Τι είναι η πρόκληση τοκετού;
Με τον όρο αυτόν αναφερόμαστε στην διαδικασία έναρξης τοκετού με τεχνητά μέσα.
Ποιες είναι οι ενδείξεις για πρόκληση τοκετού;
Η διαδικασία αυτή επιλέγεται, προκειμένου να προστατευθεί τόσο η υγεία της μέλλουσας μαμάς, όσο και του νεογνού. Έτσι σε αδρές γραμμές ξεχωρίζουμε ενδείξεις, που συνδέονται με παθολογία της μητέρας και ονομάζονται μητρικές ενδείξεις, που συνδέονται με παθολογία του μωρού και ονομάζονται νεογνικές ενδείξεις.
Οι μητρικές ενδείξεις περιλαμβάνουν:
• την προεκλαμψία
• τη χρόνια υπέρταση
• τις καρδιολογικές νόσους
• το σακχαρώδη διαβήτη
Οι νεογνικές ενδείξεις περιλαμβάνουν:
• την παράταση της κύησης
• την πρόωρη ρήξη των υμένων (αυτό που λέμε «σπάσαν νωρίς τα νερά»)
• την πλακουντιακή ανεπάρκεια (η ροή του αίματος από τον πλακούντα στο μωρό είναι ανεπαρκής με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη)
Ποιες εξετάσεις προηγούνται της απόφασης για πρόκληση τοκετού;
Η μητέρα υποβάλλεται τόσο σε τακτική κλινική εξέταση, όσο και σε εργαστηριακό έλεγχο, ο οποίος περιλαμβάνει τόσο αιματολογικές εξετάσεις, όσο και εξέταση ούρων. Φυσικά, το είδος των εξετάσεων αυτών υπαγορεύεται από το ιστορικό της αφενός, από την κλινική κατάσταση και την πρόοδο της κύησης αφετέρου.
Παράλληλα γίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα έλεγχος του μωρού με υπερηχογράφημα Doppler, ώστε να εκτιμηθεί ο ρυθμός ανάπτυξής του, αλλά και η επάρκεια της ροής του αίματος από τον πλακούντα προς αυτό. Η εκτίμηση της κατάστασης του μωρού συμπληρώνεται και με το καρδιοτοκογράφημα.
Υπάρχουν μέτρα, που λαμβάνονται εν όψει της πρόκλησης τοκετού;
Ιδιαίτερα μέτρα εν όψει της πρόκλησης τοκετού δεν είναι απαραίτητο να λαμβάνονται εκτός αν:
• η πρόκληση τοκετού λαμβάνει χώρα πριν τη συμπλήρωση των 34 εβδομάδων κύησης (λόγω πρόωρης ρήξης των υμένων, ή πλακουντιακής ανεπάρκειας), οπότε και χορηγείται στη μητέρα ενέσιμη κορτιζόνη προκειμένου να επιταχυνθεί η ωρίμανση των πνευμόνων.
• της πρόκλησης τοκετού προηγήθηκε αυτόματη ρήξη των υμένων, οπότε εκτιμάται η χρησιμότητα της χορήγησης προφυλακτικής αντιβιοτικής αγωγής.
Αν η πρόκληση τοκετού δεν είναι επιτυχής, τι γίνεται;
Οι πιθανότητες κατάληξης της πρόκλησης τοκετού σε κολπικό (φυσιολογικό) τοκετό εξαρτώνται από το στάδιο της κύησης, αλλά και από τη θέση του μωρού και την ωριμότητα του τραχήλου. Σε κάθε περίπτωση υφίσταται το ενδεχόμενο η πρόκληση να μην καταλήξει σε φυσιολογικό τοκετό, οπότε και καταφεύγουμε στην καισαρική τομή.
Για το λόγο αυτό η έγκυος, αλλά και ο σύντροφός της είναι σημαντικό να έχουν πλήρη ενημέρωση, ως προς τους λόγους, για τους οποίους συνεστήθη η πρόκληση τοκετού και να έχουν απαντηθεί επαρκώς όλες οι σχετικές απορίες τους.
Τι είναι η επίρρωση του τοκετού;
Με τον όρο αυτό αναφερόμαστε στην «τεχνητή παρακίνηση» του τοκετού, ο οποίος όμως έχει ξεκινήσει αυτόματα (από μόνος του).
Μερικές φορές ο τοκετός έχει μεν ξεκινήσει αυτόματα, αλλά δεν εξελίσσεται με ικανοποιητική ταχύτητα από μόνος του. Σε αυτήν την περίπτωση με τα μέσα, που διαθέτουμε, βοηθάμε ενεργά την εξέλιξή του.
Πώς επιτυγχάνεται η πρόκληση και η επίρρωση του τοκετού;
Τόσο η πρόκληση όσο και η επίρρωση του τοκετού επιτυγχάνονται καταρχήν δια της χορήγησης φαρμακευτικής αγωγής. Η αγωγή αυτή περιλαμβάνει:
• Την ωκυτοκίνη, η οποία είναι μία ορμόνη, που υπό φυσιολογικές συνθήκες παράγεται σε μία περιοχή του εγκεφάλου, που ονομάζεται υποθάλαμος και εκκρίνεται από μία άλλη περιοχή του εγκεφάλου, που ονομάζεται υπόφυση. Η ορμόνη αυτή εκκρίνεται κατά τη διάρκεια του τοκετού και προκαλεί τις συσπάσεις της μήτρας. Η χορήγησή της ενδοφλεβίως κατά τη διάρκεια του τοκετού αυξάνει την ένταση των συσπάσεων της μήτρας, αν αυτές δεν είναι αρκετά ισχυρές για την πρόοδο του τοκετού, αλλά επιπλέον βελτιώνει και τη ρυθμικότητα και κατ’ επέκταση την αποτελεσματικότητα των συσπάσεων αυτών.
• Τις προσταγλανδίνες, που είναι και αυτές ορμόνες, οι οποίες χορηγούνται σε δισκία από τον κόλπο και βοηθάνε την ωρίμανση του τραχήλου.
Μάλιστα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει συμπεριλάβει τόσο την ωκυτοκίνη, όσο και τις προσταγλανδίνες στον κατάλογο των φαρμακευτικών σκευασμάτων, τα οποία είναι απαραίτητο να υπάρχουν σε ένα σύστημα παροχής υγείας.
Η πρόκληση αλλά και η επίρρωση του τοκετού ενδέχεται να επιτευχθούν και δια της τεχνητής ρήξης θυλακίου. Με τον όρο αυτό αναφερόμαστε στη διαδικασία ρήξης του θυλακίου από τον ιατρό με τη χρήση ειδικού πλαστικού εργαλείου, που ονομάζεται amniohook.
Το amniohook είναι ένα ειδικό πλαστικό όργανο, που μοιάζει με μία λεπτή σπάτουλα, το ένα άκρο της οποίας καταλήγει σε ένα είδους γάντζο. Όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες και η διαστολή του τραχήλου αρκετή, ο ιατρός εισάγει το άκρο του amniohook, που μοιάζει με γάντζο στον κόλπο και δια ψηλάφησης με τα δάκτυλά του εντοπίζει τον διασταλμένο τράχηλο. Στη συνέχει δια της εισαγωγής του γάντζου στον τραχηλικό σωλήνα προκαλεί ρήξη του υμένα του αμνιακού σάκου, μέσα στον οποίο βρίσκεται το μωρό. Έτσι έχουμε εκροή του αμνιακού υγρού.
Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Δημοσιεύθηκε στους ιστοτόπους iatropedia.gr και mothersblog.gr
