Τι είναι η αλλεργία;
Το σώμα μας, προκειμένου να προφυλαχθεί από βλαπτικούς παράγοντες, όπως είναι οι ιοί, τα μικρόβια, αλλά και ο καρκίνος, διαθέτει ένα «αμυντικό σύστημα», το οποίο ονομάζεται ανοσοποιητικό σύστημα. Όταν το σύστημα αυτό «εντοπίσει» κάποιον εν δυνάμει βλαπτικό παράγοντα, αντιδρά καταστέλλοντας τη δράση του παράγοντα αυτού και καταστρέφοντάς τον.
Οι αλλεργίες ή οι «αλλεργικές αντιδράσεις» – όπως είναι και ο πλήρης όρος – χαρακτηρίζονται από την «υπερβολική» αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε κατά βάση μη βλαπτικές ουσίες, που εντοπίζονται στο περιβάλλον.
Οι ουσίες αυτές αποκαλούνται αλλεργιογόνα.
Μερικά χαρακτηριστικά αλλεργιογόνα είναι:
• η γύρη
• κάποια τρόφιμα
• τσιμπήματα εντόμων
• κάποια φάρμακα
• κάποια χημικά, τα οποία εισπνέονται ή έρχονται σε επαφή με το δέρμα
Εδώ πρέπει να τονιστεί, πως μια ουσία, που δρα ως αλλεργιογόνο για ένα άτομο, είναι εξαιρετικά πιθανό να μην δημιουργεί πρόβλημα σε κάποιο άλλο άτομο. Επομένως, η αντίδραση του οργανισμού σε κάθε αλλεργιογόνο σχετίζεται με την ιδιοσυγκρασία του, όπως αυτή καθορίζεται τόσο από γενετικούς, όσο και από περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αλλεργίας;
Τυπικά συμπτώματα αλλεργίας περιλαμβάνουν:
• καταρροή (αυτό, που λέμε «τρέχει η μύτη») συνδυαζόμενη ή όχι με ρινική συμφόρηση (βουλωμένη μύτη)
• δύσπνοια (άσθμα)
• δερματίτιδα (ερεθισμό του δέρματος)
• τοπικό ή γενικευμένο οίδημα
• ερεθισμό των οφθαλμών (επιπεφυκίτιδα)
• πτάρνισμα
Τα συμπτώματα της αλλεργίας είναι μεν συνήθως (εξαιρετικά) ενοχλητικά, αλλά δεν θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή του ανθρώπου.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις, που η συμπτωματολογία είναι εξαιρετικά έντονη. Τότε μιλάμε για αναφυλαξία. Η κατάσταση αυτή ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο και αυτήν ακόμα τη ζωή του ατόμου και χρήζει άμεσης ιατρικής αντιμετώπισης.
Η συμπτωματολογία της αλλεργίας επηρεάζεται από την εγκυμοσύνη;
Αυτή καθαυτή η εγκυμοσύνη επιφέρει αλλαγές στο ανοσοποιητικό σας σύστημα, οπότε και δεν αποκλείεται οι να επηρεαστεί και η ένταση της συμπτωματολογίας μίας αλλεργικής αντίδρασης.
Όμως δεν μπορούμε επ’ ακριβώς να προβλέψουμε, πώς η συμπτωματολογία αυτή θα αλλάξει κατά την κύηση. Σε γενικές γραμμές έχει υπολογιστεί, πως στο ένα τρίτο των περιπτώσεων η συμπτωματολογία αμβλύνεται, στο ένα τρίτο επιβαρύνεται και στο ένα τρίτο παραμένει αμετάβλητη.
Μπορεί η αλλεργικές αντιδράσεις στην εγκυμοσύνη να προκαλέσουν πρόβλημα στο μωρό;
Φυσικά, μια ενδεχόμενη αναφυλακτική αντίδραση θέτει σε κίνδυνο την υγεία της μητέρας και κατ’ επέκταση του μωρού.
