Οποιαδήποτε κατάσταση επηρεάζει τη μεταφορά οξυγόνου και θρεπτικών υλικών από τη μητέρα στο έμβρυο μέσω του πλακούντα, ενδέχεται να καταστήσει το περιβάλλον της μήτρας, μέσα στο οποίο αναπτύσσεται το έμβρυο, «ανεπαρκές» να υποστηρίξει τις ανάγκες του. Έτσι είναι πιθανό να εγκαθιδρυθούν τέτοιες συνθήκες, που να προδιαθέτουν για την εμφάνιση ενδομήτριας υπολειπόμενης ανάπτυξης (IUGR).

Καταστάσεις, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν IUGR περιλαμβάνουν:

•    Παθολογίες της μητέρας, που προκαλούν μείωση της δυνατότητας αυτής να παράσχει επαρκείς ποσότητες οξυγόνου στο μωρό (π.χ. παθολογίες της καρδιάς, των πνευμόνων, κάπνισμα, αιμοσφαιρινοπάθειες)
•    Δυσλειτουργίες των αγγείων, που παρέχουν αίμα στο μωρό, οι οποίες εμφανίζονται εξαιτίας αγγειακών παθήσεων της μητέρας (π.χ. διαβήτης, υπέρταση, αυτοάνοσα)
•    Βλάβες στον πλακούντα, που προκαλούνται από παθολογίες της μητέρας (π.χ. κάπνισμα, θρομβοφιλία, αυτοάνοσα)

Σχηματικά τα αίτια, που βρίσκονται πίσω από την εκδήλωση IUGR, μπορούν να ταξινομηθούν στις εξής κατηγορίες:

•    Μητρικά αίτια (δηλαδή εξαρτώνται από τη μητέρα)
•    Πλακουντιακά αίτια

Ποια είναι τα μητρικά αίτια;

•    Παραμονή σε υψηλό υψόμετρο, όπου η συγκέντρωση της ατμόσφαιρας σε οξυγόνο είναι σχετικά χαμηλή
•    Εργασία, που περιλαμβάνει μετρίου ή μεγάλου βαθμού σωματική κόπωση (π.χ. περιλαμβάνει την τακτική άρση βάρους ή την παρατεταμένη ορθοστασία)
•    Άσθμα
•    Καρδιοπάθειες
•    Διαβήτης (προϋπάρχων ή διαβήτης κύησης)
•    Θρομβοφιλία
•    Υπέρταση
•    Προεκλαμψία (φαίνεται πως η προεκλαμψία και το IUGR «μοιράζονται» κοινό αίτιο αφού αμφότερες οι παθολογίες έχουν συνδεθεί με δυσλειτουργίες του πλακούντα)
•    Νεφρική ανεπάρκεια
•    Αυτοάνοσα νοσήματα

Ποια είναι τα πλακουντιακά αίτια;

•    Υπερβολικά μικρός πλακούντας (με βάρος μικρότερο των 350 γραμμαρίων)
•   Ανωμαλίες στα αγγεία του πλακούντα και του ομφάλιου λώρου
•    Βλάβες στην αγγείωση του πλακούντα λόγω παθολογιών (π.χ. θρομβοφιλία ή λοιμώξεις και φλεγμονές)
•   Αποκόλληση πλακούντα (ο πλακούντας έχει ξεκολλήσει από τα τοιχώματα της μήτρας)
•    Πολλαπλή κύηση (δίδυμη ή πιο πολυάριθμη και Σύνδρομο έμβρυο – εμβρυϊκής μετάγγισης)
•    Επιχείλιος ή επιπωματικός πλακούντας

Μπορούμε να προβλέψουμε ποιες γυναίκες έχουν υψηλότερες πιθανότητες να εμφανίσουν IUGR κατά την κύηση;

Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες, η ύπαρξη των οποίων στο ιστορικό της γυναίκας αυξάνουν τις πιθανότητες να εμφανιστεί IUGR σε μία κύησή της.

Οι παράγοντες αυτοί ονομάζονται παράγοντες προδιάθεσης και περιλαμβάνουν:

•    Η ηλικία της μητέρας (μικρότερη των 16 ετών ή μεγαλύτερη των 35 ετών)
•    Χαμηλό κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο (η συχνότητα IUGR σε αναπτυσσόμενες χώρες είναι 6 φορές υψηλότερη, από αυτή, που καταγράφεται στις αναπτυγμένες χώρες)
•    Το ύψος και το βάρος της μητέρας πριν από την εγκυμοσύνη (BMI μικρότερος του 20, βάρος λιγότερο από 45 κιλά ή περισσότερο από 75 κιλά)
•    Πόσα παιδιά έχει γεννήσει (οι πιθανότητες είναι αυξημένες στην πρώτη κύηση και από τον 5ο τοκετό και έπειτα)
•    Το διάστημα μεταξύ των διαδοχικών κυήσεων (αν αυτό είναι μικρότερο των 6 μηνών ή μεγαλύτερο των 120 μηνών)
•    Γέννηση μικρού μωρού σε προηγούμενη κύηση
•    Υπερβολικά μικρή πρόσληψη βάρους κατά την εγκυμοσύνη
•    Λήψη φαρμάκων (π.χ. αντιεπιληπτικά ή αντικαρκινικά φάρμακα)

Θα πρέπει να τονίσουμε, πως η ύπαρξη των παραγόντων αυτών δεν σημαίνει, πως οπωσδήποτε θα εμφανιστεί IUGR. Εντούτοις, αποτελούν λόγο για αυξημένη επαγρύπνηση και στενότερη παρακολούθηση της κύησης, ώστε οι όποιες ιατρικές παρεμβάσεις να γίνουν εγκαίρως, οπότε θα έχουν και τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη για το μωρό.

Κλείστε ΕΔΩ το ραντεβού σας, για να αντιμετωπίσουμε όποιο γυναικολογικό θέμα, θέμα εγκυμοσύνης ή θέμα υπογονιμότητας σας απασχολεί!

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας