Ποια είναι τα στάδια της διάγνωσης IUGR;
Η διάγνωση IUGR μπορεί να γίνει μετά τον τοκετό ή κατά τη διάρκεια της κύησης.
Πώς γίνεται η διάγνωση IUGR μετά τον τοκετό;
Τα μωρά, που εμφάνισαν IUGR κατά την κύηση, στον τοκετό εμφανίζουν κάποια ιδιαίτερα σωματικά χαρακτηριστικά:
• Μεγάλο κεφάλι σε σχέση με το σώμα τους
• Μικρή κοιλιά
• Έλλειψη παρειακού λίπους (πρόκειται για το λίπος, που εντοπίζεται στα μάγουλα – η έλλειψή του δίνει στο πρόσωπο των μωρών αυτών «γερασμένη» όψη
• Λεπτός ομφάλιος λώρος
• Μειωμένη μυϊκή μάζα
• Μειωμένη ποσότητα υποδόριου λίπους
• Στιλπνό δέρμα
• Μακριά νύχια
• Μακριά άνω και κάτω άκρα σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα
Φυσικά, η μετά τον τοκετό διάγνωση IUGR έχει σχετική αξία. Σημασία έχει το τι δυνάμεθα να κάνουμε, προκειμένου να διαγνώσουμε την κατάσταση αυτή διαρκούσης της κύησης, ώστε να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα.
Πώς γίνεται η διάγνωση IUGR;
Η εμφάνιση IUGR σημαίνει κατά βάσιν, πως το μωρό αναπτύσσεται μέσα σε ένα «εχθρικό» περιβάλλον, υπό την έννοια πως μέσα στο περιβάλλον αυτό δεν λαμβάνει επαρκείς ποσότητες οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών. Στόχος του ιατρού είναι να διαγνώσει, πως το περιβάλλον είναι «εχθρικό», αλλά και να αποφασίσει «πόσο εχθρικό είναι», ώστε να συστήσει την κατάλληλη θεραπευτική λύση την καίρια στιγμή.
Ίσως το «κλασσικότερο» υπερηχογραφικό εύρημα, που ενδέχεται να υποδηλώνει, πως το περιβάλλον είναι εχθρικό είναι το μικρό μέγεθος του μωρού. Δηλαδή το εκτιμώμενο εμβρυϊκό βάρος, όπως αυτό υπολογίζεται από τον υπερηχογράφο είναι ιδιαίτερα μικρό (κάτω από τη 10η εκατοστιαία θέση).
Όμως το εύρημα αυτό από μόνο του δεν αρκεί, για να διαχωρίσει το έμβρυο με IUGR από το υγειές, απλά μικρό, έμβρυο. Δύο σωματομετρικές παράμετροι του εμβρύου βοηθάνε στη διαφορική διάγνωση των δύο περιπτώσεων:
• Οι διαδοχικές μετρήσεις δια υπερηχογράφου με διαφορά δύο εβδομάδων της μίας από την άλλη: Το υγειές έμβρυο θα έχει σταθερό ρυθμό αύξησης του βάρους του, ενώ το έμβρυο με IUGR είναι πιθανό να εμφανίσει επιβράδυνση της ανάπτυξής του.
• Η μέτρηση της περιμέτρου της κοιλίας του εμβρύου: Συνήθως στα έμβρυα με IUGR η περίμετρος της κοιλίας είναι μικρή σε σχέση με το μέγεθός τους.
Τα κριτήρια αυτά είναι χρήσιμα στον εντοπισμό και των εμβρύων IUGR, που έχουν μέγεθος εντός των φυσιολογικών ορίων. Υπάρχουν έμβρυα, τα οποία αν και παρουσιάζουν φυσιολογικό μέγεθος, στην πραγματικότητα είναι IUGR. Πρόκειται για έμβρυα, που λόγω κληρονομικότητας έχουν την τάση να γίνουν μεγάλα. Έτσι, αν και αναπτύσσονται σε «εχθρικό» περιβάλλον, όπως όλα τα έμβρυα με IUGR, δεν φαίνονται ιδιαίτερα μικρά.
Τα σωματομετρικά αυτά χαρακτηριστικά του εμβρύου είναι χρήσιμα για τη διάγνωση IUGR, αλλά δεν μας δίνουν εικόνα σχετικά με το «βαθμό» του προβλήματος. Η εικόνα αυτή συμπληρώνεται από την εξέταση της ροής του αίματος κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο σε συγκεκριμένα αγγεία με τη μέθοδο Doppler.
Τα αγγεία αυτά είναι:
• Οι μητριαίες αρτηρίες (μεταφέρουν αίμα από τη μαμά στη μήτρα)
• Οι ομφαλικές αρτηρίες (μεταφέρουν αίμα από το μωρό στον πλακούντα)
• Η μέση εγκεφαλική αρτηρία (μεταφέρει αίμα στον εγκέφαλο του μωρού)
Αν η ροή του αίματος στα αγγεία αυτά και κυρίως στις ομφαλικές αρτηρίες καταγραφεί ως «παθολογική», τότε – ειδικά αν και ο όγκος του αμνιακού υγρού είναι ελαττωμένος – μπορεί με σχετική ασφάλεια να τεθεί η διάγνωση IUGR.
Συμπληρωματική, αλλά εξαιρετικά χρήσιμη, εξέταση στη διάγνωση και στην παρακολούθηση IUGR είναι και το καρδιοτοκογράφημα.
Η συχνότητα των υπερηχογραφικών ελέγχων και του καρδιοτοκογραφήματος σε μία κύηση, που αντιμετωπίζει ενδεχόμενο IUGR εξαρτάται από τα ευρήματα της εκάστοτε εξέτασης. Επομένως, το πρόγραμμα παρακολούθησης είναι εξατομικευμένο και καταρτίζεται από το θεράποντα ιατρό.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