Όμως από τις τυπικές αλλεργικές αντιδράσεις μόνον το άσθμα έχει συνδεθεί με πρόκληση προβλημάτων στο κύημα όπως:
• γέννηση λιποβαρούς νεογνού
• πρόωρος τοκετός
• υπέρταση
• προεκλαμψία
Πώς αντιμετωπίζονται οι αλλεργίες στην εγκυμοσύνη;
Τα συμπτώματα των αλλεργικών αντιδράσεων αντιμετωπίζονται καταρχήν με τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, η οποία δρα τοπικά.
Έτσι η αντιμετώπιση του άσθματος περιλαμβάνει τη χορήγηση εισπνεόμενων φαρμακευτικών ουσιών, οι οποίες θεωρούνται ασφαλείς κατά την κύηση.
Αντίστοιχα, χορηγούνται αλοιφές ή γέλες (gel), για την αντιμετώπιση των δερματικών συμπτωμάτων, οφθαλμικές σταγόνες για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης επιπεφυκίτιδας ή αποσυμφορητικά εκνεφώματα (spray) για την αντιμετώπιση της ρινικής συμφόρησης.
Αν η συμπτωματολογία δεν ελεγχθεί επαρκώς με τη χορήγηση τοπικής θεραπείας, ενδέχεται αν συστηθεί η λήψη αντιισταμινικών δισκίων.
Τι είναι τα αντιισταμινικά;
Η ισταμίνη είναι μία ουσία, η οποία εκκρίνεται από κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και εν πολλοίς ευθύνεται για τη συμπτωματολογία των αλλεργικών αντιδράσεων.
Τα αντιισταμινικά (όπως άλλωστε υποδηλώνει και το όνομά τους) είναι φαρμακευτικές ουσίες, που παρεμποδίζουν τη δράση της ισταμίνης και αμβλύνουν σημαντικά, ενώ δεν αποκλείεται και να εξαφανίσουν, τα συμπτώματα της αλλεργικής αντίδρασης.
Η αποτελεσματικότητα και το χαμηλό κόστος των φαρμάκων αυτών, τα έχει καταστήσει κεντρικό «εργαλείο» στην αντιμετώπιση αλλεργικών αντιδράσεων.
Η πρώτη γενεά αντιισταμινικών διατέθηκε στην αγορά τη δεκαετία του 1930. Έκτοτε δημιουργήθηκαν νεώτερα αντιισταμινικά, η χορήγηση των οποίων συνδέεται με λιγότερες παρενέργειες, η κυριώτερη εκ των οποίων είναι η πρόκληση υπνηλίας.
Τα αντιισταμινικά είναι ασφαλή για το μωρό;
Από μελέτες σε ζώα δεν προέκυψαν στοιχεία, που να καταδεικνύουν, ότι η χορήγηση αντιισταμινικών ενδέχεται να συνδέεται με πρόκληση προβλημάτων στο έμβρυο.
Τα στοιχεία, που αφορούν την εγκυμοσύνη στον άνθρωπο είναι μεν λιγότερα, αλλά ούτε και από αυτά προέκυψαν ευρήματα, που να συνδέουν τη χορήγησή τους με κινδύνους για το μωρό.
Επομένως, η εγκυμοσύνη δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη σε ό,τι αφορά τη χορήγηση αντιισταμινικών. Όμως έκαστη περίπτωση αξιολογείται εξατομικευμένα και συνεκτιμώνται τα όποια οφέλη από τη χορήγηση της συγκεκριμένης θεραπείας και οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι για το έμβρυο, που μπορεί να προκύψουν, ειδικά κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης, οπότε επιτελείται και η αποκαλούμενη οργανογένεση, δηλαδή ο σχηματισμός των οργάνων του εμβρύου και αυτό παρουσιάζει αυξημένη ευαισθησία.
Δείτε το video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο motherslbog.gr, στου οποίου την ομάδα ειδικών ανήκουμε!
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
