεται μόνον η διαβατότητα των σαλπίγγων. Επομένως, υπάρχει η πιθανότητα οι σάλπιγγες να είναι μεν διαβατές, αλλά η ορθή λειτουργία τους να παρεμποδίζεται από άλλους παράγοντες.
8. Μήπως με την Υστεροσαλπιγγογραφία λάβω υψηλή δόση ακτινοβολίας;
Τα σύγχρονα ακτινοσκοπικά μηχανήματα εκπέμπουν εξαιρετικά χαμηλή δόση ακτινοβολίας. Συνεπώς, δεν υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης βλαβών από τη διαδικασία αυτήν.
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
